بروكسل بلژيك از ديروز محل رفت و آمد ميهمانان اروپايي و ايراني شده است، ميهماناني كه شايد مهمترين دليلشان براي سفر به اين شهر موضوع هستهاي و ادامه مذاكرات ايران و۱+۵ است.
رئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان و تيم همراهش ديروز در حالي وارد بروكسل و مقر شوراي اروپا شد كه مورد استقبال کاترین اشتون قرار گرفت.
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و کاترین اشتون سرپرست تیم مذاکرهکننده ۱+۵ پیش از ظهر ديروز به وقت محلی در بروکسل درباره مذاکرات هستهای مذاکره کردند.
طرفین در این دیدار با ارزیابی روند مذاکرات، درباره نحوه پیگیری مذاکرات جامع برای دستیابی به توافق جامع گفتوگو کردند. در دیدار ظریف و اشتون در بروکسل، زمان دقیق دور بعدی مذاکرات ایران و ١+٥ در نیویورک تعیین میشود. پيش از ديدار و رايزني با اشتون «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران ديروز با «هرمان ون رومپوی»،رئیس شورای اروپا دیدار کرد.
ظریف طی دیدار با ون رومپوی در زمینه روابط دوجانبه ایران و اتحادیه اروپا و بهبود اوضاع در منطقه به تبادل نظر پرداخت. ظریف در سخنانی در این زمینه و در جمع خبرنگاران اظهار داشت: «ما با مقامهای رسمی اتحادیه اروپا و بلژیک به بحث و رایزنی پرداختیم.نشست اول ما مباحث عمومی را در بر گرفت و شامل مباحثی در زمینه ایران، اروپا، موضوع هستهای و بحث در زمینه تروریست در خاورمیانه بود.» وی افزود که در رایزنی با مقامهای اتحادیه اروپا بر همکاری دو طرفه و موارد نگرانی اروپا مباحثی صورت گرفت.
وزیر امور خارجه ایران همچنین با «کاترین اشتون»، رئیس فعلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مقامهای بلژیکی در زمینه آخرین روند پرونده هستهای ایران به گفتوگو پرداخت.
ديدار ظريف با مقامات اروپايي در حالي از ديروز آغاز شده كه سخنگوی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: هنوز دقیقاً مشخص نیست که تا نشست نیویورک چه اتفاقاتی برای مذاکرات هستهای خواهد افتاد بنابراین تاریخ دقیق نشست نیویورک مشخص نشده است.
از سويي ديگر ظريف در حالي قرار است چهارشنبه در رم با فدریکا موگرینی وزير خارجه ايتاليا وجانشين آينده خانم اشتون ديدار كند كه وي در نخستین اظهارات خود در گفتوگویی با روزنامه ایتالیایی کوریره دلاسرا نسبت به رسیدن به یک توافق جامع میان ایران و ۱+۵ در خصوص برنامه هستهای صلحآمیز تا ماه نوامبر ۲۰۱۴ ابراز امیدواری کرد.
در حالی که کمتر از سه ماه به پایان مهلت تعیین شده چهار ماهه (سوم آذر) برای رسیدن به توافق نهایی میان ایران و گروه ۱+۵ بر سر مساله هستهای باقی مانده و امیدها برای حل و فصل موضوع هستهای افزایش یافته است، آمریکا تحریمهای جدیدی را علیه ایران وضع کرد.
رفتاري كه بار ديگر ضمن تاييد بر بيصداقتيهاي امريكا ومخالف بودن با روح توافقات، مهمترين عامل به نتيجه نرسيدن تاكنون مذاكرات را نيز مشخص كرد.
اين تحريمها در حالي همزمان با دور جديد گفتوگوهاي هستهاي ايران و۱+۵ از سوي مقامات امريكايي وضع شده كه محمد جواد ظريف، رئيس تيم مذاكرهكننده هستهاي پيش از سفر به بروكسل ضمن واكنش به اين تحريمها اعلام كرد ايران اين حق را براي خود محفوظ ميداند، در قبال اين اقدامات، اگر ضرورت بداند.
با وجود آنكه با اين رفتار امريكاييها عدهاي معتقدند كه احتمال به نتيجه رسيدن مذاكرات تا حدودي كاهش يافته اما پایگاه اینترنتی گلفنیوز نظر ديگري دارد چنانچه اين پايگاه خبري پیشبینی کرده که امکان دستیابی ایران و پنج بعلاوه یک به توافقنامه جامع هستهای تا ماه نوامبر وجود داشته باشد.
