وزیر امور خارجه کشورمان گفت: یکی از مهمترین تعهداتی که ۱+۵ خواهد داشت این است که به شورای امنیت مراجعه کند و از طریق مکانیزم‌های موجود شورای امنیت تحریم‌ها را لغو کند.
اين روزها و در آستانه دور جديد مذاكرات هسته اي كه خبرهاي شنيده شده حاكي از برگزاري اين دور از گفت‌وگوهاي هسته اي در اوايل سپتامبر است شاهد تحركات جدي از سوي طرفين مذاكره كننده هستيم چنانچه برگزاري همايش واكاوي روند پيشبرد سياست هسته اي دولت يازدهم مويد تلاش جدي تيم هسته اي كشورمان براي رسيدن به نتيجه اي معقول و منطقي در مذاكرات آتي با طرف ۱+۵است.
همایش واکاوی روند پیشبرد سیاست هسته ای در دولت یازدهم صبح و بعدازظهر ديروز در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در حالي با حضور مقامات وزارت خارجه و كارشناسان عرصه ديپلماسي برگزار شد كه شركت كنندگان در اين همايش بر يك عقيده متفق القول بودند وآن هم لزوم انسجام داخلي در برابر زياده خواهي‌هاي غرب است.همچنين لغو تحريم‌هاي شوراي امنيت براي رسيدن به توافقات نيز از ديگر و شايد مهمترين موضوعي است كه نه تنها شركت كنندگان در اين همايش بلكه ملت ايران بر آن تاكيد دارند يعني اگر غرب بخواهد شاهد توافقات عملي با ايران باشد بايد ابتدا لغو تحريم‌هاي ضد ايراني را در دستور كارقرار دهد.
در اين ميان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پس از دیدار دو جانبه با معاون وزیر خارجه رومانی در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره مذاکرات دو جانبه با کاترین اشتون در اوایل سپتامبر گفت: هنوز این مذاکرات قطعی نشده ولی حتما یک دور قبل از مذاکرات ایران و ۱+۵ مروری با اشتون بر موضوعات خواهیم داشت.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: همانطور که دوستان عنوان کردند مذاکرات دو جانبه متعددی با اعضای ۱+۵ از سوی دوستان صورت خواهد گرفت تا در زمان مجمع عمومی سازمان ملل، جلسه رسمی ایران و ۱+۵ برگزار شود.
ظریف در پاسخ به سوال دیگري در این باره که گفته شده است اعضای ۱+۵ قادر به لغو تحریم‌های شورای امنیت نیستند و آیا بر این اساس در توافق جامع تحریم‌های شورای امنیت برداشته نمی‌شود گفت: ۱+۵ خودش نمی تواند تحریم‌های شورای امنیت را لغو کند. ۵ عضو دایم شورای امنیت که عدد ۵ از همان جا می‌آید موظفند که در هر توافقی تحریم‌ها را لغو کنند یعنی این که هیچ توافقی عملیاتی نخواهد شد مگر این که اعضای ۱+۵ تعهد خود را در مورد لغو تحریم‌های شورای امنیت اجرایی کند.
وی گفت: بنابراین از نظر حقوقی این مطلب درست است و این نکته در همه مذاکرات نیز مشخص بوده است، یکی از مهمترین تعهداتی که ۱+۵ خواهد داشت این است که به شورای امنیت مراجعه کند و از طریق مکانیزم‌های موجود در شورای امنیت تحریم‌ها را لغو کند.
تاكيد ظريف بر رايزني با كاترين اشتون در حاشيه نشست آتي سازمان ملل در حالي است كه سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در حاشیه سمینار واکاوی روند پیشبرد سیاست هسته‌ای در دولت یازدهم در جمع خبرنگاران و در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس اعلام کرد: مذاکرات با ۱+۵ احتمالا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک از سر گرفته می‌شود گفت که تاریخ دقیق آن هنوز مشخص نشده است.
وی درباره گفت‌وگوهای دوجانبه با ۱+۵ نیز گفت: این گفت‌وگوها قبل از نشست مجمع عمومی برگزار و در حال تنظیم زمان و مکان آن هستیم.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده خاطرنشان کرد: در حال حاضر مشورت‌ها با ۱+۵ به جز آمریکا (به دلیل اینکه آمریکا سفارتخانه‌ای در ایران ندارد) از طریق سفارتخانه‌های این کشورها انجام می‌شود و این مشورت‌ها تا نشست مجمع عمومی ادامه خواهد داشت.
