طی روزهای اخیر سخنان قابل توجهی از مقامات اروپایی مطرح میشود که جای تامل دارد. هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان به نسلکشی این کشور در کشور آفریقایی نامیبیا در دوران استعمار این کشور اعتراف و از نوادگان قربانیان طلب بخشش کرد.برآوردها حاکی از این است که آلمانیها ۶۵ هزار نفر از قبیله «هِرِرو» و ده هزار نفر از قبیله «ناما» را بین سالهای ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۸ به قتل رساندهاند.
همچنین مکرون رئیسجمهور فرانسه در جریان تور آفریقایی خود،بدون عذرخواهی رسمی مسئولیت کشورش در نسلکشی سال ۱۹۹۴ در «رواندا» را پذیرفت و اعلام کرد که پاریس تقاضای بخشش دارد. با توجه به اینکه سران این کشورها تاپیش از این چنین اقدامی صورت نداده و زیر بار نسل کشیها نمیرفتند این سوال مطرح است که چرا چنین رویکرد جدیدی را در پیش گرفتهاند؟
هر سران فرانسه و آلمان برآنند تا نقش بشر دوستی به خود بگیرند اما نگاهی ریشه ای به اهداف آلمان و فرانسه نکاتی قابل توجه را آشکار می سازد.نخست آنکه اروپا و آمریکا که با بحران اقتصادی مواجه هستند و در عین حال به دنبال رقابت با چین می باشند طرح افزایش منافع اقتصاد جهانی را دنبال میکنند. کانون این رویکرد نیز خاورمیانه و آفریقا می باشد. با توجه به بیداری ملتها در برابر نظام سلطه میتوان گفت که غربیها با پذیرش نسلکشیهای گذشته و البته با ادعای رویکرد جدید و تعاملی و اینکه باید از گذشته عبور کرد و به آینده پرداخت به دنبال افزایش نفوذ در این کشورها هستند.
بر این اساس میتوان گفت که مافع اقتصادی و نیز مقابله با چین کانون این رفتارها را تشکیل میدهد و نه رویکرد بشر دوستی چنانکه سران غرب از پرداخت غرامت خودداری و خواستار فراموشی گذشته هستند. نکته مهم آنکه فرانسه کم کم برای انتخابات ریاست جمهوری آماده می شود و مکرون رئیس جمهور نیز جایگاه مردمی چندانی ندارد بویژه اینکه در مقابل با کرونا نتوانسته کارنامه موفقی داشته باشد.
با توجه به جمعیت آفریقایی و مسلمان ساکن در فرانسه میتوان گفت که وی به دنبال جلب آرای آنها برای انتخابات آتی است. به عبارتی دیگر وی نه به دنبال جبران اشتباهات گذشته بلکه به دنبال سوء استفاده از این وضعیت برای کسب آرا می باشد. نکته مهم آنکه این اعتراف ها در حالی صورت می گیرد که سازمان ملل و نهادهای مدعی حقوق بشر اقدامی برای بازخواست این کشورها صورت نداده و مدعی رفتارهای گذشته شامل دولتمردان امروز میشود هستند در حالی که همین کشورهاف نسل کشی ادعای ارامنه در سال ۱۹۱۴ توسط عثمانی را به دولت ترکیه نسبت داده و به تحریم آن پرداخته اند.
نویسنده: فرامرز اصغری