معاون وزیر خارجه آمریکا میگوید که برداشته شدن کامل تحریمها منوط به بازگشت برنامه هستهای ایران به مراحل قبلی است و در صورت عدم توافق میان ایران و ۱+۵، همه ایران را مسئول خواهند دانست.
«وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا اين ادعا را با سخنراني در نشستی در مرکز مطالعات راهبردی و بینالملل در واشنگتن مطرح كرد شرمن در ابتدای این نشست، برنامه هستهای ایران را «یکی از بزرگترین چالشهای دوران معاصر» توصیف کرد.
«شرمن» در اين نشست احتمال عدم توافق میان ایران و ۱+۵ را نیز مورد بررسی قرار داد و گفت که «ما امیدواریم رهبران ایران با برداشتن گامهای لازم برای ایجاد اطمینان از ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای خود، موافقت کنند و از این طریق، به انزوای اقتصادی و دیپلماتیک کشور خود پایان دهند و زندگی مردم خود را بهبود ببخشند.»
شرمن همچنین گفته که در صورت محقق نشدن چنین حالتی، همگان ایران را مسئول خواهند دانست؛ وی گفت: «ما به تهران توصیه میکنیم تا تصمیم صحیح را اتخاذ کند».
البته اظهارات اين ديپلمات ارشد امريكايي فقط به خط ونشان كشيدن براي برنامه هستهاي ايران ختم نشد بلكه درخصوص همکاری ایران با بازرسان بینالمللی و سطح غنیسازی اورانیوم نيز گفت که ایران در یک اقدام بیسابقه، به بازرسان اجازه دسترسی روزانه به تأسیسات هستهای داده است و حتی توافق کرده که پیشرفت بیشتری در برنامه هستهای خود نداشته باشد.
شرمن گفت که ایران با متوقف کردن توسعه ظرفیت غنیسازی خود، جلوی افزایش میزان هگزافلوراید اروانیوم را گرفته و دست از غنیسازی ۲۰ درصدی هم کشیده است؛ «وندی شرمن» این اقدامات را «پیشرفتی چشمگیر» خواند که احتمال سر برآوردن یک ایران هستهای را کمتر میکند.
اعتراف خانم شرمن بر تاييد پايبندي ايران به تعهداتش در واقع مصداق همان حكايت شيره را خوردن و از شيريني گفتن است،چرا كه پيش از اين بارها آژانس در گزارشات ماهانه خود بر پايبندي و صداقت ايران در قبال تعهداتش مهر تاييد زده است.
البته نطقهاي اين ديپلمات ارشد امريكايي به همين جا خلاصه نشد چنانچه وي بار دیگر برای برداشته شدن کامل تحریمهای ایران، پیششرطهایی را مطرح کرده و گفته که این کار تنها در صورت بازگردانده شدن برنامه هستهای ایران به مراحل قبلی ممکن خواهد شد.
نماینده آمریکا در مذاکرات هستهای با اشاره به نتایج برنامه مشترک اقدام و تعلیق بخشی از تحریمها، گفت باقی تحریمها تنها در صورتی برداشته میشود که ۱+۵ و ایران به توافقی جامع دست یابند که جهان را از ماهیت صرفا صلحآمیز برنامه هستهای تهران، مطمئن سازد.
درخصوص بيان ادعاي مطرح شده در بالا براي برداشتن تحريمها لازم است براي اين خانم ديپلمات ارشد برخي موارد مورد توافق در توافق نامه ژنو سال گذشته را يادآوري كنيم در بخشي از اين توافق نامه و آنچه غرب بايد در قبال ايران متعهد شود ۱- عدم وضع تحریمهای جدید توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد۲- عدم وضع تحریمهای یکجانبه جدید توسط اتحادیه اروپا وعدم وضع تحریمهای یکجانبه جدید توسط آمریکا (در چارچوب اختیارات رئیسجمهور و کنگره) مورد ديگري است كه در بندهاي اين توافق نامه آمده. اين توافق نامه در حالي به امضاي طرفين رسيد كه نه غرب و نه امريكا حتي به همين بندي كه درخصوص تحريمهاي ضد ايراني براي لغو و تعليق آن بود متعهد نشد نمونه آن را ميتوان به تحريم اخير کنگره ایالتی پنسیلوانیا اشاره كرد كه با تصويب طرحي خطی قرمز بر روی سرمایه گذاری در بخش نفت و انرژی در ایران کشید.
وی در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید آیا رسیدن به توافق به معنی برداشته شدن تمامی تحریمهاست، گفت: «ما در این مورد به صراحت اعلام کردهایم که تحریمهای مربوط به حقوق بشر و تروریسم پابرجا میماند و بحث ما تنها در مورد تحریمهای مرتبط با مسئله هستهای است».
