چهارشنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۱ - ۲۰:۲۶
کد مطلب : 77978
سياست روز نامزدي ايران براي دبير كلي اوپك را بررسي مي‌كند؛

دوئل بر سر صندلي داغ نفت

دوئل بر سر صندلي داغ نفت

برنامه‌ريزي براي تکيه زدن به صندلي داغ دبيرکلي اوپک، دستاوردي جدي است که سال‌هاست دانه‌درشت‌هاي اوپک رقابت پيدا و پنهاني براي دستيابي به آن را دنبال مي‌کنند.
به گزارش مهر، در دوره گذشته انتخاب دبيرکل اوپک در سال ۲۰۰۷ ميلادي، پس از کلنجار طولاني ايران و عربستان و درنهايت بن‌ بست سه ساله براي انتخاب دبيرکل اوپک بر سر انتخاب نماينده نهايي، عبدالله سالم البدري ليبيايي بود که از اين مناقشات استفاده کرد و آرام‌آرام خود را به جايگاه اثرگذار دبيرکلي اوپک نزديک‌تر کرد و جانشين آلوارو سيلواي ونزوئلايي شد.در آن زمان ايران، عربستان و کويت نامزدهايي را براي اين سمت انتخاب کرده بودند که به دليل عدم اجماع اعضا بر سر آن ها نهايتا البدري به عنوان گزينه مورد توافق همه اعضا به عنوان دبيرکلي برگزيده شد.اگر چه همان موقع هم اعضاي اوپک بر اين مسأله اتفاق نظر داشتند که با توجه به شرايط بازار نفت، بايد فردي مشخص و تمام وقت، دبيرخانه اين سازمان را اداره کند.شايد به همين دليل است که با توجه به پايان دوره دبيرکلي عبدالله سالم البدري در دسامبر ۲۰۱۲ ميلادي، اين بار در کشاکش رقابت هميشگي ايران و عربستان، عراق و اکوادور هم آستين بالا زده‌اند تا شايد همچون گذشته که به‌دليل عدم اجماع، کانديداهاي هيچ يک از دوکشور موفق به اخذ همه آرا نشده و دبيرکل از کشورهاي بي‌طرف‌تر انتخاب شده، بتوانند از اين آب گل‌آلود ماهي درشتي براي خود صيد کنند.از آنجا که نقش دبيرکل در هدايت مطلوب دبيرخانه و در فرآيند تصميم‌سازي در سازمان اوپک تعيين‎کننده است ،ايران همواره براي دستيابي پست دبيرکلي مشارکت فعال داشته و تلاش کرده است.

آغاز به کار کمیته ارزیابی نامزدهای دبیر کلی اوپک در وین
همين چند روز پيش بود كه كميته ارزيابي نامزدهاي دبير كلي اوپك در وين كار خود را رسما آغاز كرد.
این کمیته ویژه که وظیفه ارزیابی ۴ نامزد دبیر کلی اوپک را به عهده دارد، قرار است نتایج ارزیابی خود را در اختیار اعضای ۱۲ گانه این سازمان قرار دهد تا با رای نهایی این اعضا در آذرماه سال جاری دبیر کل اوپک انتخاب شود.
ارزیابی این کمیته صرفا برای کمک به اعضای اصلی برای انتخاب و رای نهایی است و نتایج این ارزیابی به تنهایی هیچ گونه پشتوانه اجرایی نخواهد داشت.
نامزدهای مورد ارزیابی در این کمیته عبارتند از غلامحسین نوذری از ایران، ویلسون پاستور؛ وزیر نفت اکوادور، سمیر غضبان؛وزیر پیشین نفت عراق و ماجد المنیف؛ نماینده عربستان سعودی در اوپک، که در روزهای اول و دوم آبان ماه جاری در کمیته ارزیابی حضور یافته و هر یک از آنان که بتواند در اجلاس آذرماه اعضای اوپک، اکثریت آراء را به دست آورد، جایگزین البدری در این سازمان خواهد شد.
دبیر کلی اوپک در سال های اخیر از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، زیرا اعضای این سازمان توانسته اند با همکاری و هماهنگی یکدیگر نقش اصلی را در بازار نفت و انرژی ایفا کنند و دبیر کلی این سازمان با توجه به نقش کلیدی این سمت در پیشبرد اهداف مشترک کشورهای عضو، از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. هر چند که ایران نفوذ وسیعی در سطوح پایه‌ای این سازمان دارد و بسیاری از سمت های کلیدی اوپک را در حال حاضر متخصصان ایرانی اشغال کرده اند، تصمیم گیران صنعت نفت بر آن شده اند که نماینده خود را برای احراز سمت دبیر کلی این سازمان نیز معرفی کنند تا این رقابت بدون حضور دومین کشور صادرکننده نفت اوپک برگزار نشود.
سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) در سپتامبر ۱۹۶۰ میلادی در بغداد تاسیس شد. تاسیس اوپک زمانی مطرح شد که شرکت های نفتی و خریداران اصلی نفت خاورمیانه بدون مشورت با کشورهای تولید کننده نفت، قیمت نفت را پایین آورده بودند و این قیمت روند نزولی در پیش گرفته بود.
در سال ۱۹۶۰ اجلاسی در بغداد تشکیل شد و ۵ کشور ایران، عربستان، عراق، ونزوئلا و کویت سازمان اوپک را پایه گذاری کردند، به طور خلاصه می توان گفت هدف اصلی این کشورها مبارزه با انحصار شرکت های نفتی بزرگ و ایجاد وحدت بین کشورهای صادر کننده نفت بود.
در سال های اخیر به خاطر مساعدت، همکاری و هماهنگی اعضای اوپک، تاثیرگذاری این سازمان در بازار نفت و قیمت ها روند به نسبت مطلوبی را در پیش گرفته و بار دیگر توجه ناظران و تحلیلگران بین المللی به اهمیت این سازمان و نقش آن در بازار نفت جلب شده است.
این نهاد که در مورد نحوه بهره برداری از منابع طبیعی پایان‌پذیر و غیر‌قابل جایگزین کشورهای عضو تصمیم می گیرد، باید هر چه بیشتر تقویت شود. در این سازمان، مقام دبیر کلی از سمت های کلیدی محسوب می شود و دبیرکل توانمند، مجرب، خوشنام و کارا می تواند به اوپک تحرک بیشتری ببخشد. ایران از ابتدای تاسیس اوپک تاکنون همیشه نقش تاثیرگذاری در تصمیم های این سازمان داشته است. به عنوان نمونه به پیشنهاد ایران در سال ۱۹۷۵ در پاریس، صندوق بین المللی اوپک با هدف کمک به کشورهای فقیر و جهان سوم تشکیل شد. کار صندوق این بود که به کشورهای فقیر وام های کم بهره یا بلاعوض می داد و موجودی آن در آغاز کار ۸۰۰ میلیون دلار بود؛ اما پس از گذشت دوره ای نه چندان طولانی این رقم به ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلون دلار افزایش یافت و تاکنون همچنان به فعالیت خود برای کمک به برخی کشورهای توسعه نیافته ادامه می دهد.
در سال ۱۹۶۰ فواد روحانی از سوی ایران به مدت ۳ سال (۱۹۶۱-۱۹۶۴) به عنوان دبیر کل انتخاب شد ولی بعد از آن مقرر شد که کشورها بر اساس حروف الفبای انگلیسی به دبیرکلی اوپک منصوب شوند و مدت زمان دبیر کلی نیز به دو سال کاهش یافت.

