درست است که مدتی است ۷۰ نماینده پای طرحی را امضا کردند که می‌گوید اعدام قاچاقچیان مواد‌مخدر منتفی شود اما همچنان میزان قاچاق و تولید مواد‌مخدر در کشور افزایش یافته است. این موضوع و موضوعاتی از این دست در نشست خبری سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر بررسی شده است.
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر، پرویز افشار به اعلام آخرین وضعیت ساماندهی معتادان متجاهر پرداخت و از شهرداری تهران به علت تاخیر در راه‌اندازی خانه‌های بهاران در مناطق ۲۲ گانه تهران گلایه کرد.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر در نشست خبری‌اش با اصحاب رسانه با اشاره به ساماندهی معتادان متجاهر در کلان شهرها به ویژه تهران بزرگ اظهار کرد: همکاری بین بخشی خوبی میان دستگاه‌های ذیربط از جمله شهرداری، ستاد مبارزه با مواد‌مخدر، بهزیستی، قوه قضائیه، دانشگاه‌های علوم پزشکی و سازمان‌های مردم نهاد برای اجرای طرح ساماندهی ایجاد شده است. وی ادامه داد: بر‌اساس این طرح، طی یک برنامه زمان‌بندی شده، معتادان متجاهر جمع‌آوری و در مراکز اقامتی ساماندهی شدند و بخشی به علت کمبود ظرفیت‌ها به مراکز ماده ۱۵ بهزیستی منتقل شدند.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر با بیان اینکه شهرداری مکلف شد تا ۴۴ مرکز تحت عنوان «خانه بهاران» در ۲۲ منطقه شهرداری راه‌اندازی کند، گفت: ظرفیت این مراکز ۶۶۰۰ نفر بود اما تاکنون طبق گزارشاتی که به ما داده شده است ۷ تا ۸ مرکز آماده شده‌اند. شهرداری وعده داده است این کار را با فوریت و جدیت دنبال کند زیرا برای ادامه کار لنگ می‌مانیم.
افشار ادامه داد: ۸۰۰۰ نفر از معتادان در قالب این طرح ساماندهی و جمع‌آوری شده‌اند از این میان تعداد قلیلی از اتباع بیگانه بودند که بخشی در کمپ ویژه افاغنه ساماندهی و بخشی که غیر‌مجاز بودند برای بازگشت به کشورشان برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شد.
وی در ادامه با اشاره به فضاسازی رسانه‌های غربی درخصوص کمک‌های نهادهای بین‌المللی برای مبارزه با مواد‌مخدر اظهار کرد: رسانه‌های غربی اخیرا مطرح می‌کنند که کمک نهادهای بین‌المللی برای مبارزه با مواد‌مخدر مصروف اعدام قاچاقچیان می‌شود. ما به صورت شفاف اعلام کردیم که وضعیت مبارزه با مواد‌مخدر در ایران با همه کشورهای دنیا متفاوت است. ما همسایه بزرگترین تولید‌کننده مواد‌مخدر هستیم و مبارزه نفس‌گیری در این خصوص داریم، این در حالی است که سوداگران مرگ جرایم خشنی را در درگیری‌های مسلحانه مرتکب می‌شوند.
وی ادامه داد: بیشترین گرایش به اعدام به سمت قاچاقچیانی است که جرایم خشن دارند. بیش از ۴ هزار نفر از سربازان ما طی ۱۰ سال گذشته در این راه به شهادت رسیده‌اند و ۱۵ هزار نفر جانباز شده‌اند البته در این میان باید گفت که کمک‌های بین‌المللی هم بسیار جزئی است.
رشد ۱۶ درصدی کشفیات انواع مواد‌مخدر در سال‌جاری
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر در ادامه به اعلام آمار کشفیات مواد‌مخدر در ۱۰ ماهه اول امسال پرداخت و اظهار کرد: مجموعه کشفیات انواع مواد‌مخدر ما در ۱۰ ماهه سال‌جاری ۵۳۶ تن بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۶ درصد رشد را نشان می‌دهد. سال گذشته این آمار ۴۶۱ تن بود.
وی افزود: از مجموع ۵۳۶ تن کشفیات انواع مواد‌مخدر، ۱۵ تن هروئین بوده است که ۲.۷ درصد کل کشفیات را نشان می‌دهد. همچنین مورفین ۶.۷ تن (۱.۳ درصد از کل کشفیات)، تریاک ۴۱۲ تن (۷۷ درصد از کل کشفیات)، حشیش ۸۰ تن (۱۵ درصد از کل کشفیات)، شیشه ۱.۵ تن (۰.۳ درصد از کل کشفیات)، گراس و کوکائین ۲۰ تن (۳.۷ درصد از کل کشفیات) بوده است. به گفته افشار، ۰.۸۸ درصد از کل کشفیات از سوی ناجا، ۹ درصد کشفیات از سوی وزارت اطلاعات، ۲.۵ درصد کشفیات از سوی بسیج و مابقی از سوی گمرک و زندان‌ها انجام شده است. همچنین امسال ۲۰۸۶ فقره عملیات انجام شده که این آمار در سال ۹۳، ۱۹۳۱ عملیات بوده است. انهدام باندهای قاچاق نیز نسبت به سال گذشته ۵ درصد رشد را نشان می‌دهد و آمار ۲۶۰۵ باند متلاشی شده در ۱۰ ماهه اول امسال به ثبت رسیده است.