البته روزنامه والاستریتژورنال سخنرانی خانم شرمن را آغاز تلاشهای دولت آمریکا برای راضی کردن کنگره و منتقدان داخلی به پذیرش توافق هسته ای با ایران، ارزیابی کرد. در حالی که طرفین تنها کمی بیش از یک ماه تا ضربالاجل مذاکرات زمان دارند، مطرح شدن بحثهایی در مورد احتمال تعلیق تحریمهای ایران از سوی واشنگتن بدون دریافت مجوز از کنگره، در روزهای اخیر جنجالآفرین شده است.
اما روزنامه واشنگتن پست برخلاف وال استريت ژورنال عقيده اي ديگري دارد چنانچه جنیفر روبین، تحلیلگر آمریکایی حامی اسرائیل، در مقالهای که در روزنامه واشنگتنپست منتشر شده است با اشاره به برخی اخبار مبنی بر اینکه رئیسجمهور آمریکا میتواند بدون رجوع به کنگره تحریمهای ایران را تعلیق کند، درباره پیامدهای چنین رویکردی نوشت: "اگر وی چنین کاری انجام دهد پیامدهای آن در توافق هستهای ایران چگونه خواهد بود؟ جواب: توافقی شکننده. در حقیقت هیچکس - نه کنگره و نه جانشین بعدی وی - ملزم به رعایت آن نخواهند بود. این حقیقت که رئیسجمهور فکر نمیکند بتواند کنگره را برای توافق با خود همراه سازد به ایران پیام میدهد که هر نوع توافق تنها با رئیسجمهور بوده و تنها تا زمانی که وی در اقتدار است، یعنی دو سال، اعتبار خواهد داشت."
روبین در ادامه مینویسد با توجه به شناخت ایرانیها از سیستم سیاسی آمریکا و اینکه رئیسجمهور بعدی و کنگره ملزم به رعایت این نوع توافق نیستند، ممکن است کار اوباما برای چنین معاملهای سخت باشد اما "از سوی دیگر، اگر اوباما به این مسیر ادامه داده و تحریمها را تعلیق کند، به احتمال زیاد کل رژیم تحریمها دچار فروپاشی خواهد شد."
نویسنده واشنگتنپست با اشاره به علاقهمندی اروپاییها و سایر کشورهای جهان برای بازگشت به بازار ایران مینویسد: "هر گونه اشاره به تعلیق تحریمها از جانب آمریکا، میتواند سیلبندها را بازگشاید. روسیه و چین نیز فرصت را برای دردسر سازی و نشان دادن اینکه ایران حسننیت دارد، استفاده خواهند کرد."
به اعتقاد روبین این رویکرد منتهی به توافقی خواهد شد که با اتمام دوران زمامداری اوباما پایان خواهد یافت و البته در این مدت زمان رژیم تحریمها نیز دچار فروپاشی خواهند شد. ایران توان هستهای خود را حفظ کرده و در عین حال اقتصادش احیاء خواهد شد.
آنچه از اظهارات شرمن مبني بر شرط و شروط گذاشتن براي لغو بخشي از تحريمها و نيز ادعاي به نتيجه نرسيدن مذاكرات و مسئوليت به توافق نرسيدن آن بر عهده ايران يعني اينكه امريكا و غرب اصلا به دنبال توافق با تهران نيستند چه برسد به اينكه بخواهند مذاكرات هستهاي با ايران به نتيجه برسد.
غرب به خوبي ميداند ايران به تعهداتش پايبند است و اين بهانهتراشيها وتوپ را به زمين ايران انداختن تنها فقط به يك دليل است آن هم توفق تمامي فعاليت هستهاي ايران.
اين ادعا و خط و نشانها براي ملت ايران با واكنش برخي نمايندگان همراه بود.
ایران به دنبال لغو تحریمهاست نه تعلیق تحریمها
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: جمهوری اسلامی بحث تعلیق را هیچگاه نپذیرفته، بلکه لغو تحریمها موضوع اصلی ما بوده است.
حسین سبحانینیا عضو هیئت رئیس مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با مهر درباره اظهارنظر مقامات کشورهای غربی مبنی بر تعلیق تحریمها و نه لغو آنها گفت: جمهوری اسلامی بحث تعلیق را هیچگاه نپذیرفته، بلکه لغو تحریمها موضوع اصلی ما بوده است.
