هواي اين روزها گرم است آفتاب ناجوانمردانه بر تو ميتابد و انگار ميخواهد تا آخرين روز تابستان نگذارد نسيم خنك پاييزي را حس كني. پنجره ماشينت را بالا كشيدهاي و كولر را روشن ميكني تا خنك شوي... همزمان راديو گوش ميدهي. حواست پرت است اما راديو چيزي ميگويد كه توجهت را جلب ميكند. از تصويب كليت طرح صيانت از عفاف و حجاب ميگويد. تو انگار از ماشين جدا ميشوي و به روزهاي انقلاب بر ميگردي به روزهايي كه به خيابان آمدي تا ريشه استبداد و ظلم و فساد را بخشكاني. مجبور ميشوي كناري بايستي و مرور كني آنچه مردم برايش به پا خواستند را. يادت نميرود تظاهراتهاي ميليوني را، يادت نميرود استقامت ملتي كه جلوي توپ و گلوله ايستاد تا شاه را فراري دهد... يادت نميرود بلهاي كه ۹۸ درصد مردم به جمهوري اسلامي گفتند. مرور ميكني و ميرسي به هشت سال استقامت. آن هشت سالي كه حتي شامپوي سرت و شير خشك كودكت جيرهبندي شد اما مردمت دم بر نياوردند و پاي جمهوري اسلامي كه به آن راي داده بودند ايستادند. در ذهنت ميماند چهرههاي معصوم تازه دامادهاي محله را كه يكييكي خبر شهادتشان ميآمد. در ذهنت هنوز مانده آنهايي كه تولد فرزندشان را نديده پر كشيدند... دوباره اما به حال بر ميگردي و قانوني كه قرار است تصويب شود! هنوز به دهه پنجم انقلاب نرسيدهايم كه حرف از اصلاح پوشش به ميان ميآيد! دوباره چشمانت را ميبندي و آن مسيحي و كليمي و يهودي را تصور ميكني كه حجابشان كامل بود و خودشان ميخواستند با وجودي كه دينشان اجباري در حجاب ندارد با جمعيت يكدست شده و كنار مسلمانان بمانند.
چه ميشود كه حالا حجاب خود خواسته و اقناعي افرادي كه براي جمهوري اسلامي خونشان را دادهاند را بايد با جريمه درست كرد!!! اولين چيزي كه به ذهنم ميرسد كمكاري خودم است. كمكاري من مادر كه با وجود باوري كه به چادر و يا مانتوي مناسبم داشتم آن را به فرزندانم نتوانستم صحيح منتقل كنم.
شروع ميكنم به محاكمه خودم؛ با خود مرور ميكنم كجاي اين مسير چه چيزي مرا از انتقال باورم به نسلهاي بعد وا داشته است؟! آيا اينكه بگويم مسايل مادي و روزمرهگري باعث اين ماجرا بوده دليل قانعكننده ايست؟!
حداقل ميدانم خودم از اين جواب قانع نميشوم.. شايد بتوان توجيه كرد كه نميدانستم نسلهاي بعد من نياز دارند به باورشان توجه شود و كمكشان كنم در انتخاب مسير... اين ديگر اصلا قانعكننده نيست... صبر كن اصلا همه چي را گردن مدرسه و محله مياندازم... من توجه نكردم به هر دليلي يادم نيامد اما چرا نظام تعليم و تربيت، ما حواسشان پرت شد؟!... نه... اينطور نميشود به نتيجه رسيد بايد باور كنم همه ما مقصريم كه نسل امروز ميرسد به جايي كه براي درست لباس پوشيدن بايد برايش جريمه بگذاريم... حالا كه كار به اينجا كشيده راهحل چيست؟! آيا نسل جوان با جريمه و اصلاح ظاهر باورشان هم درست ميشود؟!
با اين سوال به درون جامعه ميرويم و يكبار همه چيز را مرور ميكنيم.
طرح «صیانت از حریم عفاف و حجاب» چيست؟!
برخی از نمایندگان مجلس طرحی را ارائه کردهاند که در آن نحوه برخورد با کشف حجاب در وسایل نقلیه، پوشش نامناسب زنان در انظار عمومی و نیز واحدهای مسکونی که ماهواره نصب کردهاند، مشخص شده است.
