"فرهنگ بهمثابهی «هوایی است که یک ملت در آن تنفس میکنند و الهامبخش مردم در کنشها و اعمال آنهاست.»
اولویّت بسیار مهمّ کشور، فرهنگ است. فرهنگ از ادبیّات و هنر تا سبک زندگی تا فرهنگ عمومی تا اخلاق تا رفتار اجتماعی، شامل همهی اینها است؛ ما در این زمینهها تکلیف داریم، مسئولیّت داریم؛ دستگاههای فرهنگی ما واقعاً مسئولیّت دارند در این زمینه."
این جملات از مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگ است که بارها در جلسات مختلف تاکید فراوان داشتهاند، ایشان به بحث ولنگاری در حوزه فرهنگ هم تاکنون اشارههای زیادی داشتهاند و از مسئولان خواستهاند که در این زمینه ورود کنند و از ورود ولنگاری به عرصه فرهنگ در حوزههای مختلف جلوگیری کنند.
این ایام، روزهای پایانی سیامین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در شهر آفتاب را میگذرانیم، نمایشگاهی که با توجه به قدمت سی سالهاش باید نشاندهنده فرهنگ بومی ایران - اسلامی باشد اما باز هم امسال شاهد اتفاقهایی هستیم که دور از این فرهنگ اسلامی است.
به عنوان نمونه در حوزه کودک و نوجوان یک مسئلهای که هر ساله تکرار میشود، پیشی گرفتن ترجمه از تالیف است؛ کتابهای خارجی که با فرهنگ ما به هیچ وجه سازگاری ندارند پیش چشم مخاطب نوجوان قرار میگیرد و در نتیجه این قهرمانان داستانهای خارجی هستند که به جایگاه مطلوبی در میان افکار نوجوانان ما دست پیدا میکنند.
مسئله دیگر که در نمایشگاه سیام کتاب قابل توجه است، حضور داستانهای زرد تالیفی در بخش عمومی است؛ داستانهایی که مخاطبان نوجوان و جوان را از صفحههای مجازی به نمایشگاه میکشاند که از این میان میتوان به عرضه کتابی در نمایشگاه اشاره کرد که روابط آزاد و بیقید و بند جنسی و اعتیاد به الکل مورد توجه بسیاری قرار گرفته و سراسر داستان توصیف نوشیدن الکل و خوشیها و ناخوشیهای بعد از آن است، یا کتابی بدون ذکر نویسنده حاوی تصویری منسوب به امیرالمومنین علی(ع) است که در حال جنگ با موجودی عجیبالخلقه است که فارغ از محتویات کتاب و بیان اغراقآمیز برخی روایات با سلیقهای خاص و ادبیاتی آمیخته با غلو، تصویر منقش بر روی جلد کتاب با روایات موثقه شیعه در این زمینه تفاوتهای فراوان دارد.
از سویی برخی آثار با جنبههای سیاسی به نشر افکار برخی دگراندیشان تندرو میپردازد که اینگونه آثار برای چندمین سال پیاپی بدون هیچ مشکلی در نمایشگاه کتاب عرضه میشود، نکته جالب اینکه این ولنگاری فرهنگی در بخش انتشارات خارجی نیز به چشم میآید به طوری که که در یک کتابی درباره ادیان مختلف از جمله اسلام بدون اشاره نویسنده به پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین اقدام به معرفی افرادی چون محمدبن عبدالوهاب و ابن سینا کرده است.
حال اینجا باید از مسئولانی که اجازه نشر و عرضه این کتابها را در نمایشگاه میدهند پرسید که چرا و چگونه این کتابها اجازه انتشار میگیرند کتابی که در دست جوانان این مرز و بوم قرار میگیرد و باید گویای ارزشها باشد اما بیارزشی را رواج میدهد چرا باید در نمایشگاه کتاب و در دسترس عموم قرار بگیرد.
در پایان تنها میتوان گفت، چقدر شایسته است که مسئولان همیشه این جملات رهبری را سرلوحه کار خود قرار دهند: "من، هم معتقدم روحیّهی آزاداندیشی وجود داشته باشد، [هم] برنامهریزی عادلانه باید وجود داشته باشد. نه بیبرنامگی و ولنگاری فرهنگی، نه جزماندیشی و تحجّر و استبداد فرهنگی؛ هیچ کدام از این دو طرف قضیّه را بنده قبول ندارم. راه صحیح این است که برنامهریزی کنیم، هدایت کنیم، کمک کنیم به رویشهای خوب، و جلوی ضربهها و حملات و مانند اینها را بگیریم؛ یعنی هم آفند، هم پدافند."
سردار عبدالرضا آزادی - معاون فرهنگی اجتماعی بسیج مستضعفین