تعیین شعارسال وتبیین آن درسخنرانی آغازین روزازبهارتوسط مقام معظم رهبری،نقشه راهی است که برمبنای مسایل موجود جامعه و نیازهای اساسی کشورترسیم می شود.شعار سال ۹۳ نیزسامان بخشی به اقتصاد و فرهنگ نامگذاری شد که بادواستراتژی مهم عزم ملی وحرکت جهادی باید برای دستیابی به آن تلاش کرد .
رهبرمعطم انقلاب که بحث اقتصاد مقاومتی را چندین سال است به شکل های مختلف مطرح می کنند در اواخرسال ۹۲ سیاست های کلی آن راابلاغ نمودندودرتبیین شعارامسال نیزمراد ازاقتصاد را نیزاقتصاد مقاومتی دانستند؛ اقتصادی که به فرموده ایشان مبتنی بر الگوی علمی متناسب با نیاز کشور است درونزاست و با تکیه بر مشارکت و همراهی مردم در شرایط تحریم و غیر تحریم کاربرد دارد.نامگذاری ۷ سال پیاپی با عناوین اقتصادی و ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در آخرین روزهای سال ۹۲ توسط رهبر انقلاب نشانه اهمیت مسائل اقتصادی برای حفظ کیان این مرز و بوم است.كارشناسان وصاحب نظران معتقدند؛نامگذاری امسال تحت عنوان"اقتصاد وفرهنگ با عزم ملی ومدیریت جهادی"وتطبیق آن درپازل نامگذاری های رهبرمعظم انقلاب طی چند سال اخیربه وضوح بیانگراین واقعیت است که معظمله با عنایت به ارتقای ظرفیت های جامعه مسلمان ایران، امسال بردرهم تنیدگی غیر قابل انفکاک فرهنگ واقتصاد درجامعه تمرکزکرده اند و نگاه های تجریدی در هردو حوزه فرهنگ و اقتصاد را آفت حرکت رو به جلو جامعه اسلامی قلمداد میکنند.
انقلاب اسلامي ايران در طول ۳۵ سال از عمر با بركت خود اگرچه ظرفيتها و قابليتهاي خود را به اثبات رسانده است،اما پيچيدهتر شدن تهديدات وفشارهاي دشمنان عليه نظام اسلامي مسيردستيابي به آرمانها را دشوارترساخته است وحوادث وتحولات سال گذشته كه درعرصه مذاكرات،هستهاي تبلوريافت،ماهيت اهداف دشمنان راآشكارترساخت و نشان داد كه موضوع هستهاي بهانهاي بيش نيست وآنها در روند مذاكرات تسليم نظام اسلامي وازبين بردن قابليتها وظرفيتهاي آن راهدف گرفتهاند واين نكته است كه قطعنامه ضدايراني پارلمان اتحاديه اروپا نيزدرپي اثبات آن است.
براين اساس شعارامسال را نبايد درعرض شعارهاي سالهاي گذشته دانست چراكه شعارامسال به جزشعارهاي مناسبتي سالهاي گذشته تمامي ابعاد شعارهاي سالهاي گذشته رادرخود دارد وعلاوه برابعاد اقتصادي ومديريتي، برفرهنگ وارزشهاي اسلامي تأكيد شده و مقابله با فشارها وتهديدات وراهبردهاي نوين دشمنان را نيزمدنظر قرارداده است.برخي ازصاحب نظران اقتصادي براين باورند؛سال پیش رو، سال تعیینکنندهای است. سالی که اگر انتظارات مثبتی که در فضای اقتصادی – سیاسی شکل گرفته به نتیجه برسد میتوان برای اقتصاد ایران روند صعودی مناسبی را حداقل تا دو، سه سال بعد ازآن تصویرکرد.