كسب وجهه و امتياز ويژه جهاني
به نظر می رسد آنچه نقش دبیرکلی را برای ایران و دیگر کشورهای عضو اوپک و حتی سایر کشورهای جهان با اهمیت کرده است، کسب وجهه و برخورداری از این امتیاز ویژه در سطح جهانی است. از سال ۱۹۸۳ میلادی؛ یعنی بعد از اینکه هر کدام از کشورهای عضو اوپک توانستند برای یک بار سمت دبیرکلی اوپک را تصاحب کنند، انتخاب دبیرکل بر اساس اجماع وزرا صورت گرفته است. از آن سال تاکنون دو قدرت اول اوپک، یعنی ایران و عربستان هنوز نتوانسته اند برای بار دوم این سمت را به دست بگیرند.
از همین رو مهندس رستم قاسمی؛ وزیر نفت ایران، برای این دوره دبیرکلی اوپک، مهندس "غلامحسن نوذری" وزیر نفت دولت نهم ایران را که چهره‌ای مقبول نزد رسانه‌های جهانی و هیئت‌های بین‌الملل به شمار می‌رود، به عنوان نامزد ایران برای این سمت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) معرفی کرده است.
همزمان با آغاز شمارش معکوس برای برگزاری نشست پیش روی وزیران نفت عضو اوپک، چهار کشور ایران، عربستان‌سعودی، عراق و اکوادور برای تصاحب صندلی دبیرکلی اوپک برنامه‌ریزی کرده‌اند.
درحالی که از سوی ایران، غلامحسین نوذری برای حضور در دبیرخانه اوپک در وین آماده می شود، کابینه عراق غضبان ۶۷ ساله را برای احراز پست دبیر کلی اوپک معرفی کرده است. وی هم‌اکنون مشاور ارشد نخست‌وزیر عراق است. غضبان در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۵ میلادی وزیر نفت عراق بوده است. همچنین عراق دو بار تاکنون توانسته است سمت دبیرکلی اوپک (یک بار جانشین دبیرکل) را به خود اختصاص دهد.
این درحالی است که عربستان پیش از این ماجد عبدالله المنیف را برای احراز این پست معرفی کرده بود. از سوی دیگر، همزمان با آغاز رقابت ایران و عربستان سعودی، اکوادور به عنوان کوچک‌ترین تولید کننده نفت اوپک نیز در حال معرفی نامزدی برای جایگزینی با عبدالله البدری لیبیایی است و "ویلسون پاستور" وزیر نفت این کشور را برای احراز این پست معرفی کرده است. دبیرکلی اوپک بالاترین مقام اجرایی اوپک است که هم‌اکنون در اختیار عبدالله البدری لیبیایی قرار دارد.
دوره مسئولیت وی تا پایان سال‌جاری میلادی به پایان می‌رسد و اعضا باید گزینه جایگزینی را برای وی بیابند. اعضای اوپک قرار است در نشست آتی خود در وین، درباره انتخاب دبیرکل جدید اوپک بحث کنند.
ایران این بار برای دست یابی به دبیر کلی اوپک با دستی پر به میدان آمده و یکی از چهره های کارآمد صنعت نفت خود را برای تصدی این کرسی کلیدی معرفی کرده است، غلامحسین نوذری نامزد ایران برای سمت دبیر کل اوپک، در سال ۱۳۳۳ در کازرون استان فارس متولد شد. وی دارای مدارک فوق لیسانس مدیریت صنعتی از دانشگاه تهران (۷۱-۶۸)، مهندسی کاربردی نفت از دانشگاه صنعت نفت (۶۸-۶۴) و لیسانس مهندسی خاک شناسی از دانشگاه اهواز (۶۱-۵۵) است.
وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در دولت نهم (۸۸-۸۶)، نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره چهارم و پنجم (۷۹-۷۱)، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی (۷۴-۷۱)، عضو کمیسیون نفت و نایب رئیس اول کمیسیون نفت (۷۴-۷۱) و عضو کمیته تلفیق بودجه مجلس (۷۹-۷۱) سوابق سیاسی، مدیریتی و حاکمیتی مهندس نوذری را شامل می شود.
شاید سوابق اجرایی وی بتواند بیشتر نظر اعضای اوپک را جلب کند، زیرا در این سوابق مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران (۸۶-۸۴)، رئیس هیئت مدیره شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب (۸۶-۸۴)، رئیس هیئت مدیره شرکت های ملی نفت و گاز پارس، نفت مرکزی، شرکت مهندسی و توسعه نفت و فلات قاره ایران (۸۶-۸۴)، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران (۸۶-۸۱)، رئیس هیئت مدیره شرکت ملی حفاری ایران (۸۶-۸۲)، عضو هیئت مدیره و مدیر طرح های افزایش تولید نفت خام در شرکت مهندسی و توسعه نفت (۸۲-۷۹) به چشم می خورد.
بررسی دقیق کارنامه نامزدهای شرکت کننده نشان از رقابتی سخت دارد که هر یک از شرکت کنندگان کارنامه ای درخشان در حوزه های مورد تاکید اوپک را یدک می کشد و نوذری باید با رقیبان سرسختی روبرو شود.
فارغ از اینکه نوذری برنده نهایی این تورنمنت چهار سویه باشد یا نه، ایران پایگاه محکمی را در میان کشورهای تولید کننده و صادر کننده نفت و گاز داراست و در سازمان اوپک نیز از طیف نفوذ گسترده ای برخوردار است.

