بررسی افکار عمومی در خصوص امنیت کشور نشان میدهد که همواره به دلیل حساسیت دولتمردان و پیش بینیهای دقیق نظامی از یک سو و توانمندی و هوشیاری بالای دفاعی – امنیتی کشورمان از سوی دیگر، خیال مردم در این حوزه از همه حیث راحت است اما ایا این آسودگی در حوزه دیگر به ویژه حوزه های اقتصادی و معیشتی مردم نیز وجود دارد؟
بررسی ها حکایت از آن دارد که اگر مسولان نظامی- امنیتی در حوزه دفاعی و مقابله با تهدیدات حرفی بزنند مردم باور میکنند چرا که سالهاست دیده اند که اگر نظامیان در وقایع مختلف اگر وعدهای به مردم دادهاند آنرا عملی کردهاند اما در مورد امنیت اقتصادی، شغلی و معیشتی مردم که البته بخش مهمی از زندگی آنان است و آینده و امید به زندگی را تقویت و یا تضعیف میکند متاسفانه در کشور دچار چالش جدی وجود دارد. در بعد اقتصادی مسئولین آنچنان که وعده دادهاند عمل نکردهاند و بی اعتمادی در مردم را در قبال صحبتهای مسئولان به وضوح میتوان مشاهده کرد و حالا میبینیم که تلاطمات در بازارهای مسکن، سکه و ارز موجب شده که وضعیت معیشتی مردم با مشکل مواجه شود.
در این میان بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با اجرای تحریمها ممکن است که حوزههای کالایی و اقلام خوراکی نیز مشمول این نوسانات شده و مردم را دچار مشکلات بیشتری کند از این رو لازم است تا در حوزه کالاهای غیرسرمایه ای و خوراکی نیز دولت و مجلس به چاره اندیشی کند.
باید در نظر داشت قشر عظیمی از مردم حقوق بگیران، کارگران تنها حقوق ثابتی دارند و سرمایهای بیش از آن نمیتوانند برای سبد کالای خود بپردازند از این رو در این شرایط با کوچکتر شدن جیبشان کوچکتر، زندگی برای آنها سخت تر از گذشته خواهد شد.
نگاهی به مطالعات اقتصاددانان نشان می دهد که مجموعه سیاستگذاریها در دو دهه گذشته باعث شده که نه تنها دهکهای پایین و متوسط جامعه بلکه گروههای متوسط نیز تحت تاثیر نوسانات و مشکلات اقتصادی قرار بگیرند و در عین حال در نتیجه سیاستهای پولی و ارزی در سالهای گذشته، سطح عمومی قیمتها افزایش و قدرت خرید مردم هم به همین نسبت کاهش پیدا کند.
به نظر می رسد که این دغدغه ای است که مورد توجه نمایندگان مردم در خانه ملت نیز قرار گرفته است و ارائه طرح مجلس برای تامین امنیت غذایی مردم در هنگام تحریم از سوی نمایندگان موضوعی است که نشان می دهد که مجلس بیتوجه به این امر نیست.
طرح امنیت غذایی در شرایط تحریم
اخیراً نورمحمد تربتینژاد سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس از ارائه طرح مجلس برای تأمین امنیت غذایی در شرایط تحریم خبر داد با تأکید بر اینکه در شرایط تحریم مشکلی برای تأمین کالاهای اساسی و استراتژیک وجود ندارد و این کالاها تأمین میشود، اظهار داشت: با توجه به لغو برجام از سوی آمریکا، تهدیدات و تحریمها علیه کشورمان، طرحی برای تأمین امنیت غذایی در شرایط تحریم در حال تدوین است.
وی افزود: طرح مجلس برای تأمین امنیت غذایی و کالاهای اساسی با همکاری و همفکری کارشناسانی از دولت و مرکز پژوهشهای مجلس در حال تدوین است که به زودی تقدیم هیئترئیسه مجلس میشود.
به گفته سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس در این طرح الزاماتی برای دستگاهها جهت برخورد با مفسدان و نیز تعدیل قیمتها و همینطور ذخیره و توزیع به موقع کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است.
