سخنان اخير رئيس‌جمهور در جمع فرماندهان نيروي انتظامي با واكنش مراجع تقليد روبرو شد. مراجع تقليد ضمن آنكه به روحاني توصيه كردند از طرح مسائل حاشيه‌اي پرهيز كند تاكيد كردند كه همه افراد اعم موظف به اجراي قوانين اسلام هستند.
آیات عظام مکارم‌شیرازی و نوری‌همدانی، صافي‌گلپايگاني با نادرست خواندن اظهارات اخیر رئیس‌جمهور درباره مسئولیت نداشتن پلیس در اجرای احکام اسلام، به روحانی توصیه کردند که ازطرح چنین اظهاراتی پرهیز کند.
آيت‌الله ناصر مکارم‌شیرازى از مراجع تقلید صبح ديروز در ابتداى درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم به سخنان اخیر رئيس‌جمهور درباره این که پلیس موظف به اجرای قانون است نه اسلام، واکنش نشان داد.
وی تصریح کرد: اخیراً یکى از مسئولان محترم گفته بودند وظیفه نیروى انتظامى اجراى قانون است نه اجراى اسلام؛ این سخن از سه جهت اثر منفى داشت و به هیج‌وجه مناسب نبود.
آيت‌الله مکارم‌شیرازی با تبیین سه اشکال و اثر منفی اساسی مترتب بر این سخن ناصواب، تصریح کرد: نخست اینکه معلوم مى‌شود قوانین ما چیزى غیر از قوانین اسلامى است؛ در حالى که همه بر گرفته از اسلام است و همه افراد اعم از پلیس و غیر پلیس موظف به اجراى قوانین اسلام هستند.
این مرجع تقلید تاکید کرد: حتى وظیفه امر به معروف و نهى از منکر بنا به تصریح قرآن کریم و اجماع مسلمین وظیفه همگان است.
آيت‌الله مکارم‌شیرازی یادآورشد: اثر منفی دیگر اینکه، این‌گونه سخنان روحیه نیروى انتظامى را تضعیف مى‌کند و زحماتى را که براى تهذیب اخلاق و مبارزه با منکرات متحمل شده است نادیده مى‌گیرند و آنها را در اجراى قوانین اسلامى سست مى‌سازد.
این مرجع تقلید سومین اثر منفی مترتب بر این سخن را مهم‌تر و حساس‌تر از دو مورد قبل دانست و خاطرنشان کرد: از همه مهم‌تر چراغ سبزى است که به افراد آلوده به انواع مفاسد اخلاقى و مجالس کثیف و مانند آن داده مى‌شود که از این به بعد آزاد هستید و پلیس کارى به شما ندارد، آنها بدون این سخنان توفان مى‌کنند واى اگر چراغ سبزى هم به آنها نشان داده شود.
آيت‌الله مکارم‌شیرازی تاکید کرد: امیدواریم نصیحت دوستانه ما را بپذیرند و بعد از این چنین سخنانى را تکرار نکنند.
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم یادآورشد: مخصوصاً به سخنان رهبر معظم انقلاب که اخیراً خطاب به نیروى انتظامى فرمودند گوش فرا دهند؛ همان طور که ایشان تاکید کردند حفظ آرامش‌هاى روحى و اخلاقى جامعه مهم‌تر از آرامش جسمانى آنهاست.
آيت‌الله نوری‌همدانی: مسئولان از حاشیه‌سازی اجتناب کنند
از سوي ديگر حضرت آیت‌الله حسین نوری‌همدانی از مراجع تقلید ديروز در درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم، به سخنان اخیر رئيس‌جمهور واکنش نشان داد و بر لزوم پرهیز مسئولان از هرگونه حاشیه‌سازی در جامعه تاکید کرد.
این مرجع تقلید با بیان این که نظام اسلامی ما بحمدلله یک نظام ممتاز از جمیع جهات است، خاطرنشان کرد: مطالبی در روزهای اخیر در جامعه مطرح شد که متاسفانه موجب ایجاد حاشیه‌هایی در کشور شد.
