در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ یک موضوع مهم در تبلیغات انتخاباتی برجسته شد، «مافیای نفتی». نامزدی که این موضوع را مطرح کرد، اتفاقا رای آورد و هنوز هم رئیس جمهور است. در آن زمان این گونه تصور میشد که یک باند بزرگ از صاحبان قدرت، به بیتالمال دست انداختهاند و با تشکیل مافیای نفتی، اموال کشور را بالا میکشند. فضای سیاسی و اجتماعی و دلخوری بخشی از مردم از عملکرد اصلاحطلبان و جریان کارگزاران سازندگی، زمینه را برای پذیرش این مقوله کاملا هموار کرده بود.
بعد از انتخابات، انتظار طبیعی از رئیس جمهوری اصولگرای تازه به قدرت رسیده، این بود که با توجه به مدارک موجود در باره عملکرد مافیای نفتی، پرونده بزرگی در قوه قضاییه تشکیل دهد تا سران این باند فاسد علاوه بر اخراج از وزارت نفت، در دادگاههای صالحه محاکمه و مجازات شوند. در عمل این گونه نشد و بتدریج در باره درستی یا نادرستی اصل این ادعا یعنی وجود مافیای نفتی ابهام ایجاد شد. خیلی از افراد بخصوص جریان منتقد دولت دائما بر این نکته تاکید میکردند که ادعای مبارزه با مافیای نفتی، اساسا واقعیت ندارد و تنها یک شعار انتخاباتی است که در جریان تبلیغات انتخاباتی ایجاد شد اما هرگز مدرک و دلیلی برای اثبات آن ارائه نشد.
ابهام در این زمینه هنگامی تشدید شد که آقای وزیری هامانه، وزیر نفت شد و به انکار وجود مافیای نفتی در وزارت نفت پرداخت و به همه مدعیان وجود مدارک و اسناد، اعلام کرد که اگر چنین اسنادی وجود دارد به او بدهند تا با آن برخورد کند. رئیس جمهوری که از این موضعگیری وزیری هامانه ناراضی بود، او را از کار برکنار کرد. البته تحمیل مرحوم کردان به عنوان معاون وزارت نفت به وزیری هامانه و مقاومت وی در مقابل این تحمیل، دلیل دیگر کنار گذاشته شدن او بود. در همان زمان برخی از نمایندگان مجلس از وزیری هامانه تقدیر کردند زیرا از موضع اصولی خود کوتاه نیامده و تسلیم فشارهای از بالا نشده بود.
اینک در یکی دو سال مانده به پایان کار دولت احمدینژاد، دوباره این ماجرای مافیای نفتی به مطبوعات کشیده شد و یک داغ قدیمی دوباره تازه شد. مطرح کننده مجدد این ماجرا، باز هم آقای وزیری هامانه است که همچنان بر مواضع گذشته خود ایستاده است و تکرار میکند که «مافیای نفتی تنها یک شعار انتخاباتی بود».
به این فراز از گفتگوی همشهری اقتصاد با وزیری هامانه توجه کنید: «معمولا فشارهاي بيروني بر صنعت نفت خيلي زياد است. بخصوص بعد از انتخابات سال ۸۴ که يکي از شعارهاي انتخاباتي مربوط به مافياي نفتي بود، اين امر مشکل زيادي براي بخش داخلي ايجاد کرده بود. وقتي کسي با شعار مافياي نفتي در انتخابات شرکت کند، خطابش به نفت است. کارکنان هم تفکيک شده نيستند. به همين دليل همه کارکنان نفت با اين شعار زير سوال ميرفتند و ميروند. طبيعتا براي همه اين سوال مطرح بود که منظور از مافياي نفتي چه کسي است. اين موضوع فشار زيادي براي ما درست کرد؛ چون از يک طرف بيان شده بود و محتوايي نداشت و در حد يک شعار انتخاباتي بود و از طرف ديگر هم ارگانهاي بازرسي و نظارتي کشور احساس ميکردند که بايد اين مافيا را پيدا کنند. من هم به عنوان کسي که بيش از ۳۰ و چند سال سابقه حضور در نفت و شناخت داشتم، يک گروه سازمان يافتهاي تحت عنوان مافياي نفتي که با يک اشاره به هم بتوانند آنجا را چپاول کنند، يا مسير حرکت نفت را تعيين کنند و مراکز تصميمگيري را تحتتاثير قرار دهند و چيزهاي ديگري که يک مافيا بتواند انجام دهد، نميشناختم. از سالهاي پيش از مسئوليت وزارت، بنده در سمتهاي بالاي مديريتي اين مجموعه بودم و اگر چنين چيزي بود، قطعاً ميتوانستم از آن مطلع شوم. خيلي پيچيده نبود که آدم بتواند سر از اين چيزها در بياورد. بارها هم صحبت ميکرديم که يا اين مافياي نفتي را به ما نشان دهيد يا اينکه منتفياش کنيم که با خنده از کنار قضيه ميگذشتند ولي مطبوعات ما را رها نميکرد. من هميشه ميگفتم من مافياي نفتي را نميشناسم، وظيفه من هم نيست که آنها را پيدا کنم. وظيفه من در وزارت نفت توليد، فروش، پخش، انتقال و اجراي پروژهها و بقيه قضاياي مرتبط با اينهاست. اگر مافيايي وجود دارد، قوهقضائيهاي داريم، وزارت اطلاعات داريم، بازرسي کل کشوري هست، نهادهاي نظارتي هستند که بايد آنها را پيدا کنند و ما هم همکاري و حمايت ميکنيم. ولي اين موضوع تمام نميشد و موضوع کشداري بود که ادامه پيدا ميکرد».
اکنون مدتهاست که صحبت از این باند مافیایی نمیشود و همه فراموش کردهاند که چه کسی در مقطع انتخابات، چه شعارهایی در باره باند مافیای نفتی داده بود و اکنون سرنوشت آن اسناد ادعایی چه شده است. در عین حال در تاریخ سیاسی کشور ما این ماجرا همیشه باقی خواهد ماند که یک نامزد ریاست جمهوری در جریان تبلیغات انتخاباتی، مدعی وجود مافیای نفتی شد و قلع و قمع آن را به مردم وعده داد اما در پی پیروزی، در این زمینه کاری نکرد و حتی دوستان و وزرای خودش هم این ادعا را یک شعار انتخاباتی صرف معرفی میکردند.
علي اشرفي