سال ۲۰۱۱ در حالی آغاز شد که کشورهای عربی غرب آسیا و شمال آفریقا با تحولات قابل توجهی همراه شدند. در اواخر سال ۲۰۱۰ با قیام مردمی در تونس بن علی پس از ۲۳ سال سلطنت سرنگون و به عربستان گریخت. پس از آن دومینوی حرکتهای مردمی در کشورهای مصر، لیبی، یمن، بحرین و حتی عربستان آغاز شد که سرنگونی مبارک در مصر، قذافی در لیبی و عبدالله صالح در یمن از نتایج آن بود. آنچه در این رویدادها از سوی مردم مطرح میشد مقابله با استبداد داخلی، مبارزه با استعمار خارجی و در نهایت اجرای شریعت اسلامی در سراسر امور کشورها به دلیل ماهیت اسلامی این کشورها بوده است. در جمع این کشورها مردم بحرین در ۱۴ فوریه ۲۰۱۱ حرکت عظیم خود را علیه سلطهگری و البته وابستگی آن به سعودی و آمریکا آغاز کردند. اکنون در حالی ۸ سال از آغاز این حرکت میگذرد که تحولات بحرین شاخصههای خاصی را به نمایش میگذارد. نکته مهم در این روند آن است که برخلاف برخی کشورها نظیر لیبی این اعتراضها به سمت مسلحانه پیش نرفته و همواره ماهیتی آرام داشته و از سوی دیگر کشورهایی مانند تونس و مصر دچار انحراف و حاکمیت جریانهای غیر انقلابی در لوای تغییر ساختار سیاسی نشده و وحدت و یکپارچگی مردمی همچنان حفظ شده است.
شاخصه اصلی که مانع از انحراف در حرکت مردم بحرین شده است را در یک اصل میتوان جست وجو کرد و آن نقش مرجعیت دینی در وحدت و یکپارچگی مردم و نیز مقابله آنان با اقدامات مسلحانه بوده است. علمای بزرگ بحرینی نظیر شیخ عیسی قاسم، شیخ علی سلمان و... مولفههای مهمی هستند که حرکت مردمی را در مسیری صحیح هدایت و مانع از انحراف از مسیر مستقیم شدهاند.
این نقشآفرینی چنان بوده که طراحی نظام آلخلیفه برای ایجاد شکاف میان شیعه و سنی ناکام مانده و همگان بر اصل یکپارچگی و وحدت ملی تاکید دارند. بر همین اساس است که آلخلیفه برای مقابله با قیام مردمی در کنار بازداشتها و محاکمه مردم در دادگاههای نظامی و حتی سلب تابعیت آنها سیاست مقابله با نمادهای دینی و مذهبی را به شدت اجرا میکند که تخریب مساجد و حسینیهها، جلوگیری از برگزاری مراسمهای مذهبی نظیر ایام عاشورا، بازداشت علمای دینی چنانکه ۶۰۰ روز است که شیخ عیسی قاسم در محاصره خانگی قرار دارد از جمله این اقدامات است. ناتوانی آلخلیفه در برابر قیام مردمی زمانی آشکارتر میشود که نیروهای سعودی، پاکستانی، اردنی و حتی آمریکایی و انگلیسی در سرکوب و شکنجه مردم ایفای نقش میکنند اما پس از ۷ سال هنوز نتوانستهاند مانع از ادامه قیام مردمی شوند.
جهانیان اذعان دارند که حرکت مردم بحرین نمودی آشکار از بیداری اسلامی است که با وحدت و یکپارچگی دینی با محوریت علمای دینی در جریان است و هیچ سرکوب و کشتاری نیز نمیتواند مانع از ادامه راه آنها شود بویژه اینکه سرسپردگی به سعودی و همگرایی آلخلیفه به رژیم صهیونیستی ماهیت غیر مردمی آن را بیش از پیش برای همگان آشکار ساخته است.
نویسنده: قاسم غفوری