در ابتدای مردادماه سالجاری بود که کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، در مصوبهای اعلام کرد که از این پس قیمت خدمات اینترنت در کشور کاهش مییابد و کاربران میتوانند با قیمتهای ارزانتری از این سرویسها بهرهمند شود.
در همان زمان و براساس مفاد مصوبه ابلاغ شده شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان تامینکننده اصلی پهنای باند اینترنت، ملزم شد تا تخفیف حدود ۳۰ درصدی را در قیمت پهنای باند خود لحاظ کند و پیرو آن تعرفه دسترسی مشترکان به اینترنت ثابت (ADSL و وایفای) حدود ۱۶ تا ۳۰ درصد و تعرفه اینترنت آزاد موبایل نیز حدود ۲۰ درصد کاهش یابد.
این اتفاق در حالی رخ داد که امروزه در اکثر کشورهای دنیا پهنای باندبه سمت رایگان شدن حرکت میکند اما این مهم همچنان در ایران در فضای ابهام گرانی و ارزانی مانده است.
همزمان با ابلاغ مصوبه متولیان اعلام کردند که نرخ دریافت اینترنت به ازای هر کیلوبایت بر ثانیه به نحوی خواهد بود که مشترکان به صورت پلکانی حدود ۱۶ تا ۳۰ درصد کاهش قیمت را در سرویس خود احساس میکند و فروش حجمی اینترنت به روش غیرحجمی و بر مبنای سرعت و نیز براساس تفکیک ترافیک داخلی و خارجی تغییر مییابد.
طبق مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات اپراتورهای موبایل نیز باید نرخ دیتای آزاد را که تا پیش از این برای مشترکان دائمی موبایل به ازای هر کیلو بایت استفاده از اینترنت نیم ریال (۰.۵) بود به ۰.۴ ریال کاهش دهند. این نرخ برای مشترکان سیمکارتهای دائمی است و اپراتورها مجازند ۵۰ درصد بیشتر از این نرخ، یعنی ۰.۶ ریال را برای دیتای آزاد سیمکارتهای اعتباری محاسبه کنند.
این اتفاقات اگرچه میتواند تیتر خوبی را برای خبرگزاریها و روزنامهها رقم بزند اما از آنجایی که امروزه سهم اینترنت در سبد مصرفی خانوادهها بالا رفته و هر یک از این خانوارها بخش قابل توجهی از هزینههای خودرا به خرید اینترنت اختصاص میدهند نمیتواند اتفاق خوبی باشد.
طبق آمار و مستندات موجود در حال حاضر از کل هزینه ارتباطات و فناوری اطلاعات در سبد خانوار به طور میانگین ۷۵ درصد مربوط به صوت و پیامک تلفن همراه، ۹ درصد مربوط به تلفن ثابت و حدود ۱۶ درصد درآمد دیتا (شامل ۵/۴ درصد دیتای موبایل و ۵/۱۱ درصد دیتای ثابت) است و اگر طبق گفته متولیان این مصوبه به شکل کامل اجرایی شود هر خانوار میتواند کاهش ۱۶ درصدی در سبد هزینه خود را مشاهده کند.
به گفته کارشناسان کاهش حدود ۳۰ درصدی قیمت اینترنت در حالی است که پیش از این نیز وزارت ارتباطات در سال ۹۳ قیمت پهنای باند را کاهش داده بود تا کاربران نهایی، اینترنت را ۲۰ درصد ارزانتر دریافت کنند اما با این وجود، این ارزان شدن آنطور که باید برای کاربران محسوس نبود و بسیاری از آنها تفاوتی در سبد هزینههای ارتباطی خود احساس نکردند.
متولیان حوزه فناوری و ارتباطات براین باورند که قیمت در این حوزه به طور مستقیم به اندازه بازار بستگی دارد و هرچه اندازه بازار بزرگتر باشد، تعرفههای آن کمتر خواهد شد اگر بتوان به سمتی رفت که شبکه ملی اطلاعات راهاندازی شود میتوان به ارزان شدن قیمت اینترنت امیدوار بود.
با این وجود آنچه از شواهد امر پیداست ارزانتر شدن قیمت منوط به افزایش پهنای باند دریافتی به ازای همان مبلغ در گذشته و تغییر نسبت پهنای باند به ازای مبلغ پرداختشده است که این به اصطلاح کاهش را رقم میزند و این موضوع بیانگر آن است که کاهش قیمتی که متولیان وعده آن را به کرات اعلام میکنند قرار نیست کاهش قیمت مصرفکنندگان را در بر داشته باشد.
متولیان حوزه ارتباطات بر این اعتقادند که طی سالهای گذشته کیفیت اینترنت بهبود یافته است به طوریکه در برخی نقاط براساس شاخصهای طراحی شده کیفی تا ۹ برابر ارتقا وجود داشته است و در برخی نقاط هم میزان بهبود کیفیت در حد ۲۰ درصد بوده و در مجموع میتوان گفت از نظر کیفی شرایط در کل کشور ۵۰ درصد بهبود یافته است.
استدلال این متولیان آن است که تا پیش از این برای خرید ۱۰ گیگابیت پهنای باند لازم بود شرکتها هزینهای معادل ۱.۷ میلیارد تومان به شرکت ارتباطات زیرساخت پرداخت کند، اما اکنون به واسطه تخفیفهای در نظر گرفته شده این رقم برای هر STM۱۰ به حدود ۹ میلیون تومان رسیده است.
تا پیش ازاعلام بر ارزانی قیمت اینترنت مردم امیدوار بودند پیرو وعدههای داده شده برخلاف سایر کالاهای اساسی که همواره اعلام میکند پیرو کاهش تورم شاهد ارزانی آنها خواهیم بود؛ به سمت و سویی بروند که اینترنت به عنوان یک محصول پر مصرف با کاهش قیمت مواجه شود اما اخبار منتشر شده از سوی متولیان این نکته را نشان میدهد که با وجود ابلاغ شدن این مصوبه متولیان مدعی هستند که این مهم یعنی ارزان شدن قیمت اینترنت زمانی رخ خواهد داد که کشور دارای شبکه ملی اطلاعات باشد درغیر این صورت تا اطلاع ثانوی و عملی شدن وعدهای جدید باید منتظر باشیم.
مصوبه نامحسوس
طبق تعرفهگذاری، شرکت ارتباطات زیرساخت ملزم به تخفیف حدود ۳۰ درصدی قیمت پهنای باند به اپراتورهای ارتباطی کشور شده است و تعرفه دسترسی مشترکان به اینترنت ثابت (ADSL و وایفای) حدود ۱۶ تا ۳۰ درصد و تعرفه اینترنت آزاد موبایل نیز حدود ۲۰ درصد کاهش یافته است.
نرخ دریافت اینترنت به ازای هر کیلوبایت بر ثانیه به نحوی خواهد بود که مشترک به صورت پلکانی حدود ۱۶ تا ۳۰ درصد کاهش قیمت را در سرویس خود احساس کند و از سوی دیگر، فروش حجمی اینترنت به روش غیرحجمی و بر مبنای سرعت و نیز براساس تفکیک ترافیک داخلی و خارجی تغییر یافته است.
طبق مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات اپراتورهای موبایل نیز باید نرخ دیتای آزاد را که تا پیش از این برای مشترکان دائمی موبایل به ازای هر کیلو بایت استفاده از اینترنت نیم ریال (۰.۵) بود به ۰.۴ ریال کاهش دهند. این نرخ برای مشترکان سیمکارتهای دائمی است و اپراتورها مجازند ۵۰ درصد بیشتر از این نرخ، یعنی ۰.۶ ریال را برای دیتای آزاد سیمکارتهای اعتباری محاسبه کنند.