اتحادیه اروپا بیش از یک سال است که با بحرانی به نام خروج انگلیس از این اتحادیه مواجه است. همه پرسی جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا در حالی برگزار شد که رای مردم به این خروج زمینه ساز سرنگونی دولت دیوید کامرون از سمت نخست‌وزیری و به قدرت رسیدن ترزا می‌شد. ترزا می‌نیز برای تثبیت قدرت انتخابات زودهنگام برگزار کرد تا شاید به انحصار قدرت دست یابد که چندان در این عرصه موفق نبوده داست. در نقطه مقابل اتحادیه اروپا نیز با بحران‌های شدید داخلی مواجه است از یک‌سو وضعیت اقتصادی مطلوبی ندارد و از سوی دیگر بسیاری از اعضا به دنبال جدایی از اتحادیه هستند. از زمان برگزاری همه پرسی برگزیت تا کنون این اتحادیه بیش از هرچیز درگیر بحران‌ها و اختلافات درونی بوده که نتیجه آن عدم کارایی آن برای حضور در معادلات منطقه‌ای و جهانی است.
نکته قابل توجه در قبال تحولات اروپا و انگلیس پس از برگزیت رویکردهای اخیر طرفین است که برخلاف مذاکرات صورت گرفته برای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر لزوم حضور این کشور در اتحادیه تاکید شده است. ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا از لندن خواست که در اروپا بماند. همچنین، «دونالد توسک» رئیس شورای اروپا هم گفت که اتحادیه اروپا همچنان آمادگی برگشت و نقض برگزیت را دارد. در مقابل سران انگلیس نیز بر ادامه همکاری با اروپا تاکید کرده‌اند. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا طرفین پس از این همه مذاکرات فشرده برای اجرای خروج انگلیس بر رویکرد تعاملی تاکید کرده‌اند؟
در باب اهداف و دلایل انگلیس می‌توان گفت که حزب محافظه‌کار به ریاست ترزا می‌از ابتدا به دنبال جدایی از اروپا نبوده و به نوعی در همه پرسی غافل گیر شد در همین حال روند مذاکرات نشان داد که انگلیس از یک‌سو باید غرامت سنگینی برای این خروج بپردازد و از سوی دیگر این خروج هزینه‌های اقتصادی بسیاری برای لندن به همراه داشته و بر بحران‌های اقتصادی آن افزوده است. در همین حال اتحادیه اروپایی نیز هر چند که در ظاهر خروج انگلیس را بی‌اهمیت عنوان کرده اما در اصل از هزینه‌ها و پیامدهای این وضعیت هراس دارد چراکه از یک‌سو نمی‌تواند ظرفیت‌های انگلیس را در داخل اتحادیه و جهان نادیده بگیرد و از سوی دیگر برگزیت زمینه ساز آن شده تا بسیاری از کشورهای اروپایی به دنبال جدایی و تجزیه طلبی از اتحادیه اروپا باشند.
با توجه به این شرایط می‌توان گفت که نیازهای متقابل اروپا و انگلیس طرفین را به این نتیجه رسانده که روند مذاکرات را تغییر داده و به سمت همگرایی دوباره حرکت کنند. بر این اساس می‌توان گفت که نه انگلیس بدون اتحادیه اروپا و نه اتحادیه اروپا بدون انگلیس توان ادامه حیات دارند لذا رویکرد طرفین بازگشت به نقطه صفر یا همان رویکرد تعاملی قبل از برگزیت است.
نویسنده: فرامرز اصغری
