درست در لحظاتی که در سبک و سنگین کردن پذیرش تعهدات بینالمللی جدیدی بودیم تا مراودات اقتصادی را با اروپایی که به ظاهر با حمایت از ایران همچنان در برجام مانده و مانند امریکا به راحتی از این تعهد بینالمللی که پشتوانهای مانند قطعنامه سازمان ملل را داشت! خارج نشده، مانده بودیم، درست زمانی که داشتیم از معایب و مزایای پیوستن به پالرمو و اف.ای.تی.اف مینوشتیم و میخواندیم، زمانی که داشتیم تلاش میکردیم اینستکس را بشناسیم و باور کنیم اروپا بدون امریکا مراوده اقتصادی را با ایران راه میاندازد، سیلی راه افتاد که همه آن فکرهای مثبت را با خود برد و دوباره یادمان آورد که امریکا و اروپا به هم وابسته بوده و بدون هم آب هم نمیخورند چه رسد به راهاندازی کانال مالی! سیل خیلی چیزها را با خود برد شاید تمام دارایی یک کشاورز، شاید تنها عضو خانواده یک پیرزن و شاید امید یک روستا!
اما در مسیرش بسیاری از امیدهای واهی را هم با خود شست و روی آن را تا خرخره گِل گرفت تا یادمان بیاید آن روزهایی را که ایران برای دفاع از مردم برای خرید یک فشنگ و اسلحه آن هم به سه برابر قیمت دنیا را زیررورو میکرد چه کسانی با صدام ائتلاف کردند تا سینه ملت بیدفاع و زنان و کودکان را پر از گازهای شیمیایی کنند.
سیل آمد تا امید واهی اعتماد به نهادهای بینالمللی را بار دیگر با خود ببرد، همان نهادهای بینالمللی که بارها و بارها در محکوم کردن تجاوز عراق به ایران، سرنگون کردن هواپیمای مسافربری ایرباس، حتی در مواجه با تحریمهای ضد بشری امریکا در مراودات دارویی با جمهوری اسلامی ایران لال شده بودند. سیلی راه افتاد تا یادمان بیندازد آنکه تحریم میشود و آسیب میبیند پیش از همه ملتی است که چهل سال پشت نظامی که دوست دارد مانده است. سیل آمد تا سیلی بزند و بگوید که یک وقت یادمان نرود که باید دست روی زانوی خود گذاشته و بلند شویم و از دک و پزهای بینالمللی مانند منشور و نهادهای به اصطلاح حقوق بشری توقع همیاری نداشته باشیم.
سیل آمد تا بدانیم که جز داخل نباید به دیگرانی فکر کنیم که شاید در بزنگاهها و بحرانها به کمکمان بیایند، سیل آمد تا در ناکارآمدی کنوانسیونهایی که رهبر انقلاب هم به آنها مشکوک میگویند شک نکنیم تا باور کنیم نه اینستکس راهگشاست و نه اف.ای.تی.اف و پالرمو، سیلی آمد که یادمان بیندازد که اعتماد به غرب شاید اشتباهترین کاری است که میتوانیم انجام داده و تکرار کنیم و درس نگیریم.
ماجرا از جایی آغاز میشود که آمریکا علیرغم شویی که در توئیت پمپئو راه انداخت و برای کمک به سیلزدگان ایران اعلام آمادگی کرد، با تحریم امدادرسانی به سیلزدگان مانع بزرگی برای کمک به مردم آسیب دیده کشور ایجاد کرد تا جایی که حجتالاسلام حسن روحانی رئیسجمهور کشور درباره این اقدام گفته که جلوگیری از ورود کمکها به ایران "یک جنایت بیسابقه" است. روحانی چهارشنبه ۱۴ فروردین اما با اشاره به امدادرسانی نیروهای هلالاحمر ایران به سیلزدگان کشور گفت: «اینکه از ورود کمکهای خارجی به ایران جلوگیری میکنند و هلالاحمر ما در این شرایط سخت نمیتواند کمکهای ارسالی از دیگر کشورها را دریافت کند، یک جنایت بیسابقه است.»
اما این در حالی است که مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده، شوی بینالمللی برای تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی راه انداخت و با انتشار بیانیهای ضمن ابراز همدردی با قربانیان سیل در ایران، بر آمادگی کشورش برای کمک به سیلزدگان از طریق صلیب سرخ جهانی و هلالاحمر تأکید کرد! پیشتر نیز وزارت خارجه آمریکا ضمن تسلیت به خانواده قربانیان سیل در ایران در توئیتر شویی راه انداخته و اعلام کرده بود: ما مانند همیشه آماده کمک هستیم، همانطور که در سایر نقاط جهان در اینگونه شرایط پیشتاز هستیم.
