روند گرایش کشورهایی که در خطر تروریسم قرار دارند، به ائتلاف ضد تروریسم که ایران و روسیه بنیانگذار آن بودند، یک اتحاد واقعی را علیه تروریست‌های تکفیری ایجاد خواهد کرد و باعث خواهد شد که آمریکا و کشورهای غربی و عربی در شرایط انفعال شدید قرار بگیرند.
به گزارش میزان، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه ديروز به تهران سفر كرد، این سفر گرچه برای شرکت در نشست کشورهای صادرکننده گاز به ایران بود، اما دیدارهایی که او با مقامات ارشد کشورمان داشت، نشان‌دهنده اهمیت این سفر به خاطر تحولاتی است که در منطقه در حال وقوع بود.
بحران‌هایی که در غرب آسیا دامن منطقه را گرفته، از سوریه تا عراق و یمن، یک پیام واحد دارد و آن ابتدا تضعیف جایگاه جمهوری اسلامی ایران و سپس روسیه در منطقه است.
پس از این مرحله، نفوذ به درون این دو کشور برای ناامنی از سوی تروریست‌هایی است که آمریکا و نوچه‌های آن در منطقه حامی اصلی تروریست‌ها هستند که استحاله از درون هدف اصلی است.
با اينكه این نخستین تجربه دو کشور در زمينه مبارزه با تروريسم است، باعث شده است، وضعیت میدانی سوریه هم تغییرات اساسی کند به گونه‌ای که روند پیشروی تروریست‌ها نه تنها کند شده بلکه بازپس‌گیری خاک سوریه از چنگ آنها از سوی ارتش و نیروهای مردمی تربیت شده از سوی ایران سرعت گرفته است.
فرمانده کل سپاه درباره دلایل همکاری ایران و روسیه برای مقابله با تکفیری‌ها در سوریه گفته است؛ «اولین قدرت منطقه‌ای که خطر تکفیری‌ها را متوجه شد روسیه بود و همکاری روسیه با ایران به این دلیل است که آنها زودتر از غرب به این خطر پی بردند. البته هر کشوری هم که نسبت به این جریان که قدرت‌های غربی آن را به وجود آورده‌اند احساس خطر می‌کند به مبارزه می‌آید و به تدریج وحدتی میان کشورهایی که با خطر تکفیری‌ها مواجه هستند در حال شکل‌گیری است.»
در همین زمينه دیمیتری راگوزین معاون نخست‌وزیر روسیه نيز در اظهاراتی تهران را شریک جدی مسکو در مبارزه با داعش برشمرد و گفت: ایران شریک جدی ماست و اتفاقی نیست که ایران برای روسیه و در کنار سوریه و عراق در چارچوب مرکز اطلاعاتی ضد تروریستی شریک محسوب می‌شود.
روند گرایش کشورهایی که در خطر تروریسم قرار دارند، به ائتلاف ضد تروریسم که ایران و روسیه بنیانگذار آن بودند، یک اتحاد واقعی را علیه تروریست‌های تکفیری ایجاد خواهد کرد و باعث خواهد شد که آمریکا و کشورهای غربی و عربی در شرایط انفعال شدید قرار بگیرند، اکنون هم در چنین شرایطی قرار دارند اما با افزایش کشورهای ائتلاف ضد تروریستی، انزوا و انفعال آنها شدت خواهد گرفت.
از سوي ديگر سفر پوتین به تهران در حالي صورت گرفت كه پرونده هسته‌ای با توافق وین (برجام) به انتهای مسیر خود رسیده و جمهوری اسلامی ایران در محیط بین‌المللی فضای جدیدی را طی سال‌های آینده تجربه خواهد کرد که این فضا می‌تواند برای روسیه فرصت و تهدید به شمار آید.
روسیه حدود ۲ سال است که در مدار تحریم غرب قرار گرفته و از اسفند‌ماه سال ۹۲ به دنبال درگیری‌ها در اوکراین و برگزاری همه‌پرسی برای الحاق کریمه به روسیه، این تحریم‌ها آغاز و هر ۶ ماه تمدید شده است. این شرایط درست عکس زمانی است که پوتین برای اولین‌بار به ایران آمد.