درعین حال که سرخورده شدن انتظارات به معنای بازگشت به تکانههای اقتصادی است که میتواند سهمگینترازشوکهایی باشد که از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ به اقتصاد ایران وارد شد وهمزمان سرخوردگی انتظارات موجب میشود که شکلگیری انتظارات مثبت به زمانی بسیاردورترموکول شود. همانطورکه پس ازتشکیل دولت آقای روحانی انتظارات نقشی ملموس در روندهای اقتصادی داشتند، معکوس شدن این انتظارات میتواند شوکی غیرقابل کنترل را به اقتصاد وارد کند. ازاین روسال کنونی، سال کلیدی اقتصاد ایران است که میتواند به ما بگوید تغییرروند دربلندمدت تداوم مییابد یا نه. بنابراین همگی باید دست به دست دهیم تا ازاین گلوگاه تاریخی عبورکنیم .درخاتمه بايد به چند نكته كليدي ديگردراين زمينه اشاراتي داشته وجايگاه ويژه اي برايشان درنظربگيريم:
۱- درمیان اهداف وتلاشهای دشمن برای ازمیان بردن نظام جمهوری اسلامی دوهدف آنها از خطر بیشتری برای نظام برخوردار است. این دو خطر عبارتند از:الف) استحاله درونی وتغییراهداف نظام اسلامی که با ابزارهای فرهنگی قابل تحقق است وب) خسته شدن مردم از تداوم انقلاب اسلامی و بازگشت از راه نورانی امام و شهدا که دشمن ابزار اقتصادی را برای این هدف مناسب دیده است. بر این اساس است که دو عنصر فرهنگ و اقتصاد در شعار سال کنونی همنشین شدهاند و در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند.
۲- اقتصاد مقاومتي، استراتژي كلان نظام در دهه جاري است و بايد باشد. اما راهبرد اجرايي اقتصاد مقاومتي «مديريت جهادي» است. به علت آنكه با مديريتهاي متعارف و مرسوم و كاسبكارانه مبتني بر هزينه و فايده نميتوانيم اين عقبماندگيها را جبران كنيم و به اين شاخصهاي مطلوب دست پيدا كنيم. اين مديريت جهادي است كه ضمن تكيه بر عقل وتجربه، به شدت برايمان،تعهد،مسئوليت وايثار واز خودگذشتگي متكي است. نمونه آن هم سالهاي دفاعمقدس بود كه مديريت جهادي توانست بهرغم همه محدوديتها ايران را از يك عرصه تقابل جهاني سربلند بيرون بياورد. بنابراين به نظر ميآيد «مديريت جهادي» راه ناگزير كشور دراتخاذ اقتصاد مقاومتي براي رسيدن به عدالت وپيشرفت باشد. مديريت و تلاش جهادي فرهنگي است كه در مقاطع مختلف از جمله دوران دفاعمقدس آزمون موفق خود را پس داده است. درآن شرايط سخت هم بهرغم كمبود امكانات، اين مديريت و تلاش جهادي بود كه توانست بهعنوان راهبردي براي عبور ازموانع سخت عملكرد موفقي داشته باشد.
۳- از نظر نگارنده، طرح و تاکید ویژه بر مساله "فرهنگ" در برههای از زمان که کشور بنا به دلایلی از جمله برخی کاستیهای مدیریتی وهمچنین تا حدی "تحریمها" از مشکلات اقتصادی رنج میبرد، علاوه بر اهمیت ذاتی فرهنگ وسرمایهگذاری ویژه دشمن علیه ملت ایران در این عرصه، ناظر به ظهور و بروز پدیدهای جدید در حوزه اقتصاد وتوسعه است که پس از روی کارآمدن دولت یازدهم، به دلیل ارتباط برخی مسئولان ارشد اجرایی دولت با حلقهای از مشاوران با دیدگاههایی خاص، بیم آن میرود برخی تئوریهای ناکارآمد و انحرافی، در عرصه مدیریتی و اجرایی کشور ساری و جاری شود که بدون تردید لطمات فرهنگی و هویتی آن بسیاربیشتروعمیقترازلطمات اقتصادی خواهد بود.درباره چنین دیدگاهی درزمینه توسعه که "توسعه دردنیای امروزراجزازطریق قرارگرفتن برمدارغربی قابل تحقق نمیداند"،پیش ازاین سخنرانیها، مصاحبهها ویادداشتهایی ازسوی عدهای ازصاحبنظران ایراد ونوشته شده است که تا حدود زیادی درباب روشنگری دراین موضوع کفایت میکند. به هر روی اکنون که افق های بلند ازسوي رهبري معظم انقلاب در عرصه اقتصاد فرهنگ و فرهنگ اقتصاد ترسیم شده است شایسته است طرح ریزی برنامه ها و ارزیابی آنها براساس محورهای ترسیم شده قرارگیرد تا ازکج راهه رفتن ویا موازی کاریهاي گوناگون پرهیزگردد.