انهدام ۱۸۵ کارگاه ساخت شیشه طی امسال
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر با بیان اینکه ۱۸۵ کارگاه شیشه در ۱۰ ماهه اول امسال منهدم شده است گفت: این آمار نسبت به سال گذشته که ۲۶۰ کارگاه منهدم شد ۲۹ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
هلاکت ۶۸ تن از اشرار در ۱۰ ماهه امسال
افشار ادامه داد: ۶۸ نفر از اشرار طی ۱۰ ماهه اول امسال هلاک شدند که نسبت به سال گذشته ۱۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد. همچنین مجموع دستگیری‌های ما ۲۹۸ هزار و ۲۳۰ مورد بوده که ۲۰۷ هزار نفر قاچاقچی و ۹۱ هزار نفر معتاد بوده‌اند.
قیمت انواع مواد‌مخدر و دلیل گرایش معتادان به سمت محرک‌های کم خطر
معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد‌مخدر در ادامه به اعلام قیمت مواد‌مخدر پرداخت و گفت: خرده فروشی تریاک به ازای هر مثقال در سال ۹۳، ۱۳ هزار و ۴۲۰ تومان بود که در دیماه ۹۴ به ۱۳ هزار و ۲۷۳ تومان رسیده است و یک درصد کاهش را نشان می‌دهد. در عمده‌فروشی تریاک نیز دو درصد کاهش قیمت را شاهدیم. درخصوص هروئین افزایش قیمت قابل توجه بوده است و خرده‌فروشی پنج سانتی هروئین در دیماه ۹۳، ۷۷۷۳ تومان بوده که در دیماه ۹۴ به ۱۲ هزار و ۴۹۳ تومان رسیده است. در عمده‌فروشی هروئین نیز با ۲۳ درصد رشد مواجه هستیم.
افشار افزود: دیماه ۹۳ قیمت هر گرم حشیش ۲۲۲۳ تومان بوده که در دیماه ۹۴ به ۲۴۳۲ تومان رسیده و ۹ درصد افزایش را نشان می‌دهد اما در عمده‌فروشی حشیش دو درصد کاهش قیمت را شاهد هستیم. همچنین قیمت شیشه در دیماه ۹۳ به ازای هر گرم خرده‌فروشی ۳۰ هزار تومان بوده که در دیماه ۹۴ به ۶۸ هزار تومان رسیده است. قیمت هر کیلو شیشه در سال ۹۳ نیز ۱۹ میلیون تومان بوده که اکنون به ۴۰ میلیون تومان رسیده است.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر با بیان اینکه چشم‌انداز‌های ما نشان می‌دهد عدم دسترسی و گرانی شیشه معتادان را به سمت محرک‌های کم‌خطر‌تر چون حشیش و هروئین هدایت کرده است گفت: امیدواریم این اتفاق بیفتد و الگوی مصرف تغییر کند زیرا هروئین درمان جایگزین دارد و می‌توان با متادون درمانی این اقدام را انجام داد. در همین راستا در شهر تهران ۲۵ مرکز DIC جدید راه‌اندازی خواهد شد که متادون درمانی در دستور کارشان قرار دارد. به صورت محسوس چشم‌اندازی مبنی بر تغییر الگوی مصرف وجود دارد اما نیازمند زمان هستیم تا گزارشات دقیق در این خصوص به دست ما برسد زیرا ما به کل معتادان دسترسی نداریم و میزان مراجعه معتادان به کمپ‌ها و قیمت بازار و... برای ما قابل استناد است لذا نمی‌توانیم در این خصوص قضاوت زود هنگام داشته باشیم. وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره افزایش شیشه تزریقی در میان معتادان پس از گران شدن شیشه اظهار کرد: گزارش رسمی مکتوب از کلینیک‌ها درباره شیشه تزریقی نداریم اما احتمال اینکه در برخی افراد این اتفاق بیفتد، وجود دارد.