از ابتدا گفته‌ایم که باید چرخه سوخت داشته باشیم
اين همايش در حالي ديروز برگزار شد كه مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه وعضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای نيز موضوع هسته‌ای را از اولویت‌های دولت یازدهم برشمرد و گفت: ما از ابتدا گفته بودیم که به دنبال این هستیم که به موضوع برد- برد برسیم و می‌خواهیم تضمین دهیم برنامه ما صلح‌آمیز است و در عین حال از حق و حقوق خود استفاده کنیم.
تخت‌روانچی اضافه کرد: ما چیزی بیشتر از حق‌مان نمی‌خواهیم و از ابتدا گفته‌ایم باید چرخه سوخت داشته باشیم.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان موضوع هسته‌ای ایران را بخشی از پروژه ایران‌هراسی خواند و افزود: هر حرکتی که ایران در زمینه هسته‌ای انجام می‌دهد به نحوی در خارج از کشور به تصویر می‌کشاند تا هراس ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه ما چیزی برای پنهان کردن نداریم که نگران آن باشیم به مذاکرات انجام شده در سال ۲۰۰۳ اشاره کرد و افزود: ما دو سال مذاکره کردیم و بازدیدهای مختلفی از سوی آژانس انجام شد و بیش از حد با آژانس همکاری داشتیم و در سال ۲۰۰۵ نیز طرحی پیشنهاد کردیم که اگر در طرف مقابل حسن نیت وجود داشت می‌توانستیم در همان سال این موضوع را به نتیجه برسانیم.
به باور وی موضوع هسته‌ای ایران می‌توانست در سال ۲۰۰۵ در پاریس حل شود.
معاون وزیر خارجه با ذکر این نکته که از نظر ما هیچ زمینه حقوقی وجود نداشت که موضوع ایران از آژانس به شورای امنیت ارجاع داده شود، یادآور شد: دلیل اینکه می‌گوییم قطعنامه‌ها و تحریم‌ها غیرقانونی است و مبنای حقوقی ندارد به همین خاطر می‌باشد. در هیچ قطعنامه شورای امنیت عنوان نشده که ایران تعهدات معاهده NPT را نقص کرده است.
تخت‌روانچی با تاکید بر اینکه پایبندی به تعهدات نمی‌تواند یکطرفه باشد، خاطرنشان کرد:متاسفانه طرف مقابل ما صداقت نداشته و علیرغم اینکه ما در سال ۲۰۱۰ آمادگی خود را اعلام کردیم که بخشی از ذخایر اورانیوم ۳ و نیم درصد را برای گرفتن صفحه سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران بدهیم اما آنها به تعهداتشان عمل نکردند.
وی با اشاره به توافق ژنو و اینکه در این توافقنامه احترام به حق غنی‌سازی ایران به روشنی بیان شده، تصریح کرد: ما در ادامه مذاکرات حتما با حسن نیت وارد کار می‌شویم و علاقمندیم این پروژه به نتیجه برسد و اگر بداخلاقی‌ها و زیاده‌خواهی‌ها نبود در سال ۲۰۰۵ بسته شده بود.
تخت‌روانچی تصریح کرد: اگر علاقمند باشند حسن نیت داشته باشند و بخواهند این پرونده حل شود از نظر ما این آمادگی وجود دارد اما ما در چارچوب و براساس خطوط قرمز خود مذاکره می‌کنیم و اگر آنها حسن نیت داشته باشند می‌توانیم تا سوم آذر ۹۳ به نتیجه برسیم.
معاون وزیر خارجه گفت:اگر به نتیجه هم نرسیم انتهای دنیا نخواهد بود و حسن نیت ایران برای دنیا روشن خواهد شد.
واما حسینی تاش معاون راهبردی دبیر شورای عالی امنیت ملی نيز در سخنانی در همایش ملی واکاوی روند پیشبرد سیاست‌های هسته‌ای در دولت یازدهم با اشاره به اینکه مسئله هسته‌ای ایران در واقع باید با عنوان مدیریت هسته‌ای و نه با عنوان سیاست هسته‌ای یا سیاست مذاکراتی نام‌گذاری شود، تأکید کرد که موضوع مدیریت منازعه هسته‌ای یک بستر است که سیاست هسته‌ای و سیاست خارجی ایران به عنوان ستون‌های آن هستند.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه سیاست خارجی ایران هم به دنبال جنگ و چالش با جهان نبوده، تأکید کرد: نظام روابط بین‌الملل یک جامعه با حقوق برابر نیست بلکه یک سازمان اجتماعی است که هر یک از واحدها دارای هویت مستقل است و براساس این هویت نقشی برای خود در نظام بین‌الملل تعریف می‌کند و در تمام تعاملات بین‌المللی مفهوم هویت‌سازی مورد بحث است و کشورها بر این اساس به دنبال موقعیت‌یابی هستند.
