آنهایی که به اسم دلسوزی برای دوچرخهسواری نکردن خانمی داد میکشند و میخواهند خانمها را به ورزشگاه ببرند، وقتی چادرهای بیخانمانان را به آتش میکشند کجایند؟! همانهایی که از حقوق شهروندی صحبت میکنند و میگویند که منشوری برای احقاق حقوق شهروندان تعبیه کردهاند امروز که عدهای بیخانمان چادرشان سوخته است منشورشان را کجا گذاشتهاند که برای این افراد سینه سپر نمیکنند، وقتی خانه گربههای ولگرد سوخت بارها و بارها در رسانهها داد کشیدند و انگشت اتهام را به هر کسی که حدس میزدند دشمنشان باشند بردند اما امروز که چند خانوار در آتش خشم سوخته و سقفشان پودر شده است چرا چیزی نمیگویند؟!
ماجرا از چه قرار است؟! خبر بسیار کوتاه بود. به آتش کشیدن چادرهای تعدادی بیخانمان در شهر قدس در غرب تهران آن هم توسط ماموران و بدون توجه مسئولین دولتی. این خبر بسیار گسترده در شبکههای اجتماعی منتشر شد و هیچ مسئول دولتی واکنش نشان نداد. خبر از صحت ماجرا دارد اما اینکه مسئولین دولتی طبق ادعای جمعیت امام علی(ع) در جریان بودند و اینکه ماموران مرتبط با چه سازمانی بودند بینتیجه ماند.
به گزارش تابناک، از کپرنشینها باید گفت یا از جدالهای جمعیت خیریه امام علی و مسئولین شهرستان قدس، هر دو قصهای است طولانی، هر دو شنیدنی و تأملبرانگیز، از کپرنشینها شروع میکنیم. چند روز گذشته خبری در شبکههای اجتماعی دست به دست میشد: آتش زدن چادرهای کپرنشینان در غرب تهران.
یک سازمان خیریه در ایران گزارش داده که "ماموران و سربازان" برای دور کردن کپرنشینان از اطراف شهرک قدس در غرب تهران، تعدادی از چادرهای آنان را آتش زدهاند. "جمعیت امام علی" که در زمینه آموزش کودکان محروم از تحصیل کپرنشین منطقه فعال است، میگوید برای خراب نکردن چادرها با نهادهای دولتی وارد مذاکره شده اما فایدهای نداشته است. این سازمان خیریه گفته است: "کودکان این منطقه از حداقل حقوق خود از جمله داشتن شناسنامه و حق تحصیل محروماند و از طریق زبالهگردی و کار در خیابان ارتزاق میکنند."
گردش این خبر در شبکههای اجتماعی به حدی بود که شبکههای خبری فارسیزبان ماهوارهای نیز به این خبر پرداختند و بیبیسی فارسی با انتشار آن در کانال تلگرامی خود به وسعت اطلاعرسانی آن افزود اما متاسفانه نه از سوی مسئولین جمعیت امام علی و نه حتی از سوی مسئولین و فرمانداری شهرستان قدس واکنشی به این خبر نشان داده نشد.
به دلیل وجود دو موضوع سوال برانگیز در این خبر تصمیم گرفت تا پیگیریهایی را در رابطه با این اخبار انجام دهد. یکی آتش زدن چادرها توسط مامورین که این مامورین و سربازان چه کسانی بودند و دوم رایزنیهای ادعایی جمعیت امام علی(ع) که این رایزنیها با نهادهای دولتی به چه صورت و با کدام نهاد دولتی بوده که به نتیجه نرسیده و عدهای بیپناه نه تنها کمک نگرفتهاند بلکه چادرهایشان نیز به آتش کشیده شده است.