اینطورکه در رسانهها آمده، در یکی از مواد این طرح از نیروی انتظامی خواسته شده با بکارگیری نیروهای زن آموزش دیده در انظار و امکان عمومی به بانوان فاقد حجاب شرعی تذکر بدهد و زنانی که با پوشش غیرشرعی و نامناسب، عفت عمومی را جریحهدار میکنند ابتدا متعهد به شرکت در دورههاي آموزشی و سپس محکوم به پرداخت جریمه نقدی از ۲ تا ۱۰ میلیون ریال کند.
همچنین در ماده یک این طرح هم آمده است «چنانچه راننده یا سرنشینان وسایل نقلیه اقدام به کشف حجاب، روزهخواری، مزاحمت برای نوامیس یا حرکات غیرمتعارف خلاف عفت عمومی» کنند باید یک میلیون ریال جریمه شوند و در صورت تکرار علاوه بر ۱۰ نمره منفی، وسیله نقلیه به مدت ۷۲ ساعت توقیف میشود.
البته طبق ماده پنج این طرح، اشتغال به کار بانوان در واحدهای صنفی باید با رعایت حرمت آنها و پرهیز از اختلاط با مردان و در ساعات متعارف یعنی ۷ صبح تا ۱۰ شب باشد.
عدم رعایت از این ماده تخلف صنفی محسوب میشود و واحد صنفی متخلف از طریق نیروی انتظامی به مدت یک هفته و در صورت تکرار به مدت یک ماه تعطیل خواهد شد.
مشاغل پرستاری، پزشکی و مهمانداری هواپیما از شمول این ماده خارج است، ضمن آن که خاطرنشان شده اشتغال در ساعات شبانه برای مشاغلی که به خدمات بانوان نیاز دارند با دریافت مجوز از اماکن نیروی انتظامی مجاز است.
همچنين نوشته شده نمایندگان امضاکننده این طرح در ماده ۷، نصب و تعمیر تجهیزات دریافت از ماهواره را ممنوع کردهاند و مرتکب را در مرتبه اول محکوم به پرداخت جزای نقدی و در صورت تکرار مشمول حبس دانستهاند. مدیران ساختمانها هم موظف هستند نسبت به جمعآوری تجهیزات مرکزی غیرمجاز ماهواره اقدام و به ساکنین تذکر کتبی بدهند.
در صورتی که تا یک ماه پس از تذکر به ساکنان اقدامی صورت نگیرد، مدیر ساختمان باید موضوع را به نیروی انتظامی گزارش کند. عدم تذکر به ساکنان آپارتمانها و یا عدم ارسال گزارش به نیروی انتظامی موجب محکومیت مدیر ساختمان به جزای نقدی خواهد شد. و... اما چه كساني اين طرح را پيشنهاد دادند؟!
نمایندگان طراح
این طرح که در جلسه علنی ۱۷ مهر مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد و چندي پيش در كميسيون مشترك كليت آن مصوب شد. به امضای ۳۶ نماینده همچون روحالله حسینیان، حسین نجابت، غلامرضا مصباحیمقدم، مهرداد بذرپاش، زهره طبیبزاده، فاطمه آلیا، نیره اخوانبیطرف، لاله افتخاری، حسن کامران، رضا آشتیانیعراقی، احمد امیرآبادیفراهانی، محمدرضا امیریکهنوج، عبدالکریم جمیری، غلامعلی حدادعادل، محمدحسین حسینزاده بحرینی، ابوالقاسم خسروی سهلآبادی، محمد دهقانینقندر، رجب رحمتی، محمد رزم، احمد سالککاشانی، عطاءاله سلطانیصبور، محمد سلیمانی، علیرضا سلیمی، رضا صابری، سیدعلی طاهری، زهره طبیبزاده نوری، موسی غضنفرآبادی، سیدامیرحسین قاضیزاده هاشمی، میرهادی قرهسیدرومیانی، عباس مقتدایخوراسگانی، الهیار، ابراهیم کارخانهاي و مفید کیايینژاد.
لاله افتخاري: نمايندگان فقط به كليت طرح راي دادند
اما با لاله افتخاري يكي از كساني كه اين طرح را امضا كرده بود و جزو طراحان بوده است همكلام شديم. او در اولين واكنش به سياست روز ميگويد: من ؟آخرين فردي بودم كه طرح را امضا كردم و به نيت اصلاح طرح با دوستان همراه شدم. وي ادامه ميدهد: در جلسهاي كه بين اعضاي كميسيون با حضور نماينده مركز پژوهشهاي مجلس برگزار شد نمايندگان به كليت طرح راي دادند و مركز پژوهشها هم با كليت طرح موافق بود اما درباره جزئيات بايد اصلاحاتي صورت گيرد. افتخاري با اشاره به اينكه محتواي طرح بايد عوض شود، تصريح ميكند: قرار شد با حضور وزارت ارشاد، وزارت كشور، ناجا و مركز پژوهشهاي تهران و قم و شوراي عالي انقلاب فرهنگي درباره جزئيات طرح بحث و بررسي شود.