وی ابراز داشت: نخستین خواسته ما از مسئولان محترم این است که از مطرح کردن سخنان حاشیه‌ساز اجتناب کنند و با توجه به شعار سال که رهبر معظم انقلاب مطرح کردند در جهت تقویت همدلی و همزبانی تلاش کنند و بدانند مخاطب اصلی پیام رهبری در وهله نخست مسئولان هستند.
این مرجع تقلید با انتقاد از اظهاراتی که درباره وظایف نیروی انتظامی مطرح شده و این که پلیس مسئولیت اجرای قانون را به عهده دارد نه احکام اسلام را، تصریح کرد: باید به این نکته توجه داشت که اولا قانون اساسی ما برگرفته از موازین اسلامی است، ثانیا این که گفته مي‌شود وظیفه نیروی انتظامی اجرای احکام اسلامی نیست، یعنی در جامعه امر به معروف و نهی از منکر نشود؛ در حالی که امر به معروف وظیفه‌اي همگانی است و همه باید ملزم به اجرای آن باشند.
آيت‌الله نوری‌همدانی خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب روز يكشنبه تصریح فرمودند که همه ما مسئول اجرای احکام اسلامی هستیم؛ بنابراین این سخن که گفته شود نیروی انتظامی مسئول اجرای احکام اسلامی نیست، سخنی نادرست است و مسئولان با اظهارات خود نباید به گونه‌اي در جامعه القا کنند که اسلام و قانون دو مقوله متفاوت است.
وی در ادامه ضمن تقدیر از تلاش‌هاي نیروی انتظامی به منظور برقراری امنیت اخلاقی و اجتماعی در جامعه و عمل به احکام اسلامی، تصریح کرد: مسئولان باید در انجام وظایف اسلامی خود با در نظر گرفتن عدالت اجتماعی بیش از پیش کوشا باشند.
آيت‌الله نوری‌همدانی اظهار داشت: همه باید از مطرح کردن سخنان حاشیه‌اي در جامعه به شدت اجتناب کنند، همگان باید به اصل وحدت حول محور ولایت فقیه ملتزم و پایبند باشد.
همه نهادها باید مجری قانون اسلام باشند
آیت‌الله صافی‌گلپایگانی نیز ظهر ديروز در دیدار سید‌جواد هاشمی مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قم با اشاره به اینکه نیت پاک شهیدان هم برای اجرای احکام اسلام و دستورات شرع مقدس بود، اضافه کرد: اگر نهادهای انقلابی ما ارزشمند هستند؛ به خاطر اجرای خوب قانون اسلام است و این بزرگترین افتخار یک نهاد است که مجری قوانین اسلامی و دستورات قرآن باشد.
این مرجع تقلید اضافه کرد: این جانب بسیار نگران شدم از بعضی حرف‌هایی که زده می‌شود که فلان نهاد مثلاً نباید مجری قانون اسلام باشد. این حرف درست نیست و مسئولین ما باید مراقبت بیشتری کنند، سخنانی زده نشود که باعث نگرانی مردم با ایمان شود.
تاكيد رهبرمعظم انقلاب و امام (ره) بر حفظ اسلام
واكنش اين دو مرجع تقليد در حقيقت ادامه توصيه مقام معظم رهبري و امام راحل مبني بر حفظ اسلام توسط قواي انتظامي كشور است. مردادماه سال ۶۰ حضرت امام خمینی در دیدار با برخی فرماندهان نیروهای مسلح تذکراتی را در رابطه با دفاع از اسلام بیان کردند. تذکراتی که نشان مي‌دهد بنیانگذار انقلاب اسلامی وظیفه قوای نظامی و انتظامی را حفظ اسلام دانسته و تاکید فراوانی بر آن داشته‌اند. در بخش‌هایی از این سخنرانی که در جلد ۱۵ صحیفیه امام خمینی منتشر شده، آمده است: «شماها توجه داشته باشید، چه پاسداران و چه سایر قوای انتظامی و نظامی و غیر انتظامی و چه سایر ملت، همه توجه داشته باشند که ما وظیفه داریم که این اسلامی که الآن به ما رسیده حفظش کنیم تا آن فرد آخری هم که خدای نخواسته کشته می‌شود، موظف برای حفظ اسلام، برای دفاع از ملت، دفاع از کیان اسلامی، دفاع از کشور اسلامی تا آن آخر زن و مرد، بچه و بزرگ مکلفاند که دفاع کنند. مسئله دفاع یک امر عمومی است برای همه؛ هر کس قدرت دارد دفاع کند. به هر مقدار که قدرت دارد دفاع کند از کشور اسلام، باید دفاع کند.»
رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز پاسداری از ارزشهای اسلامی وانقلابی را بزرگترین وظیفه نیروی انتظامی دانستند.
تیر‌ماه سال ۷۴ نیز رهبر انقلاب در دیدار فرماندهان و جمعی از پرسنل نیروی انتظامی از اقتدار، عزت، رحمت و رأفت، به عنوان سه خصوصیت ضروری برای نیروی انتظامی کارامد و مورد قبول جامعه اسلامی نام بردند و پاسداری از ارزشهای اسلامی و انقلابی را بزرگترین وظیفه نیروی انتظامی دانسته و افزودند: «مجموعه‌ای که با قدرت و عزّت در میان مردم ظاهر می‌شود، همه باید بدانند که بنا دارد از ارزشهای اسلامی دفاع کند. در درون خود نیروی انتظامی هم، ارزشهای اسلامی، باید ارزشهای طراز اوّل و معیار و میزان باشند. در همه‌ی دستگاهها باید همین‌طور باشد.»
همچنين رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار اخير خود با فرماندهان و مديران نيروي انتظامي ضمن تاكيد بر اينكه اين نيرو بايستي در ارتقاي سطح امنيت به هيچ حدي قانع نباشد افزودند: قانونگرايي در دو بعد مواجهه با مردم و همچنين در درون سازمان نيروي انتظامي با مردم ضروري و با اهميت است.
ايشان تأکید کردند: «همه کارها را می‌شود برای خدا انجام داد، اما در کار شما خیلی راحت می‌شود نیت الهی و قصد قربت پیدا کرد؛ چون کار شما خدمت به جامعه و جمهوری اسلامی و نصرت اسلام است.»
اين اظهارات بيانگر آن است كه تاكيد مقامات عالي كشورمان بر رعايت قوانين اسلام بوده و اينطور نيست كه قوانين كشور جداي از قوانين اسلامي رغم بخورد.
همچنين در مقدمه قانون اساسي كشورمان آمده است كه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبین نهادهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران براساس اصول و ضوابط اسلامی است که انعکاس خواست قلبی امت اسلامی است. از سوي ديگر در اصل ۴ قانون اساسي كشورمان تاكيد شده است كه کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزایی، مالی، اقتصادی، اداری، فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیر اینها باید براساس موازین اسلامی باشد.
امر به معروف و نهي از منكر
به نظر مي‌رسد كه اين اظهارات روحاني بيشتر به دخالت نيروي انتظامي به مقوله امر به معروف و نهي از منكر بر مي‌گردد.
يكي از اين موارد مطرح امر به معروف و نهي از منكر در جامعه تذكر ماموران ناجا به حفظ ظاهر شرعي و رعايت موازين اسلامي در جامعه است. اما كارشناسان عقيده دارند دولت‌ها سعي مي‌كنند تا با انتقاد از اين وظيفه‌اي كه خود به عهده ناجا گذاشته‌اند براي كسب محبوبيت در قشري از جامعه و كسب راي استفاده كنند. اين در حالي است كه امر به معروف و نهي از منكر اساسي‌ترين ماموريت نيروي انتظامي بشمار مي‌رود و به قولي خاكريز اول ناجا در نظام محسوب مي‌شود. طبق اصل هشت قانون اساسی، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای است که مردم نسبت به دولت و بالعکس و مردم نسبت به مردم دارند.
همچنين بر طبق مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي كه دولت رياست آن را برعهده دارد ناجا به عنوان يكي از سازمان‌هاي مرتبط با امر به معروف و نهي از منكر به ويژه در امر حجاب معرفي شده است.
