معاون سابق دبیر شورایعالی امنیت ملی گفت: تعبیر آقای روحانی این بود که مذاکره با آمریکا مانند سوار شدن بر بنز است، مذاکره با اروپا مانند پیکان و مذاکره با غیرمتحدها مانند دوچرخه، خب حالا که اجازهی مذاکره با آمریکا را نداریم با اروپاییها مذاکره کنیم.
علی باقری معاون سابق دبیر شورایعالی امنیت ملی در نشستی که به میزبانی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا برگزار شد، در جمع دانشجویان خارج کشور به صورت ویدئو کنفرانسی در رابطه با برجام به سخنرانی پرداخت.
باقری در ابتدا درباره سوال یکی از دانشجویان پیرامون شرایط کلی پرونده هستهای ایران و سابقه مذاکرات هستهای گفت: در گذشته ۳ کشور اروپایی میگفتند که الان از نظر سیاسی یک دیوانه در آمریکا رئیس جمهور است و بوش در صدد و به دنبال بهانه است که پس از حمله به افغانستان و عراق، به ایران نیز حمله کند ولی ما اروپاییها نمیخواهیم این اتفاق رخ بدهد، پس بیایید مذاکره کنیم.
وی افزود: امریکا میخواهد از شرایط موجود سو استفاده کند اما ما نمیخواهیم درگیری ایجاد شود، پس بیایید به نوعی آتشبس برسیم؛ بدین صورت که ما جلوی امریکا میایستیم تا پرونده به شورای امنیت نرود؛ شما هم برنامههای هستهای را تعلیق کنید تا مذاکره کنیم. باقری تصریح کرد: این که ما پذیرفتیم فعالیتهای هستهای را تعلیق کنیم، یک بدعت در سابقه آژانس انرژی اتمی بود که هیچ کشور دیگری تا قبل از آن این کار را انجام نداده بود.
معاون سابق دبیر شورایعالی امنیت ملی ادامه داد: در فصل آخر یا یکی مانده به آخر کتاب آقای موسویان هم آمده که یکی از تحلیلهای اروپاییان این بود که از آنجایی که ایران نیاز به سوخت هستهای برای نیروگاه بوشهر و سایر نیروگاهها دارد و همچنین قادر به تولید این سوخت نیست، برای دسترسی ایران به بازار سوخت هستهای، باید تمام فعالیتهای خود در این زمینه را تعلیق کند؛ ما حتی تضمین میدهیم که برای تمام متخصصان، تکنسینها و کارگران صنعت هستهای ایران که بدین واسطه بیکار میشوند، در داخل ایران کار ایجاد کنیم؛ که آقای روحانی در نامهای به سولانا و البرادعی؛ ۱۴ یا ۱۶ ایراد به پیشنهاد اروپاییها گرفت.
وی تصریح کرد: شروع فرایند تعلیق برنامههای هستهای ایران در دولت اصلاحات و توسط آقای روحانی بود و بعدتر هم در همان دولت و به دست آقای روحانی تعلیقها شکسته شد. باقری یادآور شد: همچنین اولین قطعنامه و تحریم شورای امنیت علیه ایران، به دلیل نقض و خارج شدن ایران از توافق با سه کشور اروپایی بود، پس اولین تحریم ناشی از نقض توافق توسط دولت اصلاحات بود.
معاون سابق دبیر شورایعالی امنیت ملی گفت: هدف نظام و نظر عقلایی در توافق هستهای، فقط رفع تحریمها بود، نه صرفا یک توافق. اولین گام این بود که اصلا طرف مقابل قانع شود که در رابطه با رفع تحریمها صحبت انجام شود. مسئله بسیار مهم در هر مذاکرهای، براورد طرفین از توان یکدیگر است. زمانی که صدام حمله کرد، براوردش این بود که در ایران اقلاب شده و ارتش به دلیل تصویه تضعیف شده و بلبشو و بیسامانیست و میتواند حداکثر در عرض یک هفته، به تهران برسد؛ اما چیزی که صحنه را عوض کرد و براورد را تغییر داد، مقاومت مردم بود.
