مجلس نمایندگان آمریکا بودجه نظامی سال ۲۰۱۸ این کشور با رقم سنگین ۶۹۶ میلیارد دلار را تصویب کرد این اقدام در حالی صورت گرفته است که گزارشها نشان میدهد کسری بودجه سالجاری دولت آمریکا ۷۰۲ میلیارد دلار خواهد شد، که ۹۹ میلیارد دلار نسبت به برآوردهای دو ماه پیش افزایش داشته است. حال این سوال مطرح میشود که دلیل افزایش بودجه نظامی امریکا چیست و یا این به معنای آن است که امریکا به دنبال آغازی جنگی جدید در صحنه جهانی است؟!
بررسی وضعیت داخلی امریکا بویژه مخالفت مردم با حضور نظامی گسترده در عرصه جهانی و شکاف میان دولت و دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی و نیز عدم همراهی متحدان امریکا برای آغاز نظامیگری جدید که در مواضع سران ناتو و گروه ۲۰ مشاهده میشود حکایت از آن دارد که امریکا توان آغاز جنگی جدیدی در صحنه جهانی را ندارد چنانکه در قبال سوریه صرفا سیاست موشک باران موقت را اجرا و رسما از عدم رویکرد به گزینه نظامی فراگیر اذعان کرد.
با این شرایط میتوان گفت افزایش بودجه نظامی امریکا بر گرفته از مولفههای دیگری است که بخشی از آن نشات گرفته از تعهدات ترامپ و بخشی نیز ناشی از سیاست راهبردی ایالات متحده است. یکی از مولفههای پیروزی ترامپ در انتخابات حمایتهای کارخانههای اسلحهسازی یا همان نگاه نو محافظه کاری است اکنون ترامپ با افزایش بودجه نظامی و نیز افزایش صادرات تسلیحات به دنبال استمرار جلب رضایت این طیف و همسو ساختن نظامیان با خود در برابر دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی است.
نکته دیگر آنکه از راهبردهای امریکا در صحنه جهانی را ایجاد رقابت تسلیحاتی و فروش سلاح تشکیل میدهد چنانکه ترامپ در سفرهای خارجی خود بیش از هر چیز فروش تسلیحات را محور رایزنیهایش داشته است. افزایش بودجه نظامی امریکا و نیز تحرکاتی که امریکا به بهانه حمایت از متحدانش در غرب آسیا، اروپای شرقی و شرق آسیا انجام میدهد میتواند محرکی باشد برای ایجاد رقابت تسلیحاتی در صحنه جهانی که قطعا بخش عمدهای از آن سهم امریکا خواهد شد. البته باید در نظر داشت ناتوانی امریکا در بهرهگیری از گروههای تروریستی در تامین منافعش نیز در این افزایش بودجه تاثیرگذار است در دوره اوباما هر چند بودجه نظامی امریکا کاهش یافت اما با بهرهگیری از گروههای تروریستی تلاشی شد تا اهداف نظامی و سلطهگرایانه این فرد محقق شود.
در مقطع کنونی که گروههای تروریستی در وضعیت بحرانی به سر میبرند و در مناطقی همچون سوریه و عراق نابودی آنها محتمل شده است امریکا گزینهای جز افزایش حضور نظامی برای تامین اهدافش را ندارد. البته این به معنای تکرار لشکرکشی افغانستان و عراق نمیباشد و امریکا بیشتر سعی میکند با بهرهگیری از گروههای کوچک نظامی و البته تسلیح شرکای منطقهای این امر را محقق سازد.
هر چند شواهد امر نشان میدهد که این سناریو نیز چندان موفق نخواهد بود. چراکه از یکسو امریکا دیگر آن ظرفیت نظامی را ندارد و از سوی دیگر آن انسجام گذشته میان متحدانش وجود ندارد که بحران اخیر در شورای همکاری خلیجفارس نمودی از این وضعیت است.
نویسنده: علی تتماج