مي‌توان نتيجه گرفت كه اجراي اين اصل از احكام اسلام در درجه اول از سوي خود دولت برعهده نيروي انتظامي گذاشته شده است و از سوي ديگر وظيفه‌اي است كه قانون اساسي برعهده اين سازمان و دولت قرار داده است.
برخي از كارشناسان مي‌گويند كه دولت يازدهم تلاش مي‌كند تا با طرح اين مسائل بخشي از راي انتخابات را از دست ندهد و آن را به نفع جناح اعتدال كه اميد دارد اكثريت مجلس آينده را در دست بگيرد، اختصاص دهد.
محمد‌علی اسفنایی، نايب رئیس کمیسیون حقوقی مجلس در باره اين جمله رئيس‌جمهور با بیان اینکه این جمله سنگین و پر معنایی است، اظهار داشت: به برکت نظام جمهوری اسلامی، همه قوانین جاری و ساری کشور در برگیرنده شرع انور اسلام است. من گمان نمی‌کنم پلیس از خود کاری انجام بدهد، بلکه تمام کارهایی هم که در این حوزه انجام می‌شود قانونی است.
از سوي ديگر احمد بخشایش اردستانی عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در اين‌باره گفت: منظور روحانی این بود که یک تصوری در اجتماع به وجود آمده که دولت در حال حرکت به سوی امنیتی شدن جامعه است و چون نیروی انتظامی و پلیس هستند که معمولا در انظار عمومی با مردم برخورد می‌کنند و اغلب اوقات با ون‌های خود با زنان بد حجاب برخورد می‌کنند، جامعه امنیتی شده است.
وی در ادامه افزود: به نظر می‌رسد، رئیس‌جمهور به این قضیه اعتقاد ندارد و معنی حرف ایشان این است که پلیس به این کارها کاری نداشته باشد. اگر قانون گفته جلوی آن را بگیرند، اما اگر قانونی در این‌باره وجود ندارد، پلیس دخالتی در این‌باره نکند. من حس می‌کنم منظورشان از این سخنان این است که پلیس امنیت را در جامعه ایجاد کند و به سمت امنیتی کردن جامعه نرود. روحانی به برخورد با بد حجابی اعتقاد ندارد، ولی این را در لفافه می‌گوید و به صراحت نمی‌گوید.
این نماینده مجلس گفت: سال، سال انتخابات است و دولتی‌ها دوست دارند نزدیکان خود در مجلس باشند و معمولا این گروه‌ها هستند که طرفدار دولت هستند.
غلامعلی جعفر‌زاده‌ایمن‌آبادی عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس نیز در این باره گفت: منظور روحانی احتمالا این بوده که پلیس حق اجتهاد ندارد و این را نه تنها پلیس که هر مجری دیگری که هر آنچه به وی ابلاغ می‌شود، باید اجرا کند.
وي افزود: یکی از اشکالات مجریان ما این است که خود اجتهاد کرده و آن را اجرا می‌کنند. پلیس باید تطبیق مصادیق جرم کند. پلیس حق اجتهاد و تفهیم ندارد و نباید بگوید ما تشخیص می‌دهیم که فلان شده است، بلکه هر چه در قانون آمده و به وی ابلاغ شده، باید اجرا شود.
محمد سلیمانی نماينده تهران نیز در این باره گفت: قانون در کشور ما برپا شده تا قوانین اسلام را اجرا کند. شاید منظور رئیس‌جمهور از این جمله، این بوده که کسی اجتهاد شخصی نکرده و یا ذهنیت شخصی خود را اجرا نکند، چون قوانین موجود در کشور همه اسلامی است.
وی گفت: به نظر من، این جمله قابل تأمل است و باید از خود آقای روحانی خواست در این باره توضیح دهد و شفاف برای مردم بگوید که منظورش از این حرف‌ها چه بوده است. این جمله در جامعه ایجاد ابهام خواهد کرد و باید این ابهامات برطرف شود. این جمله زیبنده، رئیس‌جمهور ما نیست و جمله بسیار چند پهلو و گنگی است.
