در حالی این روزها بسیاری از محافل سیاسی و رسانه ای در جهان درباره برنامه های جو بایدن رییس جمهور جدید آمریکا در قبال ایران و البته بازگشت احتمالی آمریکا به برجام سخن میگویند که جدا از نگرانی و هراس برخی از کشورهای مرتجع عربی و سران رژِیم غاصب صهیونیستی از بازگشت احتمالی بایدن به توافق هستهای، اما مستأجر جدید کاخ سفید باید بداند بازگشت آنها به برجام و اجرای کامل تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل آن تنها با پیش شرط لغو تمامی تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران و پرداخت خسارت خروج چند ساله از برجام امکان پذیر است.
دولتمردان آمریکایی باید بدانند که تهران بر سر توان دفاعی و نظامی خود و البته موضوعات منطقهای تحت هیچ شرایطی پای مذاکره نخواهد نشست.
این روزها سیر رایزنی با جو بایدن و سایر مقامات آمریکایی پیرو برجام و موضوعات مرتبط با ایران روند صعودی به خود گرفته است. چنانچه مشاوران امنیت سران رژیم صهیونیستی و آمریکا در تماس تلفنی، بر لزوم مباحثه و ارتباط دو طرف درباره ایران و توافقهای سازش تأکید کردند. سالیوان و بنشبت در این تماس تلفنی بر لزوم آغاز گفتوگوی دولت جدید آمریکا با تلآویو درباره ایران و توافقهای سازش بین رژیم اسرائیل و کشورهای عربی تاکید کردند.
دفتر نخستوزیری رژیم صهیونیستی نیز با صدور بیانیهای ضمن تایید انجام این تماس تلفنی، گفت: «دو طرف توافق کردند که بزودی در جلسهای درباره ایران، مسائل منطقهای و پیشبرد توافقهای آبراهام صحبت کنند.
این اولین تماس تلفنی یک مقام ارشد کاخ سفید در دولت بایدن با دفتر نخستوزیری رژیم صهیونیستی است. تیم بایدن در زمان انتقال قدرت (پیش از مراسم تحلیف) از هرگونه تماس با تلآویو خودداری کرده بود.
روز شنبه همچنین مشاور امنیت ملی آمریکا در تماس تلفنی با شرکای اروپایی و همتای ژاپنی خود، مسائل پیرامون ایران، چین و روسیه را به بحث گذاشت.
از سوی دیگر رسانههای صهیونیستی خبر دادند، «یوسی کوهن» رئیس سازمان جاسوسی «موساد» به واشنگتن سفر میکند تا در دیدار با مقامات دولت جدید آمریکا خواستههای تلآویو درباره هرگونه توافق با ایران را مطرح کند.
این در حالی است که پیش از این شبکه ۱۲ تلویزیون این رژیم، به نقل از یک مقام عالیرتبه اسرائیلی گزارش داده بود اگر دولت بایدن به توافق هستهای با ایران بازگردد، تلآویو دیگر در هیچ موضوعی با واشنگتن گفتوگو نخواهد کرد.
جدا از تمامی دغدغهها و ترس برخی سران مرتجع عربی و اسراییل، جو بایدن هم می داند بازگشت به برجام با پرداخت هزینه برایش امکان پذیر است.
تمامی تحریم های ظالمانه لغو شود
عماد آبشناس کارشناس مسائل سیاست خارجی در خصوص برنامه ایران و شروط مقامات کشورمان در قبال بازگشت احتمالی بایدن به برجام به سیاست روز گفت: آقای جو بایدن قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرده بود که تمایل دارد به برجام بازگردد؛ البته با وجود آنکه بازگشت احتمالی آمریکا به برجام اهمیت چندانی ندارد، اما اگر این کشور بخواهد به توافق هستهای بازگردد؛ ایران آنچه برایش مهم است اینکه آمریکا طبق مصوبه ۲۲۳۱ تحریمهای ضد ایرانی را لغو کند.
وی افزود: البته بازگشت آمریکا به برجام باید طبق یک چارچوب باشد؛ چرا که در برجام چارچوبی برای خروج یا ورود اعضا مشخص نشده است، آمریکا در دوران دونالد ترامپ از برجام خارج و تحریمهای ظالمانهای زیادی را علیه ملت ایران اعمال کرد.
آبشناس بیان داشت: این در حالی است که تهران به تمام تعهدات خویش عمل کرده است؛ طبیعتا اگر آمریکا بدون هیچ بازخواست یا پرداخ زیانی بخواهد به برجام باز گردد، توهین به کل اعضای برجام است.
وی با بیان اینکه طبیعتاً باید جریمهای برای بازگشت آمریکا به برجام در نظر گرفته شود، تصریح کرد: باید ذیل آن، شروطی برای بازگشت آمریکا مد نظر قرار گیرد، تمامی خسارات وارده به جمهوری اسلامی ایران نیز مطالبه و پرداخته شود.
کارشناس مسائل سیاست خارجی خاطرنشان کرد: در حال حاضرآمریکاییها پیشنهاد داده بودند، بخشی از تحریم ها را تعلیق کنند تا ضمن آن جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهداتش در برجام باز گردد که مقامات کشورمان نپذیرفتند و از این رو آمریکا باید تمامی تحریمهای ضد ایرانی را لغو کند.
بازی جدید سیاستمداران آمریکایی
یک کارشناس روابط بینالملل نیز معتقد است، رویکرد بایدن از ابتدا بازگشت به برجام بوده، اما بهانهاش این است که ایران ابتدا به تعهداتی که کاهش داده بازگردد.
حسن بهشتی پور با اشاره به اقدامات ابتدایی بایدن و بازگشت به نظام بینالملل گفت: برگشت آمریکا به پیمان پاریس از اقداماتی است که آقای ترامپ بدون هیچ توجیه منطقی و صرفاً به خاطر منافع سرمایه دارهای آمریکایی که آلودگی هوا را ایجاد می کردند و نمیخواستند هزینههایش را بپردازند از این پیمان خارج شده بود و حالا بایدن به این پیمان برگشته است. این گام مثبتی است.
وی افزود: لغو مسافرت هفت کشور مسلمان به آمریکا اقدام خوب دیگری توسط بایدن است چون با تمام مبانی حقوق بشر در تعارض بود.
کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به اعزام مشاور امنیت ملی بایدن به اروپا، این اقدام را هم از دیگر اقدامات مناسب وی برشمرد و گفت: بایدن مشاور امنیت ملی خود را به اروپا فرستاده تا با اروپاییها در مورد ایران و روسیه و سایر مسایل بینالمللی که با هم در این چند سال اختلاف داشتند، مشورت کنند. اروپا و آمریکا در سالهای اخیر در خصوص ناتو با هم اختلاف نظر شدید پیدا کرده بودند و باید دید آیا بایدن سیاست ترامپ را قبول دارد و یا نه.
وی متذکر شد: اگر اروپاییها و آمریکا با هم متحد شوند عملکرد ناتو نسبت به گذشته در جهت منافع آمریکا و اروپا بیشتر خواهد شد ولی کشورهایی مانند ایران و خاورمیانه احیاناً در خطر بیشتر قرار خواهند گرفت. چون اینها هرچقدر با هم متحدتر هستند ضریب درصد تجاوزشان به حقوق کشورهای دیگر بیشتر خواهد شد.
بهشتی پور به مسئله برجام و بازگشت آمریکا به آن اشاره و اظهار کرد: آمریکاییها می گویند منتظر هستند ایران اقدامی انجام دهد در حالی که در عرف بینالملل وقتی که آمریکا از برجام خارج شده اول باید آنها اقدامی در عمل برای بازگشت به تعهداتشان انجام دهند و نه اینکه منتظر ایران باشند تا به تعهداتش برگردد. پس باید دید مذاکرات آمریکاییها با اروپاییها به چه نتایجی میرسد.
وی در ادامه به تحلیل رویکرد دولت جدید آمریکا در موضوع برجام پرداخت و گفت: رویکرد بایدن از ابتدا بازگشت به برجام بوده است منتها بهانهاش این است که منتظر ایران است تا ابتدا به آن تعهداتی که کاهش داده بازگردد. اما این را به مردم نمی گوید که آمریکا در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شد و ایران یکسال صبر کرد و در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ از برجام خارج نشد بلکه طی پنج مرحله ۶۰ روزه تعهدات خود را کاهش داده است.
کارشناس مسائل بینالملل افزود: پس به طور منطقی باید طرف آمریکایی برگردد و در این صورت بهانه اروپاییها هم برداشته میشود چون اروپاییها میگفتند ما به خاطر تحریمهای آمریکا نمیتوانیم تعهدات یازده گانه مان را انجام دهیم. اروپا هم باید تعهدات یازده گانهاش را که پس از خروج آمریکا از برجام مکتوب داده اجرا کند چون دیگر بهانهای نخواهد داشت. در این شرایط انتظار می رود که طرف ایرانی هم که طی ۵ مرحله تعهدات خود را کاهش داده به وضعیت اردیبهشت ۱۳۹۸ برگردد.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان