رفت و آمد خارجی‌ها پس از اجرایی شدن برجام رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. هیات‌هایی که تا دیروز و پیش از اجرای برجام در تلاش بودند تا بار دیگر حضور خود را در ایران زودتر از رقبا به ثبت برسانند امروز در راس هیات‌های چند صد نفری رهسپار ایران شده‌اند اما با وجود تمام رفت و آمدهای خوانده و ناخوانده هنوز هم نتایج این دید و بازدید‌ها در اقتصاد کشور نامعلوم است.
بعد از هیات‌های عالی‌رتبه‌ای از آلمان، فرانسه، ژاپن و... سه‌شنبه هفته آینده بار دیگر ایتالیایی‌ها در راس هیاتی ۲۵۰ نفره به همراه امتئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا به تهران سفر می‌کند. طبق اخبار منتشر شده در میان این هیات تعدادی از وزیران، مقامات اقتصادی و مدیران ارشد بانک‌های عمده ایتالیایی، تجار و صاحبان صنایع ایتالیایی حضور دارند و مقرر است پیرو این حضور جلسات مهم اقتصادی میان نمایندگان دو کشور برگزار شود.
اسنادی در انتظار امضا
همچنین گفته می‌شود که در این سفر اسناد و یادداشت تفاهم‌هایی در زمینه‌های علمی و فناوری، گردشگری، محیط‌زیست و راه‌آهن در دستور کار دو کشور قرار دارد و به امضا خواهد رسید.
نکته جالب در میان این سفر و گستردگی مناسبات اقتصادی دو کشور آن است که تیم رسانه‌ای ۳۰ نفره متشکل از نمایندگان خبری رسانه‌های عمده دیداری ، شنیداری و مکتوب ایتالیایی جهت پوشش اخبار دیدارها رنتسی با مقامات ایرانی قرار است این مناسبات را پوشش دهند.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در ارزیابی حضور این هیات بلندپایه نکات مهمی را مطرح می‌کنند که از جمله آن می‌توان به تمایل این شرکت‌ها برای حضور در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف اقتصادی اشاره کرد.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی با اشاره به روند فعالیتی که تا پیش از اجرایی شدن برجام میان دو کشور ایران و ایتالیا وجود داشته مدعی هستند که این نمایندگان در رشته‌های متنوع همچون خودروسازی، بخش ساخت و ساز و تولید‌کنندگان تجهیزات صنعتی، صنایع نساجی، ریسندگی، لوازم خانگی، کفش، سنگ، کاشی‌کاری و آجر در رابطه با محیط‌زیست و بسته‌بندی می‌توانند وارد عمل شوند.
استراتژی‌های تجاری
این منتقدان با مبنا قرار دادن این موضوع که بعد از اجرایی شدن برجام شرکت‌های ایتالیایی بیشترین استراتژی خود را برای فعالیت در صنایع کوچک و متوسط ایران تعریف کرده‌اند می‌گویند به نظر می‌رسد این گروه از سرمایه‌گذاران خارجی بیش از هر چیز در تلاش هستند تا در زمینه تولید و فروش محصولات خود در ایران فعالیت کنند و به نوعی ظرفیت‌های بالای موجود در ایران به نفع خود بهره‌برداری کنند.
براساس گفته این کارشناسان ایتالیا در جرگه یکی از شرکای بزرگ ایران بوده اما در عقد هر قرارداد اگر بنا باشد این شرکت‌ها به بازار ایران صرفا به چشم یک بازار مصرفی نگاه کنند نمی‌توان به نتیجه مطلوبی رسید.
این گروه در ادامه می‌افزایند: در مقابل این نوع نگاه اگر این متولیان بنا را بر آن بگذارند که با شرکت‌های ایرانی ملحق شوند و به تولید مشترک محصول برای عرضه در بازار ایران و بازارهای صادراتی بپردازند در نوع یک اتفاق مثبت در زمینه اقدام عملی می‌توان باشد.
نگاه بازار مصرفانه
این منتقدان به صنایع و زیرساخت‌هایی در کشور اشاره می‌کنند که زیربنای آنها توسط ایتالیایی‌ها در کشور زده شده است و می‌گویند: صنایعی همچون کاشی و سرامیک، سنگ‌های تزیینی، چرم، نساجی و... را ایتالیایی‌ها در ایران بنا گذاشته‌اند اما عدم سرمایه‌گذاری‌های جدید در این صنایع به واسطه تحریم‌های ناجوانمردانه در طول یک دهه اخیر این صنایع را با مشکلات گسترده‌ای مواجه کرده و جا دارد اگر متولیان بنا دارند تا این هیات‌های ایتالیایی را در صنایع مختلف کشور وارد عمل کنند بیش از هر چیز به انتقال تکنولوژی و نوسازی این صنایع توجه داشته باشند.
این کارشناسان بر این باورند که با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی که در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران وجود دارد متولیان در پذیرش این نوع سرمایه‌گذاران باید به نحوی عمل کنند که ایران از یک بازار مصرفی صرف به پایگاهی برای تولید کالا برای عرضه در بازارهای جهانی تبدیل شود چراکه با در نظر داشتن موقعیت جغرافیایی ایران در منطقه، به دلیل وجود در مسیر کریدور شمال و جنوب و حاشیه کشورهای خلیج‌فارس این کشور می‌تواند علاوه بر درآمد ناشی از صادرات شاه‌راهی برای ترانزیت و درآمدزایی ناشی از آن باشد.
در یک نگاه کلی در نظر داشتن این موضوع که بعد از ایتالیایی‌ها نمایندگان و هیات‌های مختلف دیگری نیز سر از ایران در خواهند آورد و چه بهتر که متولیان بنای کاررا از ابتدا بر مبنای درستی و درآمدزایی و در نظر داشتن منافع ملی قرار دهند و به تدریج در مسیری حرکت کنند که بتواند کشور را در مسیر توسعه و رشد قرار دهد.
بی‌شک وجود چنین شرایطی به منزله فرصت مغتنمی است که می‌تواند علاوه بر صنایع ایران کل اقتصاد آن را به بازارهای جهانی متصل کند و این فرصتی است که اگر مورد توجه قرار نگیرد از میان خواهد رفت.