دبیر کلی اوپک اهمیت آنچنانی ندارد
به هر رو در اين ميان هستند كساني كه چالش بر سر تكيه زدن بر صندلي دبير كلي اوپك را به دلايل مختلف خوش نمي‌دارند يا دست‌كم آن را موضوع با اهميتي تلقي نمي‌كنند. يكي از اين افراد جواد يارجاني نماينده سابق ايران در اوپك است.
نماینده سابق ایران در اوپک معتقد است که سمت دبیر کلی اوپک آنقدر که ایران نشان می‌دهد اهمیت ندارد و اگر از میان چهار کاندیدا نماینده عربستان انتخاب شود بهتر است.

شانس ۴کاندیدا مساوی است
نماینده سابق ایران در اوپک بيان مي‌كند: همه کاندیدا‌ها به‌طور مساوی برای سمت دبیر کلی شانس دارند، اما باید این موضوع را یاد‌آور شد که عوامل کیفی در تعیین دبیر کل اوپک نقش ندارد به همین دلیل شاید دبیر کل از بین این چهار نفر انتخاب نشود.
وی در پایان اظهار مي دارد که سمت دبیر کلی اهمیت دارد ولی نه آنقدر که ایران آن را نشان می‌دهد. در واقع ایران باید تلاش کند جایگاه خود را در تولید و صادرات به دست آورد.
به هر رو تصدی سه ساله عبدالله البدری دبیرکل لیبیایی کنونی اوپک در انتهای سال ۲۰۱۲ به پایان می‌رسد و با توجه به این‌که دبیرکل بعدی باید فعالیت خود را از سال ۲۰۱۳ شروع کند از سال پیش تلاش‌های چهار کشور برای دست یافتن به این سمت آغاز شده است.
هم اکنون غلامحسین نوذری وزیر اسبق نفت ایران ، ماجد المنیف نماینده عربستان سعودی در اوپک، سمیر غضبان مشاور ارشد نخست‌وزیر و وزیر اسبق نفت عراق و ویلسون پاستور وزیر نفت اکوادور برای احراز جایگاه دبیرکلی کاندیدا شده‌اند. 

فرزين سوادكوهي

https://siasatrooz.ir/vdch6wnq.23nqqdftt2.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی