شیوع دوباره کرونا در حالی کشور را فرا گرفته است که سوء مدیریت دولت در تعطیلات نوروز و تعطیلیهای اجباری پس از نوروز، چالشهای اقتصادی بسیاری را برای اصناف و کارگران بویژه کارگران روز مزد ایجاد کرده است.
بحران کرونا در کنار پیامدهای بهداشتی و تهدیدات جانی ، بیشترین تاثیر را بر حوزه اقتصادی دارد چنانکه در سراسر جهان، اقتصاد در روندی بحرانی قرار گرفته است. در ایران نیز بخشهای اقتصادی با چالشهایی مواجه شدند و برخی اصناف با تعطیلی دائمی همراه شدند. در این میان با کاهش روند بستریها و فوتیهای کرونا که برگرفته از اجرای شیوه نامههای بهداشتی بود تا حدودی اقتصاد کشور توانست به چرخه باز گردد و بهمن و اسفند ماه به نسبت مناسبی داشته باشد. این روند اما در سال ۱۴۰۰ ادامه نیافت چرا که اقدامات سوال برانگیز در بازگشایی راهها که مغایر با خواستههای ستاد کرونا و وزارت بهداشت بود، بار دیگر اوج گیری کرونا را رقم زده است که امار تلفات را سه رقمی کرده است. نتیجه این امر ، تعطیلی اجباری و از سرگیری محدودیتهای شدید در حوزه کسب و کارها بوده است. در این میان بخش دولتی که یک سوم و یا با ظرفیت نیمی از پرسنل فعال می باشند چندان با مشکل مواجه نمی شوند اما تورم و هزینههای سنگین اقتصادی بدون وجود بسته حمایتی مناسب کارگران و نیز باز بودن بانکها و خطر چکهای برگشتی آن هم با شرایط و قوانین جدیدی که برای چک در سامانه صیاد در نظر گرفته شده است موجب شده تا اصناف چنان که باید در اجرای تعطیلیها همکاری نداشته باشند. عدم مدیریت دولت و ستاد کرونا در مقابله با شیوع ویروس کرونا, بار دیگر کارگران را در فشار مضاعف زندگی و جنگیدن بین سلامتی و کسب نان قرار داد.
کم نیستند افرادی که برای سیر کردن شکم خانوادهشان مجبور هستند خطر را به جان بخرند و به کار بروند و اعتقاد دارند که اگر از کرونا جانشان را از دست ندهند، قطعاً از گرسنگی جان خود را از دست میدهند، این روزها بازار کار کارگران ناکوک است.در روزهای کرونایی بسیاری از کارگران بیکار شدند و حالا نه بیمه بیکاری مشمول حالشان نمیشود و نه بسته معیشتی، و این یک انتخاب سخت برای کارگران است که به فکر جانشان باشند یا به فکر یک لقمه نان.کارگران صنوف و ساختمانی روزمزد بیشترین آسیب را از کرونا دیدند. کارگران نظافتچی و ظرف شوی رستورانها کارگرانی بودند که از حداقل ترین حقوق برخوردار بودند که با کرونا همین درآمد را هم از دست دادند.مناسب نبودن وضعیت معیشت مردم که سبب کاهش تقاضا و خرید شده از یک سو و کم شدن فعالیتها بسیاری از بخشها و شاید هم تعطیل شدن آنها سبب شده تا این قشر از جامعه دچار مشکلات زیادی شوند.علیرغم ادعای مسئولان در مورد شیوههای موفق کنترل شیوع ویروس کرونا، قرار گرفتن در پیک چهارم کرونا و قرمز شدن وضعیت اغلب شهرهای ایران حاکی از آن است که مدیریت مبتنی بر التماس و تمنا، برای کنترل کرونا در کشور جواب نمی دهد و تاوان این گونه مدیریت در مبارزه با کرونا را مردم با از دست دادن جان و مال خود باید بپردازند. تعطیلی چند باره اصناف از سال گذشته تا کنون آسیبهای مالی فراوانی را به دنبال داشته است و این در حالی است که پس از اعمال این محدودیتها و تعطیلات هیچ تضمینی برای پایدار ماندن شرایط وجود ندارد و لذا خروجی مطلوبی از این تعطیلیها حاصل نمی شود. در همین حال حتی در مواردی ارگانهای دولتی با برگزاری همایشها هر چند با تعداد به اصطلاح مدعوین کم مثلا ۴۰ تا ۵۰ نفر و برگزاری نشستهای خبری و تخصصی از این دستورالعملها تخطی می کنند و کارگران و کارمندان این ارگانها چاره ای جز حضور در محل کار خود را ندارند. محمد باقر مجتبایی دبیرکل اتاق اصناف ایران در مورد اثرات کرونا بر اصناف گفت: کرونا زیان ۲۵۰ هزار تومانی بر اصناف وارد کرده و درآمد اصناف را کاهش داده است.