افتخاري ميگويد: اين طرح قوانين قبل از انقلاب و همه قوانين و آييننامههاي موجود را بررسي و به نوعي قانون مد و لباس تصميم ميگيرد. ما مسايل زيادي داريم كه ميتوانيم با تجميع و پالايش و البته به روزرساني آن قانوني را مصوب كنيم كه خواسته مردم باشد و درخواست دستگاه دولتي بود انجام بشود.
وي اين را هم گفت كه ناجا و البته وزارت خانههاي ديگر هم مشتاق بودند و از كليت موضوع استقبال كردند نظر مركز پژوهشها درباره كليت طرح مثبت بود.
افتخاري درباره برخورد قهري با افراد نيز ميگويد: برخورد قهري، احساسي، ايجابي و منفي هر دو بايد وجود داشته باشد مانند برخوردي كه در قوانين راهنمايي و رانندگي وجود دارد البته اين برخورد در راهنمايي عمدتا سلبي است. همانطور كه ميبينيم خود خداوندهم برخورد سلبي و ايجابي دارد. در اين قانون براي كساني كه نا آگاه هستند اقدامات اقناعي انجام ميشود و موارد تشويقي صورت گيرد و آنهايي كه مغرضانه هنجار شكني ميكنند جريمه ميشوند.
سعيد ابوطالب: آسيب رواج رياكاري بيشتر از بدپوششي است
اما سعيد ابوطالب نماينده سابق مجلس و كسي كه به كارهاي فرهنگي شهرت دارد درباره اين طرح به سياست روز ميگويد: طبيعتا بخش كوچكي از فرهنگ كه با تعريف خيلي گسترده و بسترهاي تاريخي مواجه است در تظاهرات فرهنگي نمود پيدا ميكند. وي ادامه ميدهد: عمده فرهنگ باور است. تظاهر به فرهنگ به معني فرهنگ نيست و تظاهرات فرهنگي بخشي از فرهنگ است. حجاب و پوشش و نحوه غذا خوردن موضوعاتي است در بستر طولاني زماني شكل ميگيرد و محصولات فرهنگي است. وي معتقد است كه ميتواند جامعهاي از فرهنگ غني با شاخصههاي توحيد، غيرت، همت، دفاع از مظلوم، احترام به دانش و... يعني در كل مملو از اين مفاهيم فرهنگي باشد اما در ظاهر آن اشكالاتي هم وجود داشته باشد. اما برعكسش هم ميشود، يعني جامعهاي با ظاهري درست و فرهنگي پايين. كه ممكن است اين تظاهر تنهايي جامعه را دچار دروغ، رخوت، ريا، هوس و... كند.
ابوطالب ميگويد: اصل مهم اين است فرهنگ را با تظاهرات فرهنگي جاي هم نگيريم و اگر قبول داريم فرهنگ از جنس ايمان است بايد كمك كنيم جامعه باورمندتر، مومنتر شده و اعتقاد بهتري پيدا كند و اصالت فرهنگي داشته باشد در اين صورت ناخود آگاه و به طور طبيعي روي تظاهرات افراد هم تاثير مثبت ميگذارد. وي ادامه مي دهد: برخورد با تظاهرات فرهنگي نه تنها كار فرهنگي نيست بلكه اغلب اثرات ضد فرهنگ دارد و موجب شكاف نسلي و مقاومت ميشود و خيلي اتفاقات اجتماعي بروز ميكند.
ابوطالب ميگويد: مسايل فرهنگي راه فرهنگي ميخواهد، فرهنگ ميخواهد نسل نوجوان خداترس، پاكدامن و راستگو و... باشد اگر اين كار را كرديم تاثير در عفاف و حجاب را هم ميبينيم. اما متاسفانه همه اينها رها شده و برخي اصرار دارند به سراغ جريمه مالي و فردي و گروهي كه اينها حتما به فرهنگ نزديك نيست بروند. ابوطالب ادامه ميدهد: راهكارهاي غيرفرهنگي تاثير ندارد و نتيجه اين ميشود كه در حوزه فرهنگ كار را ميسپارند به دست انتظامي و كار انتظامي كردن كار فرهنگي نيست.
مائده شيرپور