پیش از این نیز معاون اقتصادی وزارت اقتصاد با اشاره به در دست تدوین بودن طرح بستههای امینت غذایی برای شهروندان، میزان پوشش این بستهها را وابسته به شدت تحریمهای پیش رو توصیف کرد.
میر شجاعیان با اشاره به اینکه دولت در حال تکمیل این طرح است ادامه داد: بر اساس این طرح کمیته امداد و بهزیستی در قانون بودجه سال جدید مکلف شدهاند سه برابر مستمری بیشتری به مددجویان خود بدهند.
وی با بیان اینکه یک نظام حمایتی در دستور کار است تا امنیت غذایی آنها تامین شود، تصریح کرد: میزان گستردگی این طرح متغیر است و اگر بتوانیم مسیرهای تنفسی را برای اقتصاد کشور باز نگه داریم شاید کمتر مجبور باشیم در این طرح پوشش همگانی داشته باشیم. اما اگر شدت اثرگذاری تحریمها بالا باشد ما به سمت پوشش همگانی این بستهها خواهیم رفت.
در همین حال سخنگوی سازمان غذا و دارو در نیز از تمهیدات لازم را برای تامین دارو در شرایط تحریم خبر داد و گفت: قبل از خروج امریکا از برجام و آغاز تحریمها علیه ایران، سازمان غذا و دارو تمهیدات و راهکارهای لازم برای تامین دارو و مقابله با این تحریمها در نظر گرفته است.
وی افزود: شورای پول و اعتبار میزان سقف تسهیلات بانکی که شرکتهای دارویی میتوانستند استفاده کنند را به منظور کمک به نقدینگی شرکتهای دارویی به میزان ۲ برابر افزایش داده است. همچنین تسهیلات گمرکی و ارزی نیز برای شرکت های دارویی فراهم شده و در تعامل با گمرک تسهیلات گمرکی برای شرکت های دارویی ایجاد شده است. علاوه بر آن در تعامل بانک مرکزی و سازمان مدیریت بحث تامین ارز به میزان ۲.۸ میلیارد یورویی برای تامین دارو قطعی شد.
جهانپور افزود: از اقدامات دیگر در این راستا میتوان به واردات مواد اولیه دارو اشاره کرد. همچنین ارتباط مستمر و همه جانبه با تولید گنندگان و توزیع کنندگان دارو و مواد اولیه در کشور برقرار خواهد بود.
به گفته سخنگوی سازمان غذا و دارو، همه این گفته ها بدین معنا نیست که بازار دارویی کشور متاثر تحریم ها نباشد.
پتانسیل های اقتصادی را فراموش نکنیم
پیش بینی چنین طرحهای اگر چه بسیار ضروری است اما باید در نظر داشت که در تدوین این طرح ها پتانسیل های لازم اقتصادی ایران در نظر گرفته شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در این زمینه تاکید کردند : " امنیت غذایی برای کشوری بزرگ، پُرجمعیت و دارای هدفهای بلند، بسیار مهم است، لذا بخش کشاورزی و دامداری ما یک بخش ویژه و استثنایی است و همه باید برای آن تلاش کنند."
کارشناسان اقتصادی در این زمینه معتقدند که باید الویت دولت در تخصص ارز برای تامین امنیت غذایی، دارو، بهداشت و سلامت و همچنین تأمین مواد اولیه تولیدیها قرار بگیرد.
از سوی دیگر ایجاد راهکارهایی برای تعامل بیشتر با کشورهایی است که در حوزه دارو حرفی برای گفتن دارند از جمله اقداماتی است که باید از سوی دولت مورد توجه قرار گیرد. ایجاد رابطه تجاری با این کشور میتواند موجب شود که در مواقع نیاز به دارویی خاص به هر دلیلی دست کشور در پوست گردو نماند.
باید در نظر داشت که این طرح ها باید به آرامی و بدون تشویش اذهان عمومی به مرحله عمل و اجرا دربیاید چرا که مدیریت ضعیف و بی ثبات در این عرصه سبب میشود که چالشها و بحرانهای اقتصادی تشدید شود. اجرای چنین طرحهای علاوه بر مدیریت نیاز به ارادهای انقلابی و قاطعیت در برخورد با کم تحرکی وضعف و سو استفاده برخی مدیران دارد تا مردم به مدیریت همراه با تدبیر دولت امیدوارشوند.