یک کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: تل‌آویو از روابط خوب ایران و ترکیه و نزدیکی این دو کشور در مخالفت با عادی سازی روابط کشورهای عربی و اسلامی با رژیم صهیونیستی بسیار ناراحت است و بحران قره باغ فرصت خوبی برای تخریب این روابط در اختیار این رژیم قرارداده است.
سید هادی برهانی، در پاسخ به این سوال که اهمیت بحران قره باغ برای سیاست منطقه ای کشورمان در چیست؟ اظهار کرد: این بحران از چشم اندازهای مختلف برای کشورمان و سیاست منطقه‌ای آن اهمیت دارد. یک چشم انداز مهم تاثیر این بحران بر روابط ایران و ترکیه است. ایران و ترکیه در سال‌های اخیر و در دوره حکومت اسلام گرایان در ترکیه روابطی خوبی برقرار کرده‌اند. روابط در زمینه‌های بسیاری توسعه یافته است. به ویژه نگاه این دو کشور در حوزه فلسطین و اسرائیل به هم نزدیک شده است. درآخرین دور از این تحولات دیدیم در برابر موج سازش با اسرائیل که به سازش امارات و بحرین منجر شد، ایران و ترکیه جدی تری و موثرترین مقاومت‌ها و مخالفت‌ها را انجام دادند. مخالفت این دو کشور در جلوگیری از توسعه و گسترش این تحول خطرناک، موثر بوده است. در واقع ایران و ترکیه پس از سازشهای اخیر بسوی ایجاد جبهه ای مشترک علیه عادی سازی روابط با اسرائیل حرکت کردند که می‌تواند کشورهای بسیار دیگری مانند قطر، کویت، تونس، اردن، فلسطین، مراکش، مالزی، عراق، سوریه و لبنان را در بربگیرد.
وی در مورد ارتباط میان این تحول (تشکیل اردوگاه مخالفت با عادی سازی) با بحران قره باغ تصریح کرد: همکاری قدرتهای منطقه در مقابله با اسرائیل یک خطر حقیقی برای سیاستهای توسعه طلبانه و اشغالگرانه این رژیم در منطقه است. این سیاست‌ها در شرایطی قابلیت اجرا دارد که قدرتهای منطقه با آن مخالفت یکپارچه و دسته جمعی نکنند. اگر قدرتهای منطقه شامل چهار کشور عمده ایران، ترکیه، مصر و عربستان یکپارچه با سیاستی اسرائیلی مخالفت کنند، این سیاست شانسی برای موفقیت نخواهد داشت. بنابراین یک استراتژی اساسی اسرائیل دور نگه داشتن این کشورها از یکدیگر و حتی ایجاد اختلاف، تنش و جنگ میان آنهااست.
برهانی در پاسخ به این موضوع که رژیم صهیونیستی چگونه می‌تواند از بحران قره باغ برای اجرای این استراتژی خود استفاده کند؟ گفت: اسرائیل نمی‌تواند به قدرتهای منطقه پیام دهد از هم دور شوید، به هم بدگمان باشید، دشمن هم باشید. این راه به جایی نمی‌برد. برای اسرائیل بهترین راه استفاده از بحران‌ها و زمینه‌های واقعی تنش و اختلاف نظر در منطقه است. این بحران و زمینه اکنون در قره باغ مهیا شده است. زمینه های اختلاف نظر ایران و ترکیه وجود دارد. دو کشور مواضع متفاوت و منافع مختلفی در این بحران دارند. بحران زمینه بدبینی، ناراحتی و حتی خونریزی و خرابی را فراهم کرده است. این زمینه برای انتشار تخم بدبینی و خصومت و سمپاشی علیه روابط دو کشور بسیار مناسب است.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: این بحران به دشمنان روابط ایران و ترکیه فرصت بسیار خوبی داده تا علیه این روابط سمپاشی کنند. در هر دوسوی روابط یعنی در ایران و در ترکیه. در ترکیه فرصت خوبی فراهم شده تا ایران همدست ارمنی‌ها در اشغال قره باغ و دشمن ترکها قلمداد شود. درایران حمایت ترکیه از آذربایجان زمینه‌ای فراهم کرده تا داستانهایی مانند حضور داعش و تروریستهای تکفیری در کنار مرزهای ایران و توسعه طلبی ترکیه و بازسازی امپراتوری عثمانی ساخته و پرداخته شود. هدف همه این داستانها و داستان‌های دیگری که احتمالا در آینده ساخته و منتشر خواهد شد ایجاد بدبینی و خصومت در ایران و ترکیه نسبت به دیگری است.
برهانی در واکنش به این موضوع که چگونه می‌توان روابط ایران و ترکیه را از این میدان سالم بدر برد؟گفت: هوشیاری زیادی لازم است. باید حمایت اسرائیل از این پروژه اختلاف افکنانه و تلاش این رژیم برای سوء استفاه از بحران قره باغ به خوبی دیده شود. اسرائیل از روابط خوب ایران و ترکیه و نزدیکی این دو کشور بسیار ناراحت است وفرصت خوبی برای تخریب این روابط به دست آورده است. باید نگاهی عقلایی، منطقی و مبتنی بر صبر و متانت داشته باشیم.
نباید اسیر خبرسازی رسانه‌ها و منابع خارجی شویم. خبرسازیهای مفصلی برای ایجاد بدبینی صورت گرفته و احتمالا بیشتر خواهد شد. اخبار تحریک کننده‌ای از تحرک ترکها در قره باغ در فضای عمومی ایران منتشر می‌شود تا بدبینی و نفرت علیه ترکیه ایجاد شود. باید قبول کنیم ترکیه کشوری مستقل با سیاست خارجی مستقل است و منافع و نگرانی‌های خود را دارد. ترکیه دوست ماست اما مستعمره مانیست که براساس منافع و سیاست ما عمل کند. همچنانکه ما سیاست و منافع خود را در منطقه قفقاز دنبال می‌کنیم.
وی تاکید کرد: اگر تزاحم و تضاد منافعی هست باید از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی حل شود ونباید کار به سمپاشی و نفرت پراکنی و دشمن سازی و اختلال در دوستی و نزدیکی دو کشور بکشد. نباید فضای کشور و افکار عمومی برای توسعه همکاری دو کشور آلوده و تیره و تار شود. ایران و ترکیه منافع وسیعی در همکاری و نزدیکی دارند و باید اختلاف نظر دو کشور در مسئله قره باغ را عاقلانه و با دوراندیشی و برادرانه مدیریت کنند.
