با برکناری ولیعهد سابق عربستان سعودی و انتصاب محمد بن‌نایف به‌عنوان ولیعهد و محمد بن‌سلمان وزیر دفاع فعلی در کسوت جانشین او، بسیاری از کارشناسان احساس می‌کنند که تحولات رأس هرم قدرت در ریاض، فراتر از تغییرات عادی و اداری است و عملا گامی تاریخی برای انتقال به مرحله جانشینی نوه‌های عبدالعزیزآل‌سعود، سردودمان این خاندان است. در حال حاضر ۲ نفر زمام قدرت عربستان را به طور کامل در اختیار دارند؛ یکی محمدبن نایف با عقلانیت بیشتر که حالا ولیعهد لقب گرفته و دیگری محمد بن‌سلمان، جوان ناپخته با قدرت‌خواهی و جاه‌طلبی فوق‌العاده که جانشین ولیعهد شده است.
از منظر کارشناسان؛ هر دوی آنها مورد تأیید آمریکا و مورد حمایت طایفه سدیری در داخل آل‌سعود هستند. البته احتمال اینکه سرنوشت مقرن بن‌عبدالعزیز به عنوان ولیعهد برکنار شده برای محمد بن‌نایف تکرار شود ضعیف است چون عمده توانایی محمد بن‌سلمان، پسر جاه‌طلب پادشاه در جنگ‌افروزی‌های برون‌مرزی است و قدرت چالش داخلی او در مقابل ولیعهد جدید چندان بالا نیست.
تغییرات گسترده اخیر درون دربار سعودی آن قدر نامتعارف و خلاف عادت هست که بر هاضمه سیاسی بخشی وسیع از این نظام قبیله‌ای، بسیط و بدوی سنگین آید و سلطنت سعودی را دچار دردسرهایی بی‌سابقه کند.
در چنین نظام‌های قبیله‌ای که همه‌چیز به نظر پادشاه وابسته است، تنها عاملی که سبب شکل‌گیری ساخت سیاسی و مهار رقابت‌های خونین می‌شود، اعتماد قبیله‌ای همه ارباب منفعت و مدعیان قدرت به سلطان به‌عنوان نگهبان و تداوم‌بخش نظم مستقر و مألوف است، نظم و سامانی که تعادلی قابل تحمل میان نیروهای رفیق و رقیب درون دربار و حواشی آن ایجاد کرده است. حالا، با این انتصابات و اقدامات بی‌سابقه، این اعتماد به احتمال زیاد به شدت آسیب خورده است.
كابينه تمام عيار جنگي
با تغييرات جديد قدرت به صورت كامل در اختيار شاه سلمان و دو وليعهد وي يعني محمد بن‌نايف و فرزند شاه قرار مي‌گيرد و بالاترين مقام ديپلماتيك عربستان در اختيار كسي قرار گرفت كه به داشتن روابط نزديك به سيا و روحيه ضد ايراني خود معروف است، بدين ترتيب تصميم‌گيران اصلي در رياض كساني هستند كه بيشتر روحيه جنگ‌طلبانه و غير‌سازنده‌اي دارند. تغييرات جديد فرصتي براي شاه سلمان فراهم مي‌آورد تا مخالفان خود را پاكسازي و قدرت را كامل قبضه كند. با اين تغييرات مي توان دريافت؛ كار پروژه جنگ يمن موفق نبوده و با شكست مواجه شده است، به همين دليل كابينه ترميم شده تا به يك كابينه تمام عيار جنگي تبديل شود.
هر چند انتظار نمي‌رود تغييرات جديد منجر به اتخاذ سياست‌هاي خارجي معقول توسط سعودي‌ها شود و حتي پيش‌بيني مي‌شود رياض سياست تخاصمي و جنگ‌طلبانه بيشتري را در دستور كار خود قرار دهد اما اين تغييرات تبعات داخلي زيادي براي آل‌سعود خواهد داشت.
نخستين اعتراض علني به تصميمات اخير پادشاه عربستان
طلال بن‌عبدالعزيز برادر ناتنی پادشاه عربستان و فرزند هجدهم ملک عبدالعزیز در توئيتر خود به صراحت با اين تغييرات مخالفت كرده و گفته: «اين تصميمات سليقه‌اي هستند. با توكل به خدا معتقدم اين تصميمات نه مطابق شريعت اسلامند و نه ساختار حكومت. به همين سبب، اطاعتي از اين فرامين و افراد تازه منصوب نخواهد شد.»
او با اين مخالفت خواستار سرپيچي از فرمان پادشاه عربستان شده و از ديگر پسران و نوه‌هاي عبدالعزيز، بنيانگذار عربستان، خواسته تا فوري مجمعي تشكيل داده و در مورد اين تغييرات بحث كنند.
اين نخستين اعتراض علني به تصميمات اخير پادشاه عربستان است كه از سوي يك عضو ارشد آل‌سعود اعلام مي‌شود و بايد گفت بيش از هر چيز، توجه و اعتراض او به تغييرات در رأس قدرت است تا رده‌هاي پايين‌تر آن. اعتراض و درخواست سرپيچي طلال از فرامين ملك سلمان اخباري را تأييد مي‌كند كه در اين مدت منتشر مي‌شد و حكايت از نارضايتي شاهزادگان آل‌سعود از تصميمات او داشتند.
جان كلام
۱- در عربستان مسائلی مانند دموکراسی، انتخابات، حق مردم برای تعیین سرنوشت، آزادی مطبوعات و احزاب و گردش نخبگان سخنی بس‌گزاف و بسیار دور از ذهن و واقعیت است. می‌توان این تغییرات وسیع را نشان‌دهنده عمق اختلافات داخلی و جنگ قدرت میان شاهزادگان نسل اول و دوم و سوم عبدالعزیز، بنیانگذار عربستان کنونی دانست.
۲- از مهم‌ترین شاخصه‌های تحلیل تغییرات اخیر ملک سلمان، دور کردن خاندان پادشاه سابق از قدرت و بالا بردن شاخه «سدیری» در خاندان آل سعود است.
۳- پادشاه عربستان سرمست از آنچه آن را «پیروزی توفان سهمگین» علیه مردم یمن می‌داند، دست به این تغییرات وسیع و مهم در هیات حاکمه زد و به زعم خود پاداش پسرش وزیر دفاع جوان را فورا داده و وی را به جانشینی ولیعهد رسانده است.
۴- سعودی‌ها عقیده دارند این جوانگرایی در هیأت حاکمه در واقع تدبیر «پیشدستانه» آل سعود برای جلوگیری از بحران مشروعیت در نتیجه سالخوردگی و بیماری نسل اول فرزندان عبدالعزیز بنیانگذار عربستان است.اما منتقدان، این تغییرات را به توفان و کودتای سلمان علیه خانواده شاه سابق عبدالله تشبیه کرده‌اند و بزرگ‌ترین زیان‌دیده این تغییرات را متعب پسر عبدالله و مقرن بن‌عبدالعزیز دانستند که کنار گذاشته شدند تا میدان برای دو محمد یکی محمد بن‌سلمان و دیگری محمد بن‌نایف کاملا باز باشد.
لازم به ذكر است جنايات عربستان با حمايت كشورهاي غربي صورت مي‌گيرد كه محور آن نيز فرانسه و آمريكا مي‌باشند. كشورهايي كه براي رسيدن به منافع بيشتر اقتصادي اقدام به فروش تسليحات به عربستان نموده كه نتيجه آن نيز كشتار مردم يمن، عراق و سوريه مي باشد.