وی افزود: آقای کوپر از مسئولان مذاکرهکننده تیم انگلیسی به بنده گفت که از مهر ۸۲ تا مرداد ۸۴ برآورد ما این بود که شما ضعیف هستید چون شرایط را قبول میکردید و سریع عقبنشینی میکردید. خب ما باید تلاش میکردیم این براورد تغییر پیدا کند؛ بنابراین استراتژی این بود که در جبهه سیاسی مقاومت کنیم و تیم مذاکرهکننده تبدیل به سیبل حملات شود و همزمان در مسائل فنی پیشرفت کنیم تا برآورد آنها نسبت به ما تغییر پیدا کند.
معاون سابق دبیر شورایعالی امنیت ملی اضافه کرد: برای مثال غنیسازی اورانیوم در خاک ایران زمانی خط قرمز آمریکا بود ولی در شهریور ۱۳۹۰ براوردشان عوض شد و اعلام کردند که ساخت سلاح هستهای خط قرمز آمریکاست. باقری گفت: تعبیر آقای روحانی این بود که مذاکره با آمریکا مانند سوار شدن بر بنز است، مذاکره با اروپا مانند پیکان و مذاکره با غیرمتحدها مانند دوچرخه، خب حالا که اجازهی مذاکره با آمریکا را نداریم با اروپاییها مذاکره کنیم.
وی افزود: برجامی که در تیرماه ۹۴ به توافق رسید، هیچ وقت به آن شکل در داخل ایران توسط هیچ مرجعی مورد پذیرش قرار نگرفت، به مجلس شورای اسلامی رفت و ۹ شرط روی آن گذاشتند، به شورای عالی امنیت ملی رفت و چندین شرط روی ان گذاشتند، خود رهبری هم علاوه بر تمام اینها شروط دیگری روی آن گذاشت.
باقری گفت: میتوانستیم با کمک روسیه تحریمهای موشکی را برداریم چون آنها هم معطوف بودند به توانایی حمل سلاح هستهای و منطقا پس از برجام باید ملغی میشدند اما در مذاکرات ضعیف عمل کردیم.
معاون سابق دبیر شورایعالی امنیت ملی درباره سوالی پیرامون بسته پیشنهادی اروپاییها تا چه حد عملی و کاربردی است؟ و راه برونرفت از این شرایط چیست؟ گفت: اینستکس یک سازوکار تحقیرآمیز و ذلتآور برای ملت ایران است؛ بدین صورتی که صرفا کالاهای غیرتحریمی (که عمدتا تنها شامل غذا و دارو میشوند) آن هم با منابع ارزی و مالی خودمون تحت نظارت شدید وارد کشور شود. وی اظهار داشت: دولت در برجام امتیازات زیادی داده و برای سالها تعهدات سنگینی برای ملت ایجاد کرده که نمیتوان به سادگی از زیر بار آن خارج شد مانند قضیهی از دست دادن بحرین، تجویز کلی آن است که به نوعی مقاومت درونزا ایجاد کنیم و مسیر را پیش برویم تا برایند در سالهای آینده عوض شود.
باقری افزود: یک نفر از آنهایی که در سال ۱۳۸۸ شعار میدادند که نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران، حاضر نیستند در راه ایران از جانگذشتگی کنند، تمام آنهایی که شهید و جانباز شدند و در جنگ تحمیلی مقاومت کردند، تماما به خاطر آرمانهای دینی و امام حسین و حفظ اسلام بوده، بروید وصیتنامههایشان را مطالعه کنید و ببینید که کدامشان غیر از این بوده است. علت حفظ شدن خاک ما در دوران دفاعمقدس، تماما آرمانهای دینی بوده است.