تحریم روسیه از سوی غرب و هدف گرفتن مناطق حیاتی این کشور از سوی آنها، سقوط برخی حکام وابسته به روسیه در منطقه از جمله لیبی و در خطر قرار گرفتن برخی دیگر مانند سوریه و نیز تغییر روند در پیش گرفته شده از سوی غرب درباره برنامه هسته‌ای ایران، بخشی از تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی این کشور را شامل می‌شود و از سوی دیگر نقش‌آفرینی جدید روسیه در منطقه با کمک ایران و همکاری‌های منطقه‌ای با جمهوری اسلامی که روند تبدیل شدن به قدرت منطقه‌ای را به سرعت طی می‌کند، از فرصت‌های دولتمردان سرزمین تزارها در منطقه است.
پرونده‌های روي ميز ايران و روسيه
از سوی دیگر، ایران و روسیه پرونده‌های مشترک زیادی با یکدیگر دارند که می‌توانند با کمک یکدیگر آنها را پیش ببرند.
حضور پررنگ‌تر ایران و تبدیل عضویت ناظر به دائم و تاثیرگذار در سازمان شانگهای، با همراهی بیشتر روسیه قابل دستیابی است.
مسائل بسیاری دست به دست هم دادند تا ایران و روسیه ائتلاف دو جانبه خود را برای هدفی مشترک ایجاد کنند. در شرایط کنونی روسیه متوجه شده است که هیچ متحدی در منطقه برای او نمی‌تواند مانند ایران باشد. روسیه اکنون درگیر مسائل اوکراین و شبه‌جزیره کریمه و تحریم‌های شدیدی است که آمریکا و غرب علیه این کشور برقرارکرده‌اند، به همین خاطر نیازمند یک متحد معتمد است. روسیه حتی نمی تواند به کشورهای اطراف خود دل ببندد چراکه آنها هر کدام به گونه‌ای در دامن غرب غش کرده‌اند.
اما در این میان، تنها جمهوری اسلامی ایران است که با استقلال خود این اعتماد را برای کشورهای مخالف آمریکا و غرب ایجاد کرده که می‌توانند کمال اعتماد را به ایران داشته باشند، اما خودشان هم قابل اعتماد باشند. به همین خاطر روسیه برای مقابله با غرب در منطقه به ویژه آمریکا، با جمهوری اسلامی ایران همراه شده است.
غربی‌ها بسیار دوست دارند تا در این زمینه میان ایران و روسیه اختلافی بروز کند، هم برای ایران و هم برای روسیه مبارزه با تروریست‌های تکفیری در سوریه با بودن اسد امکان دارد و اگر او در رأس حاکمیت سوریه نباشد، مبارزه با داعش دشوار خواهد بود و هزینه‌ها را بالا خواهد برد.
البته مراودات اقتصادی با ایران پس از توافق نهایی هسته‌ای و برچیده شدن تحریم‌ها علیه کشورمان، روسیه را برای گسترش روابط اقتصادی و سیاسی راغب‌تر هم می‌کند. و همین موضوع اشتراک نظر سیاسی درباره سوریه را قوت می‌بخشد.
نکته‌ای که از همه مهمتر است این است که باید به رفتارهای تحلیلگران، مقامات و رسانه‌های غربی و عربی توجه کرد. هم ایران و هم روسیه باید به محتوا و آرزوهایی که از سوی غرب درباره آینده سوریه منتشر می‌شود، دقت نظر بیشتری کنند. آنها پس از آن که با حملات خود نتوانستند دولت قانونی بشار اسد را سرنگون کنند صراحتاً اعتراف کردند که نقش ایران و پس از ورود روسیه به بحران سوریه، نقش مسکو را در جلوگیری از سقوط دولت دمشق عامل اصلی و مانع بزرگ بر سر راه اقدامات خود برای این منظور معرفی کردند.