پایگاه اینترنتی گلفنیوز در گزارشی به قلم اندرو هاموند با عنوان «ایران و قدرتهای جهان میتوانند تا ماه نوامبر به توافقنامه جامع هستهای دست یابند»، نوشت: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور توافق بر سر چارچوب مذاکرات هستهای با یکدیگر دیدار و گفتوگو کردند. این دیدار زمینه را برای برگزاری نشست گروه پنج بعلاوه یک - متشکل از آمریکا، چین، روسیه، فرانسه ، انگلیس و آلمان - با ایران در اواخر این ماه با هدف دستیابی به توافقنامه جامع هستهای فراهم کرده است. دو طرف تا روز ۲۴ ماه نوامبر فرصت دارند به توافقنامه جامع هستهای دست یابند.
این پایگاه افزود: چشماندازهای برای حصول چنین توافقنامه تاریخی نامتوازن ارزیابی میشود. در روزهای اخیر، ابهامات جدیدی - از جمله در نتیجه اظهارات اخیر مقامات - درباره مذاکرات هستهای مطرح شده است. این در حالی است که مذاکرات هستهای بین ایران و گروه پنج بعلاوه یک در حال پیشرفت است. علاوه بر این، تلویزیون دولتی ایران در روز ۲۵ ماه اوت با انتشار تصاویری اعلام کرد ایران یک هواپیمای بدون سرنشین اسرائیلی را در نزدیکی تأسیسات هستهای خود سرنگون کرده است.
این ابهامات با آنچه که به نظر میرسد شبهاتی درباره مذاکرات هستهای است، در هم آمیخته شده است. حتی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که پیشتر خوشبین به نظر میرسد، تصریح کرد: شانس حصول توافقنامه جامه هستهای قبل از پایان ضربالاجل ماه نوامبر پایین است.
با وجود این حقیقت که به نظر میرسد ایران و گروه پنج بعلاوه یک همچنان به دستیابی به توافقنامه جامع هستهای متعهد هستند، اما مخالفتهای قابلتوجه بینالمللی از جمله از سوی محافظهکاران در واشنگتن و همچنین از سوی همپیمانان کلیدی آمریکا در خاورمیانه و فراتر از این منطقه از جمله اسرائیل و کانادا در این زمینه وجود دارد.
تا به امروز، این طرفها نسبتا سکوت اختیار کردهاند اما این احتمال وجود دارد که با نزدیک شدن ضربالاجل ماه نوامبر، مقامات این کشورها نیز شروع به اظهارنظر در این زمینه کنند.
توافقنامه موقت هستهای که تهران و گروه موسوم به پنج بعلاوه یک در ماه نوامبر گذشته به آن دست یافتند سبب شد ایران بخشهای قابلتوجهی از برنامه هستهای خود را متوقف کند اما این فعالیتها به صورت دائمی متوقف نشدهاند.
جان کری وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا در جلسه کنگره اعلام کرد در حال حاضر از نظر تئوری، تهران حدود "دو ماه" با تولید مواد هستهای کافی برای ساخت یک بمب هستهای فاصله دارد.
این گزارش میافزاید: اما احتمال دستابی به توافقنامه جامع هستهای وجود دارد، توافقنامهای که به ایران و کشورهای عضو گروه پنج بعلاوه یک اجازه میدهد تا موضوع "پیروزی" بر طرف مقابل را مطرح کنند و گروه پنج بعلاوه یک میتواند توافقنامه موقت کنونی را به توافقنامهای جامع تبدیل کند تا بدین ترتیب مانع از آن شود که تهران بخواهد به غنیسازی بالای پنج درصد بپردازد.
در حالی که نتیجه مذاکرات هستهای ایران و گروه پنج بعلاوه یک هنوز مشخص نیست، اما میتوان گفت دو طرف میتوانند به توافقنامه جامع هستهای دست یابند. پیچیدگیهای موجود بر سر دستیابی به چنین توافقنامهای برای ایران و خاورمیانه بزرگتر فراوان خواهد بود. این در حالی است که حصول چنین توافقنامهای سبب خواهد شد جاهطلبیهای اوباما برای تحیکم میراث سیاست خارجی خود جامه عمل به خود پوشد.