ترامپ رئیس جمهور آمریکا طی روزهای اخیر بارها و بارها به موضع گیری در قبال جمهوری اسلامی ایران پرداخته است چنانکه در یکی از سخنانش ضمن تکرار اتهامات قبلی علیه تهران، تاکید می کند که ایرانیها را راهی جهنم کردهام و آنها ورشکست شدهاند. حال این سوال مطرح است که مواضع ترامپ در قابل ایران چرا شدت گرفته است؟ در پاسخ به این پرسش چند نکته قابل توجه است. نخست آنکه متاسفانه عملکردهای اقتصادی کشور و تورم لجام گسیخته، این اشتباه محاسباتی را در اذهان سران آمریکا و اروپا ایجاد کرده که سیاست تحریم نتیجه داده و با استمرار این سیاست میتوانند ایران را تسلیم و حتی سیاست قدیمی براندازی را اجرایی سازند حال آنکه به اذعان کارشناسان، ۸۰ درصد مشکلات کشور به دلیل مدیریت نادرست و نه اثر تحریمهاست.
دوم آنکه ترامپ به رغم تبلیغات گسترده مبنی بر اجرای روند سازش، در نهایت نتوانست سازش عربی با رژیم صهیونیستی را محقق سازد چنانکه به جز امارات سایر کشورها حاضر به روابط با رژیم صهیونیستی نشده و حتی بحرین نیز به جای امضای معاهده صلح، امروز بیانیه مشترک با تلآویو صادر میکند. این مسئله برای ترامپ یک چالش انتخاباتی است لذ با برجسته سازی ایران هراسی و ادعای پیروزی در برابر ایران به دنبال پنهان سازی ناکامی طرح سازش است.جالب توجه آنکه ترامپ همزمان با معرفی ایران به عنوان تهدید امنیت جهانی، از رویکرد اجباری تهران به مذاکره با آمریکا پس از پیروزیاش در انتخابات میگوید تا خود را ناجی مردم آمریکا معرفی نماید.
سوم آنکه از امروز تحریمهای تسلیحاتی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ لغو خواهد شد و ایران حق خرید و فروش تسلیحات را خواهد یافت. این امر در شرایطی رقم می خورد که یک نکته مهم در قبال آن مطرح است و آن اینکه این لغو نه دستاورد برجام که دستاورد مولفهای به نام مقاومت فعال است. برجام بر اساس اصل لغو تمام تحریمهای اقتصادی تدوین شده بود اما در نهایت هیچ کدام از این تعهدات اجرا نشد. در حوزه تحریم تسلیحاتی نیز هر چند اروپا تلاش نمود تا مخالفتهایش با قطعنامههای آمریکا در شورای امنیت مبنی بر تمدید تحریمهای تسلیحاتی را برگرفته از اصل حفظ برجام نشان دهد، اما حقیقت امر ورای این مسئله است چرا که اگر اروپا به برجام پایبند بود تحریمهای اقتصادی ایران را لغو کرده بود. نکته مهم آن است که اقدام اروپا در تصویب قطعنامه در شورای حکام علیه ایران، اقدامی برای بازکردن پرونده تحریمهای تسلیحاتی در شورای امنیت بود چنانکه کشورهای اروپایی در بیانیههای متعددی نگرانی خود را از لغو تحریم تسلیحاتی ایران اعلام داشتند. نمایندگان پارلمان انگلیس نیز با صدور بیانیهای خواستار تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران شدند. با توجه به این رفتارها میتوان گفت آنچه اروپا را به عقب گرد واداشت، هشدارهای ایران درباره پیامدهای عدم لغو تحریمهای تسلیحاتی بود که در قالب مقاومت فعال صورت گرفت. در اصل سیاست مقاومت فعال و عدم عقب نشینی از حقوق ایران، زمینهساز آن شد که امروز تحریمهای تسلحیاتی لغو شود.
بر این اساس ترامپ با جوسازی علیه ایران طی روزهای اخیر تلاش نموده تا مسئله لغو تحریمهای تسلحیاتی و از آن مهمتر نقش مقاومت فعال در این عرصه را به حاشیه کشانده و افکار عمومی را از این مهم منحرف سازد. در اصل ترامپ به دنبال پنهان سازی شکست در برابر مقاومت فعال است تا ضمن اجرای اهداف انتخاباتی، مانع از آن بهره گیری ایرانیان از مقاومت فعال به عنوان الگویی در حوزه اقتصاد کشور گردد. الگویی که رویکرد صحیح به آن زمینه ساز حل مشکلات اقتصادی کشور و شکسته شدن تمام تحریمها خواهد شد چنانکه مقاومت فعال از امروز خرید و فروش تسلیحات را برای ایران آزاد ساخته است که به واسطه خودکفایی ایران در حوزه نظامی میتواند مولفهای برای صادرات تسلیحات و کسب منافع اقتصادی بسیار در این حوزه باشد.
نویسنده: قاسم غفوری