بنابراین با توجه به اینکه خسارت ناشی از کرونا بر وضعیت کسب و کار اصناف کم نبوده است لازم و ضروری است که در صورت اعمال تعطیلات حمایتهایی نیز از این قشر صورت گیرد و با اعمال نظارت دقیق بر اجرای محدودیتها در بخشهای دولتی و خصوصی از اثربخشی این محدودیتها اطمینان حاصل شود و بعد از ایام تعطیلات نیز همه چیز به حال خود رها نشود .
در همین حال رئیس اتاق اصناف ایران با بیان اینکه اصناف دستورالعملها و مصوبات بهداشتی ستاد ملی کرونا را رعایت میکنند، گفت: این در حالی است که در زمان تعطیلات اصناف، بانکها، مراکز بیمه و مالیاتی باز هستند. قاسم نوده فراهانی در یک برنامه خبری با انتقاد از اینکه دستورالعملهای بهداشتی تنها برای اصناف نیست، گفت: علیرغم تعطیلی اصناف، متاسفانه بانکها، در این ایام باز هستند و این در حالی است که اصناف با بانکها در ارتباط هستند و آنها هم باید تعطیل باشند.وی با بیان اینکه علیرغم تعطیلی اصناف مراکز مالیاتی و بیمه ای نیز باز هستند، افزود: ازدحام جمعیت در این مراکز نیز بسیار زیاد است و هیچ گونه توجهی به تعطیلی این مراکز نمیشود. رئیس اتاق اصناف تهران اظهار داشت: دیواری کوتاهتر از اصناف نیست، ما همکاری میکنیم، ولی باید به مشکلات اصناف رسیدگی شود.
رئیس اتاق اصناف تهران در واکنش به ادعاهای برخی مشاغل مبنی بر کوتاهی اتحادیههای صنفی در اعلام نکردن تعطیلی به زیرمجموعه خود بیان داشت: با توجه به اینکه دستورالعمل تعطیلی اصناف در روز پنج شنبه هفته گذشته ابلاغ شد و در این روز اتحادیههای صنفی تعطیل هستند، بنابراین از طریق پیامک به روسای اتحادیههای صنفی موضوع تعطیلی ۱۰ روزه اصناف از روز شنبه ۲۱ فروردین ابلاغ شد، اما با توجه به تعطیلات پنج شنبه و جمعه اتحادیه برخی اتحادیه امکان اطلاعرسانی به موقع به زیرمجموعههای خود را نداشتند.وی افزود: البته با توجه به بازرسیهای انجام شده اغلب اصناف از مصوبه ستاد ملی کرونا تمکین کرده بودند. نوده فراهانی گفت: بیمه، مالیات و غیره مشکلاتی برای اصناف ایجاد میکند که دولت باید به این موارد رسیدگی کند تا اصناف در شرایط کرونایی با سختی و زیان بیشتر مواجه نشوند.
لازم به ذکر است این موارد در حالی مطرح می شود که بسیاری از اصناف تاکید دارند که به دلیل هزینههای سنگین کسب و کار و نیز فعال بودن بانکها، گزینه ای جز انتخاب میان کرونا و اقتصاد را ندارند که در این میان بسیاری از اصناف مانند کارگران روز مزد اجبارا کسب و کار را در پیش می گیرند چرا که بسیاری از آنها از امیدی به تدبیر دولتمردان تدبیر و امید ندارند. فرایندی که شاید راهکار خروج از آن رویکرد دولتمردان به مدیریت جهادی است که مقابله همزمان با کرونا و دغدغههای اقتصادی مردم را به همراه داشته باشد.