ظاهرا اين کپرنشینان حداقل ٢٠ سال است در اين بيابانها زندگي ميکنند. بالاي معادن شن و درست وسط بيابان خدا، درست روبهروي قبرستان، بعد از جاده خاکي شهری ساختهاند، اما نه با سنگ و آجر و خیابان، با چادر و حلب و شاید ایرانیت. بچههای آنجا بیهویتاند یعنی نه شناسنامهای دارند و نه مدرکی از وجودشان در این دنیا، پیشهشان فقیری است، نامی که خودشان بر روی تکدیگری گذاشتند، البته برخیهایشان هم هنرمندند، همان نوازندههای سرچهارراهها، بسیاری از مردان این کپرها غالبا معتادانیاند که زنان و فرزندانشان نانآورشان میشوند.
وقتی خبر از آتشسوزی دوباره این کپرنشینان بود. به سراغ جمعیت امام علی رفتیم تا از شرایط این منطقه بیشتر بشنویم. طراوت مظفریان یکی از خیرین جمعیت امام علی که این بیابان را ته دنیا میداند، درباره کپرنشینان هفتجوی گفت: "روستاي هفتجوي مابين قلعهحسنخان و شهريار واقع شده. درست چسبيده به کارخانه لبنيات دامداران و نرسيده به کلانتري، بايد از بين قبرستان هفتجوي رد شوي تا به کپرهايشان برسي. اکثر اين افراد بلوچ هستند که مدتها پيش به شمال ايران مهاجرت کردهاند و حالا به تهران آمدهاند. عمدهشان یا متکدی و یا نوازندگان دورهگرد هستند. هيچکدامشان شناسنامه ندارند، نه خودشان نه بچههاي کوچکشان."
وی ادامه داد: "مدتها با ارگانهای مختلف شهرستان مذاکره و حتی نامهنگاری کردیم تا امکانات رفاهی در اختیار این کپرنشینها بگذاریم، اما هیچ کمکی به ما نشد. در طول چند هفته گذشته قبل از این آتشسوزی هم افرادی با لباس شخصی به این منطقه میآمدند و این کپرنشینها را تهدید میکردند که اگر از این منطقه نروند، چادرهایشان به آتش کشیده میشود. اهالی این چادرها میگفتند که همراه این تهدیدکنندگان سرباز هم بوده، اما از چه ارگانی نمیدانند!"
البته پیگیریهای ما برای دسترسی به نام افراد و ارگانهایی که با آنها در رابطه با این کپرنشینان صحبت شده و هیچ تاثیری نداشته، بینتیجه ماند و مسئولین جمعیت امام علی همکاریهای لازم را انجام ندادند.
محسن ضرغام، که تا ۳ هفته پیش فرماندار شهر قدس بود، درباره اقدامات و نامهنگاریهای این جمعیت به فرمانداری اظهار بیاطلاعی کرد و گفت: "تا زمان مسئولیت من از جمعیت امام علی(ع) هیچگونه درخواست و یا نامهای برای رسیدگی به وضعیت این کپرنشینها گزارش نشده است."
از سوی دیگر سیدعلی اینانلو، معاون سیاسی و انتظامی فرمانداری شهر قدس با تأیید صحبتهای ضرغام مبنی بر عدم اطلاعرسانی جمعیت امام علی(ع) به فرمانداری افزود: "مشکل اصلی درباره کپرنشینان هفتجوی این است که آنها از اتباع پاکستانی هستند که به شکل غیرمجاز از مرز سیستان و بلوچستان وارد کشور شده و در مناطق مختلف پراکنده شده و به شغل تکدیگری پرداختند و از ایرانیان بلوچ نیستند، اما تعداد کمی از این خانوادهها ایرانی هستند که اکثراٌ معتادند و یا متکدی هستند."
اینانلو در پاسخ به سؤال ما درباره علت عدم جمعآوری این اتباع خارجی غیرمجاز ادامه داد: "بارها این اقدام انجام شده و اتباع به اردوگاه عسگرآباد ورامین فرستاده شدند، اما بعد از چندروز دوباره شاهد بازگشت آنها به منطقه بودیم. حالا مشکل کجاست نمیدانیم! البته پخش بودن این افراد در شهر هم باعث شده جمعآوری یک جای آنها کاری مشکل باشد."
