شاید مناقشه روسیه و آمریکا در راس مناقشات قدرت‌های جهانی باشد اما نمی‌تواند از تنش‌ها و رقابت میان چین و آمریکا نیز به سادگی گذشت. چین از جمله کشورهایی بود که پیش از فروپاشی شوروی، یعنی از اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی به سمت تغییرات اساسی پیش رفته و مبانی اقتصادی خود را از مباحت و زمینه‌های ایدئولوژیک چپ‌گرایانه جدا کرده بود. بعد از دو دهه مشخص شد که پکن به عنوان یکی از مهمترین کشورهایی است که می‌تواند در تصمیمات بین‌المللی تاثیرات کلان بگذارد. این مسئله از همان ابتدا و در دهه ۱۹۹۰ میلادی که در مقابل خواسته‌های آمریکا می‌ایستاد قابل فهم بود.
پس از اینکه داعش در غرب آسیا و به ویژه در سوریه و عراق با شکست مواجه شد و سناریوهای آشوب‌ساز غرب در این حوزه زمین‌گیر شد، آمریکا در تغییری تاکتیکی، باقی مانده این طیف تروریست سازمان یافته را به حوزه شبه‌قاره با تمرکز بر خاک افغانستان انتقال داد. با این کار همزمان می‌تواند امیدوار باشد که همان ائتلافی را که زمینه شکست داعش را در غرب آسیا فراهم کرد، در حوزه شبه‌قاره تحت فشار قرار دهد که از جمله آنها چین و روسیه است.
به ویژه که هر دو نزدیکی قابل توجه‌ای به این حوزه حساس و امنیتی شده دارند. در این میان آمریکا برای ورود داعش به چین از طریق منطقه حساس سین کیانگ برنامه دارد تا به آشوب‌سازی در داخل این کشور بپردازد. آشوب‌سازی داخلی از جمله‌های برنامه‌هایی است که برای بیشتر مناطق چین در نظر دارد یک نمونه بارز آن را می‌توان در تحولات چند سال گذشته هنگ‌کنگ مشاهده کرده که واشنگتن خواهان گسترش آن به سراسر چین است.
مسئله دیگر به مباحث حقوق بشری باز می‌گردد. امری که آمریکا با هر کشوری که مشکل استراتژیک داشته باشد آن را رو می‌کند و به بهانه نادیده گرفتن مباحث حقوق بشری به دنبال فشار به کشور هدف است. آمریکا همزمان به دنبال اتحادسازی منطقه‌ای علیه چین و ایجاد ائتلاف و نظم خاصی در منطقه شرق، جنوب شرق و حوزه آسیاپاسیفیک است تا از این طریق پکن را در منطقه مشغول کرده و مانع از آن شود که این دولت در تصمیمات بین‌المللی و کلان درپی تصمیم‌سازی برود. اما یکی از مهمترین زمینه‌های اختلافی و فشار به چین که در دولت کنونی آمریکا به شدت دنبال می‌شود جنگ تجاری است. با توجه به اینکه دیدگاه کلان چین اقتصادی است و از این بستر خواهان بهره‌برداری سیاسی در عرصه بین‌المللی است، دولت ترامپ خواهان اجرایی کردن جنگ اقتصادی با پکن است.
مقامات چین اخیرا هشدار داده‌اند که «اصطکاک‌های به وجود آمده در حوزه تجارت به طور کامل به دلیل اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا است.» و «آمریکا از یک‌سو تهدید به تحریم می‌کند و از سوی دیگر خواهان مذاکرات است. موضع آمریکا مشخص نیست.»
نویسنده: فرامرز اصغری