اکنون هم که ائتلاف چهار کشور ایران، روسیه، سوریه و عراق علیه تروریست‌های تکفیری شکل گرفته است، باید شرط حضور کشورهای دیگر در این ائتلاف هماهنگی با موضع ایران و روسیه درباره اسد باشد. اگر کشوری همچنان اعتقاد دارد که باید بشار اسد برود تا وارد این ائتلاف ضد تروریستی شود، این کشور جایگاهی در ائتلاف نباید داشته باشد.
ایران و روسیه در موارد زیادی منافع مشترک دارند، این دو کشور اکنون به عنوان دو متحد استراتژیک در جنگ سوریه در یک جبهه می‌جنگند.
هماهنگي‌های منطقه‌ای در سفر پوتین به تهران
یک کارشناس مسائل بین‌الملل روابط همکاری‌های منطقه‌ای و روابط دوجانبه را نیز قسمتی از سفر گازی پوتین به ایران دانست.
جهانگیر کرمی در گفت‌و‌گو با فارس، در‌خصوص سفر رئیس‌جمهور روسیه به ایران اظهار داشت: سفر پوتین در زمانی صورت می‌گیرد که ایران و روسیه درگیر جنگ با تروریسم در خاورمیانه می‌باشند.
وی با بیان اینکه پوتین علاوه بر شرکت در نشست سران کشورهای صادرکننده گاز در نشست‌های دوجانبه با مقامات ایرانی نیز شرکت كرد، اظهار داشت: محورهای مهم این نشست‌ها روابط دوجانبه کشور، همکاری‌های منطقه‌ای و بعضی از مسائل بین‌الملل بود.
کرمی افزود: نقش و موفقیت‌های دو کشور در آوردن طرف‌های مختلف بحران به پای میز مذاکره نیز در این نشست مورد بحث قرار خواهد گرفت. وی با بیان اینکه این مسائل نشان می‌دهد که این سفر فراتر از یک نشست اقتصادی است، تاکید کرد: این سفر با اهداف بسط و تقویت همکاری‌های امنیتی بین دو کشور بر سر مسائل منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهد بود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل، ادامه داد: به نظر می‌رسد دو کشور برای روند مذاکرات آتی سوریه و شکل‌گیری وضعیت‌ها و سناریوهای احتمالی در مورد آینده سوریه که خیلی اهمیت دارند نیز باید هماهنگی‌هایی داشته باشند.
کرمی خاطرنشان کرد: دو کشور علاوه بر همکاری در حوزه‌های نظامی و امنیتی در موضوع سوریه، باید همکاری‌ها در مرحله استقرار صلح و ثبات در سوریه را ادامه دهد چراکه مذاکرات صلح مذاکرات شکننده‌ای است و عدم هماهنگی میان دو کشور ممکن است مسائلی را در مورد آینده سوریه به وجود آورد.
همکاری‌های گازی دو کشور نیز که هدف اصلی سفر سفر وي به تهران مطرح شده بود نیز از پرونده‌های مشترک در راستای توسعه روابط تهران - مسکو قرار گرفت.
GECF یا همان مجمع کشورهای صادرکننده گاز که به اشتباه به عنوان اوپک گازی نیز شهرت یافته است در سال ۲۰۰۸ با ابتکار مقام معظم رهبری و به پیشنهاد ایشان به مقامات ارشد روسیه به صورت یک سازمان مستقل پایه‌‌گذاری شد (همان سالی که پوتین برای حضور در اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر به ایران آمد). البته قبل از آن از سال ۲۰۰۱ به این‌سو وزرای نفت کشورهای دارنده گاز عضو اوپک جلساتی را برگزار می‌کردند که در طول ۱۵ سال گذشته روند تکاملی خود را طی کرد و پس از سازماندهی در قالب GECF به یکی از نهادهای تاثیرگذار در اقتصاد جهانی تبدیل شد.
ایران و روسیه در زمینه صادرات گاز تعارض منافع ندارند، چراکه ایران در حال حاضر گاز خود را به ترکیه و در آینده نزدیک به عراق صادر می‌کند و بازار روسیه در اروپا است، لذا دو کشور می‌توانند همکاری‌های مفید و سازنده‌ای با یکدیگر در زمینه گاز داشته باشند.