وی افزود: "فرمانداری نسبت به افرادی که باعث آتشسوزی این کپرنشینها شدند اطلاعات دقیقی ندارد و احتمالا مردمی بودند که از وجود آنها و مشکلات بهداشتی و امنیتی که این کپرنشینها برایشان ایجاد میکنند ناراحت هستند. اما ما هنوز هم پیگیر این مسئله و دلایل آتشسوزی هستیم."
میترا قدیمی، معاون اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران، نیز درباره پروسه جمعآوری این اتباع غیرمجاز پاکستانی و بازگشت دوباره آنها گفت: "به علت مرزهای باز ما با افغانستان و پاکستان و وجود فقر، جنگ و دهها دلیل دیگر این اتباع بعد از بازگشت به کشورهایشان باز هم از طریق قاچاقبرهای انسان در مرزها اقدام به ورود غیرمجاز به کشور و کرده و سالهاست که این پروسه ادامه دارد. البته این موضوع تنها به کشور ما ختم نمیشود و تقریباٌ این روزها تمام دنیا با این پدیده رو به رو هستند."
اما گستردگی انتشار این خبر که ظاهرا منشاء آن مسئولین جمعیت امام علی(ع) بوده است نیاز داشت که مسئولین شهرستان و استان خودشان برای پیگیری این خبر پیشقدم میشدند که نشدند. این خبرگزاری در واکنش به اظهارات مسئولین جمعیت امام علی(ع) مبنی بر اطلاع به مسئولین دولتی و پلیس درخواست نامبردن دقیق داشت که آنها از این امر خودداری کردند و نمیتواند تایید کند که این ادعا صحت دارد یا خیر اما بنا بر اظهارات مسئولین این جمعیت و معاون فرماندار شهر قدس به آتش کشیدن چادرهای این اتباع غیرمجاز احتمالی صحت دارد و عدم اطلاع دقیق فرماندار فعلی و همچنین موکول کردن اظهارنظر به بررسیهای بیشتر حاکی از عدم تسلط وی به وقایع مربوط به شهرستان تحت ادارهاش دارد.
از سوی دیگر امکان شکلگیری چنین گروههای کپرنشین در حاشیه شهرها از ابتدا نشان از ضعف نظارت دولتی دارد و احتمالا جلوگیری از شکلگیری چنین گروههایی میتواند از مشکلات بعدی نظیر اعتراض شهروندان یک محله و شهر و همچنین برخوردهای تنشبرانگیز بعدی جلوگیری نماید.
این رسانه آمادگی دارد برای تنویر افکار عمومی توضیحات تمامی نهادهای مسئول در این رابطه را منتشر نماید تا بتواند در رفع این مشکل به عنوان یک رسانه مستقل همیاری لازم را داشته باشد.
اما در همین زمینه ملیحه میرجعفریان مدیر خانه علم ملکآباد کرج وابسته به جمعیت امام علی(ع) در گفتوگو با سیاست روز از خبر داشتن نهادها و مسئولان از آتش انداختن به خانه بچههای بیخانمان با خبر بودند. وی حتی گفت: که بارها و بارها وقتی مربیان برای کمک به بچههای بیپناه به منطقه اعزام میشدند عدهای از فرمانداری مانع از حضور این مربیان و رسانهای شدن کپرنشینی این قشر محروم ایرانی میشدند.
میرجعفریان خاطرنشان کرد: که بچههای حاضر در این منطقه کپرنشین بیست ساله همه ایرانی به دلیل مشکلاتی نظیر فقر مهاجرت کرده و در خانههای کپری ساکن بودهاند و این اولینباری نیست که برای ترک محل مورد تهاجم قرار میگیرند بیآنکه اعتراضی به نقض شدن حقوق این بچهها صورت بگیرد. وی این را هم گفت: که صبح روز بعد از حادثه شاهد گریه کودکان به دلیل سوختن کیف و کتابشان بوده است.