اعتراض سفیر چین به وجود هروئین چینی در بازار مصرف
افشار همچنین در پاسخ به پرسش دیگر مبنی بر ورود هروئین‌های چینی به بازار گفت: در طول یکی دو هه گذشته با اسامی مواد‌مخدر به شدت بازی شده است و عنوان هروئین چینی در بازار نیز بازی با اسامی است. پرداختن رسانه‌ها به این موضوع باعث ایجاد حساسیت و اعتراض سفیر چین شده است و باید اعلام کنم گزارشی نداریم که اعلام کند هروئین چینی آمده و این بازی با الفاظ در راستای کنترل بازار است و قاچاقچیان به دنبال حفظ سهم خود در بازار هستند.
افشار در ادامه به برگزاری جلساتی با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، بیمه سلامت و وزارت رفاه اشاره کرد و گفت: از عدم انجام وظایف وزارت رفاه گلایه‌هایی داشتیم که حمایت اجتماعی از معتادان بی‌بضاعت و ایجاد پوشش بیمه درمان اعتیاد برای معتادان از جمله آنها بود. طی جلساتی که با محوریت سازمان مدیریت انجام شد قرار بر این شده است تا اصلاحیه‌ای در این خصوص داشته باشیم. باید پوشش بیمه‌ای گسترش یابد و عمومیت پیدا کند تا برای انواع اعتیاد و معتادان قابلیت بهره‌برداری داشته باشد.
بازنگری در آیین‌نامه مراکز ماده ۱۵
وی همچنین به موضوع بازنگری در آیین‌نامه مراکز ماده ۱۵ اشاره کرد و گفت: بیش از دو دهه از عمر مراکز درمان رسمی اعتیاد می‌گذرد و نیازمند بازنگری جدی در اهداف و ماموریت‌های این مراکز هستیم. بازنگری در آیین‌نامه مراکز ماده ۱۵ در حال نهایی شدن است و تا پایان سال تغییر جدی در رویکردمان خواهیم داشت. به عنوان مثال در راه‌اندازی مراکز اقامتی تخلفاتی وجود داشت که در آیین‌نامه بازنگری شده پروانه تاسیس این مراکز به تیم تخصصی متشکل از روانشناس، پزشک و معتاد بهبود یافته داده می‌شود و راه‌اندازی مراکز جدید صیانت و اشتغال بهبود‌یافتگان نیز در شمولیت مراکز ماده ۱۵ قرار می‌گیرد.
افشار ادامه داد: البته این مراکز کماکان شان غیر‌دولتی خود را حفظ می‌کنند اما بیمه‌ها باید از آنها حمایت کنند که اگر این اتفاق بیفتد پیش‌بینی می‌کنیم که ۶۰ درصد معتادان روی خط درمان باقی بمانند.
وی در ادامه درباره زمان نگهداری از معتادان متجاهر در مراکز ماده ۱۵ که در راستای طرح ساماندهی معتادان متجاهر جمع‌آوری شده بودند، گفت: تعدادی از مراکز ماده ۱۵ قرار بود از محل اعتبارات شهرداری تامین شوند اما به هر حال کمبود اعتبار وجود دارد. از آنجایی که طی تعهد شهرداری بنا بود خانه‌های بهاران راه‌اندازی شوند مراکز ماده ۱۵ موظف بودند یک ماه معتادان متجاهر را نگهداری کنند اما اکنون این یک ماه سپری شده ولی سعی می‌کنیم ادامه درمان را داشته باشیم تا مراکز بهاران هرچه زودتر راه‌اندازی شوند.
وضعیت نگهداری زنان معتاد در مرکز شفق نسبت به سایر مراکز بهتر است
وی در ادامه درباره انتقاداتی که درخصوص مرکز شفق و ساماندهی زنان معتاد مطرح می‌شود اظهار کرد: نزدیک به ۴۰۰ نفر از زنان معتاد در شفق ساماندهی شدند و ۶۰ نفر از آنها دارای خانواده‌هایی بودند که از آنها حمایت می‌کردند و ما آنها را به خانواده‌هایشان تحویل دادیم. اکنون ۳۴۰ زن معتاد در مرکز شفق نگهداری می‌شوند و طی بازدیدهایی که از این مرکز داشتیم مشخص شد وضعیت بهداشت، نظافت و... نسبت به سایر مراکز بهتر بود البته یکی از ایرادات این است که فضایی برای حرفه‌آموزی در این مرکز ایجاد نشده و ما اقداماتی برای استفاده از ظرفیت‌های موجود انجام دادیم.
وی افزود: همه افرادی که در این مرکز نگهداری می‌شوند دارای پرونده شده‌اند و وضعیت آنها، مهارت‌هایی که دارند و توانمندی‌هایشان به ثبت رسیده است. در این مدت نشانی از بیماری جدی در مرکز وجود نداشته و گزارش مکتوبی راجع به سوء‌رفتار، سوء‌تغذیه یا نارضایتی از مسئولان در شفق به دست ما نرسیده است.