با این وجود مانعی که آمریکا بر سر راه ورود کمکهای بشردوستانه به کشور قرار داده است غیرقابل انکار است چراکه مدیران و کارکنان نهادهای بینالمللی نیز این موضوع را تایید کردهاند. محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز با اشاره به این روند در توئیتر خود اعلام آمادگی آمریکا برای کمک به سیلزدگان ایران از طریق صلیب سرخ جهانی و هلالاحمر را "خبر جعلی" خواند و "خبر واقعی" را چنین توصیف کرد: «براساس اظهارات رئیس کمیته بینالمللی صلیب سرخ، جمعیت هلال احمر ایران نمیتواند هیچگونه منابع مالی را به دلیل تحریمهای غیرقانونی آمریکا دریافت کند.» این در حالی است که مقامهای آمریکایی تلاش دارند به دروغ به جهان تأکید کنند، تحریمهای این کشور دارو، غذا و کمکهای انسانی را هدف نگرفته است اما در واقع تحریمهای امریکا مردم را در جمهوری اسلامی ایران هدف گرفته و انسانیت را زیرپا گذاشته است.
حمید بعیدینژاد سفیر جمهوری اسلامی در بریتانیا نیز به اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا در مورد "سوءمدیریت" حکومت ایران درخصوص سیل واکنش نشان داده و نوشته است: «این بیانیه شرمآور در شرایطی صادر میشود که آمریکا نتوانسته برای سیلاب وسیعی که یک ماه است چند ایالت بزرگ آمریکا را در بر گرفته راهحلی بیابد.» روحانی نیز در دیدار رهبر انقلاب با شماری از مسئولان مضمونی مشابه را تکرار کرد و گفت: «روسیاهان هنوز قادر به جبران خسارتهای سیل چند ماه قبل آمریکا نیستند، اما همه خواهند دید که در ایران عزیز، مردم و مسئولان در کنار یکدیگر ویرانیها را دوباره خواهند ساخت.»
در روزهای گذشته شماری از نهادهای بینالمللی همچون سازمان ملل و برخی کشورها از جمله آلمان، بریتانیا و ترکیه برای کمک به سیلزدگان ایران اعلام آمادگی کردهاند که به دلیل تحریم امداد به سیلزدگان با مشکل مواجه شدهاند و نمیتوانند کمکهای خود را از طریق سیستمهای مالی به ایران ارسال کنند.
ماریا ویوتی رئیس دفتر دبیرکل سازمان ملل، در تماسی تلفنی با اسحاق آلحبیب سرپرست نمایندگی دائم ایران در این نهاد بینالمللی، ابراز همدردی آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل با "دولت و ملت ایران" را در رابطه با سیل اخیر ابلاغ کرده است. خانم ویوتی همچنین بر آمادگی دبیرکل سازمان ملل برای "هرگونه همکاری و مساعدت" از سوی این سازمان تاکید کرده است. به گزارش این رسانهها، رئیس دفتر دبیرکل سازمان ملل مستثنا بودن کمکهای انساندوستانه از هرگونه تحریمی را "بدیهی" دانسته است اما در رفع مسدودی حساب هلال احمر اقدامی عملی نکرده است!
اوگوچی دانیلز نماینده "برنامه توسعه" سازمان ملل متحد در ایران نیز اعلام کرد که تیم سازمان ملل "از نزدیک" شرایط سیل در ایران را رصد کرده و چنانچه دولت ایران درخواست دهد، این تیم حمایتهای لازم را از تلاشهای دولت بعمل خواهد آورد. اما این سازمان فراموش کرده که باید بدون درخواست به کمک انسانی خود بپردازد البته اگر امریکا اجازه دهد!
جمعیت هلالاحمر ترکیه نیز پنج کامیون محموله بشردوستانه شامل چادر، ملحفه، پتو، ظروف آشپزخانه و چراغهای خوراکپزی به ایران ارسال کرده که یکشنبه گذشته از مرز بازرگان وارد کشور شده که قرار بوده پس از مساعد شدن شرایط جوی تحویل هلالاحمر استان گلستان شود.
اما بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز گفته بود: با توجه به بلوکه بودن حسابهای هلالاحمر هیچ شهروند خارجی یا ایرانی مقیم خارج نمیتواند کمکی به مردم سیلزده ارسال کند. نهادهای امدادرسان مثل صلیب سرخ و هلالاحمر در روزهای اخیر اعلام کردهاند نمیتوانند کمکهای خود را به هلالاحمر جمهوری اسلامی ارسال کنند و آمریکا در صدد ممانعت از ارسال کمکهای انساندوستانه به مردم سیلزده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: معمولا حتی در شرایط سخت و اضطراری تمام سیستمهای بانکی مسدود نمیشود و امکان ارسال کمکهای بشردوستانه و انسانی به مردم از طریق نهادهایی مثل صلیب سرخ و هلالاحمر فراهم میشود اما آمریکا در یک رویکرد ضد انسانی و ظالمانه تمام مسیرهای کمکرسانی به مردم سیلزده را مسدود کرده است.
گرچه که به عقیده اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهوری «کشوری که این همه ثروت دارد دستش را برای کمک دراز نمیکند.» اما همین یک اتفاق میتواند سندی جدید باشد تا ثابت کند وقتی امریکا به راحتی میتواند بدون هیچ دغدغهای اقدام ضد انسانی انجام داده و تحت فشار نباشد هیچ کنوانسیون و معاهدهای هم نمیتواند مانعی ایجاد کند که مراودات مالی ایران با اروپا بدون رضایت امریکا صورت گیرد، پس همچنان باید به اصرار به پیوستن به کنوانسیونها برای برقراری ارتباط مالی شک داشت و برای بهبود شرایط روی کمک داخلیها حساب کرد و بس.
نویسنده: مائده شیرپور