وی با بیان اینکه مهمترین مسئله ایران لغو تحریمها همزمان با دیگر توافقات است، اظهار داشت: به همین دلیل فکر نمیکنم تیم مذاکرهکننده ما در این مورد کوتاه بیایند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: لغو تمام تحریمها مسئله اصلی مذاکرات است و یکی از مواردی که هنوز طرفهای مذاکرهکننده بر روی آن به جمع بندی نرسیدهاند بحث برداشته شدن تحریمهاست.
قطعا عامل به نتيجه نرسيدن مذاكرات امريكا است
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاستخارجی مجلس، با بیان اینکه ایران با انجام توافق کوتاهمدت هستهای هیچ تضمین دائمی در این رابطه به آمریکا نمیدهد، گفت: قطعا عامل به نتیجه نرسیدن مذاکرات، زیادهخواهی آمریکاییها است.
علاءالدین بروجردی در گفتوگو با خانه ملت، در واکنش به برخی مطالب مطرح شده از سوی رسانههای آمریکایی مبنی براینکه توافق هستهای با ایران بدون تأیید کنگره آمریکا کوتاه مدت خواهد بود، گفت: در مذاکرات کنونی ایران با آمریکا فرض بر این است که کسانی که در بالاترین سطح وزارت خارجه آمریکا قرار دارند به عنوان دولت و مجلس آمریکا مذاکره میکنند و صلاحیت لازم را دارند.
نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: این تعابیر به معنای عدم پذیرش صلاحیت مقامات ارشد آمریکایی از سوی دیگر بخشهای این کشور است، در هر صورت اگر قرار بر این باشد که توافق صورت گرفته و سپس در دولت بعدی آمریکا این توافقنامه لغو شود، قطعا تمام محورهای توافق در شرایط کنونی بر این اساس تنظیم شده و ایران نیز نمیتواند تضمینی دائمی در موضوع پرونده هستهای ارائه کند.
وی افزود: از طرف دیگر در صورتی که طرف آمریکایی اقدام به لغو توافقنامه نهایی در دولت آتی کند، به طور حتم این نقض توافقنامه یک طرفه نخواهد بود و ایران هم اقدامات مربوطه را انجام خواهد داد، اما تاکنون که این موضوع در مذاکرات مطرح نشده است از اینرو تصمیمگیری در این رابطه به طرح این موضوع در مذاکرات آتی بستگی دارد.
رئیس کمیسیون امنیتملی و سیاستخارجی مجلس، با اشاره به اظهارات وندی شرمن رئیس تیم مذاکرهکنندگان آمریکایی در مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ مبنی بر اینکه اگر توافق جامع امضا نشود، تقصیر متوجه ایران خواهد بود، گفت: قطعا اگر این توافقنامه امضا نشود، مثل روز روشن است که عامل به نتیجه نرسیدن مذاکرات، زیادهخواهی آمریکاییها بوده است، زیرا جمهوری اسلامی ایران در چند ماه اخیر به تمام تعهدات خود عمل کرده است.
وی افزود: «میخواهم تأکید کنم که مذاکرات ۱+۵ تا چه حد مهم است و اینکه ایران مسلح به سلاح هستهای چه چالشی به منطقه ای میافزاید که یکی از پرتنشترین نقاط جهان است... این امر همچنین به آغاز یک رقابت تسلیحاتی در این منطقه منجر میشود... به همین جهت هم هست که رئیسجمهور اوباما نمیخواهد ایران به سلاح هستهای دست یابد. راهکار مورد ترجیح ما راهکار دیپلماتیک است... اما به صراحت و روشن بگویم، ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد و به سلاح هستهای دست نخواهد یافت».
گفتني است اظهارات شرمن در حالي مطرح شد كه مذاكرات دو روزه كارشناسي ايران با رياست حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران با ۱+۵ روز پنجشنبه به پايان رسيد و وي پس از پایان اين نشست گفت: قرار شد یک جلسه کارشناسی داشته باشیم که بتوانیم برخی از موضوعات مورد اختلاف را با مشارکت همه اعضای ۱+۵ مورد بحث قرار بدهیم.
وی که با واحد مرکزی خبر گفتوگو میکرد، عنوان کرد: همانطور که مستحضر هستید ما در یک مرحله حساسی از مذاکرات هستیم و به روزهایی که به عنوان زمان پایان مذاکرات تعیین شده است هرچه بیشتر نزدیک میشویم، طبیعتا اختلافنظرهایی در برخی از موضوعات مهم وجود دارد که براساس تصمیمی که مسئولان عالی گرفتهاند، قرار شد یک جلسه کارشناسی داشته باشیم که بتوانیم برخی از این موضوعات مورد اختلاف را با مشارکت همه اعضای ۱+۵ مورد بحث قرار بدهیم.