وی در تبیین سیاست هوشمندانه ابراز داشت: مدیریت منازعه هسته‌ای باید مبتنی بر هزینه‌سازی نباشد، مبتنی بر عصبیت نباشد، دارای راهبرد باشد و بتواند بین سیاست خارجی و داخلی ارتباط مثبت ایجاد کند که یک گام آن مدیریت اقتصادی نیز است؛ مذاکره بدون شکل‌گیری یک راهبرد درست امکان‌پذیر نیست و باید به یک مدل جدید برسیم. نباید توقعات را زیاد کرد و بازه زمانی بلندمدتی را در نظر گرفت بلکه باید طرفین به دنبال دستیابی به یک مصالحه باشند که براساس آن حساسیت‌ها را در نظر گرفته و شدت موضوع را مدیریت کنند.
زياده خواهي غرب مذاكرات را طولاني كرد
محمود دولتیار عضو تیم مذاکره کننده سابق کشورمان نيز دراين پاي ديگر سخنران بود چنانچه وي در خصوص ابعاد بین المللی سیاست هسته ای در دولت جدید، گفت: تا پایان دولت خاتمی روش مذاکرات روش نرم و انعطاف بود در حدی که بتوانند نظر طرف مقابل مذاکره کننده را جلب کنند.
وی افزود: نتیجه این بود که طرف مقابل زیاده خواهی کرد و مذاکرات را بی جهت کش داد و ما در نهایت مجبور شدیم فعالیت‌های هسته ای را برای دو سال فریز کنیم.
دولتیار ادامه داد: در آن برهه و با شروع فعالیت‌ها در مقابل غربی‌ها وارد تقابل آشکار شدیم اما دستاوردهای ملموس فنی ما ابزاری برای تیم مذاکره کننده شد.
وی افزود: وقتی وارد این فاز شدیم مذاکرات با هدف رسیدن به نتیجه شروع نشد، طرف غربی اراده برای رسیدن به نتیجه را نداشت و این فقدان اراده در طرف مقابل مشهود بود.
دولتیار تصریح کرد: تقابل غربی‌ها با ما همراه با دستاوردهای قوی و راهگشای ما بود و مذاکرات وارد مرحله جدیدی شد.
وی گفت: اکنون آستانه تحمل تحریم‌های غربی‌ها علیه ایران به سقف رسیده. دانشمندان هسته ای ما آنها را به این نتیجه رسانده که رویکرد تحریم‌ها پاسخگو نیست.
عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان ادامه داد: اکنون شرایط برای روحانی فراهم شده تا با تساهل و نرمش کار کند، اینجاست که یک تست مجددی می شود، کسانی که روند تعامل ایران را بررسی کرده اند یک بدبینی جدی نسبت به این روند مذاکرات دارند چرا که ماهیت طرف مقابل اثبات شده است.
وی یادآور شد: مسئله هسته ای فقط مذاکرات هسته ای نیست. اگر تفاهمی صورت بگیرد نمادی از تفاهم یک قدرت جدید از کشورهای در حال توسعه با قدرت‌های جهانی است بنابراین مخالفان بسیاری دارد و بسیاری از کشورها از شرایط کنونی بهره‌ها می برند در نتیجه ما باید در داخل و در درون انسجام و همدلی بیشتری از خود نشان دهیم.
امنيتي كردن پرونده هسته‌اي ايران شكست خورده
همچنين مصطفی زهرانی در همایش ملی واکاوی روند پیشبرد سیاست هسته‌ای در دولت یازدهم با اشاره به اینکه غرب تلاش داشت تا پرونده هسته‌ای ایران را به صورت یک پرونده امنیتی تبدیل کنند تصریح کرد: مذاکرات هسته‌ای تلاش برای امنیتی ماندن پرونده هسته‌ای ایران را با شکست مواجه کرد.
وی با اشاره به اینکه طی سال‌های پس از انقلاب مقامات آمریکایی در مقابله با خشونت با انقلاب اسلامی ایران متحد بودند تاکید کرد: مذاکرات اخیر یک پارادایم جدید در میان رهبران ایالات متحده ایجاد کرده و باعث شکاف در میان رهبران آمریکایی توسط ایران شده است.
این استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه افزود: به عنوان کسی که سال‌ها در حوزه تحریم‌ها مطالعه کرده است و به عنوان یک متخصص مسائل مربوط به تحریم‌های ایران می‌گویم که اکنون با روند مذاکراتی اخیر آرامش به اقتصاد کشور بازگشته و باید تصریح کرد: که شایسته نیست که این ملت که یک الگو در عرصه نظام بین‌المللی است موضوعاتش به مسائل امنیتی تبدیل شود.
