براساس قانون پیشین که تحت عنوان قانون تنظیم جمعیت در دستور کار قرار داشت، محدودیتهایی را برای فرزند چهارم به بعد برای والدین ایجاد میکرد؛ اما با توجه به نتایج سرشماری سال ۹۰ و تاکیدات رهبر معظم انقلاب راجع به لزوم افزایش نرخ باروری در کشور، لایحهای در جهت رفع موانع رشد جمعیت از سوی دولت ارائه شد که مجلس در زمانی کوتاه آن را مورد بررسی و تصویب قرار داد. علاوه بر رفع موانع رشد جمعیت، مقرر شد تا سلسله مقرراتی برای افزایش نرخ باروری نیز بر آن افزوده شود.
در دهه ۶۰ کشور با رشد بالای جمعیت مواجه شد، نرخ باروری به نسبت هر مادر دو فرزند بود؛ اما با سیاستگذاریهای محدودکنندهای که از آن سالها به بعد اجرا شد نرخ باروری در سالهای اخیر به کمتر از ۸/۱ کاهش پیدا کرد و این به معنای این است که موالید حتی در حد جانشینی هم نیست و بسیار نگرانکننده است.
حال بر همين اساس عضو کمیسیون اجتماعی مجلس از ارائه طرح دو فوریتی حذف موانع موجود در افزایش باروری به هیات رئیسه مجلس خبر داد و گفت: این طرح در راستای لایحه سیاستهای افزایش جمعیت و با تایید بیش از ۸۰ نفر از نمایندگان مجلس تدوین شده است.
محمد اسماعیل سعیدی با بیان این مطلب افزود: با توجه به اینکه بررسی و تصویب لایحه سیاستهای افزایش جمعیت بیش از یکسال به طول انجامیده و همچنین به دلیل ضرورت توجه به مساله افزایش نرخ جمعیت و باروری در کشور، طرحی دو فوریتی در مورد افزایش نرخ باروری و حذف موانع موجود در افزایش جمعیت، تقدیم هیأت رئیسه مجلس شده است. وی با اشاره به اینکه این طرح شباهت و تفاوتهایی با لایحه افزایش جمعیت دارد، به مهر گفت: طرح افزایش نرخ باروری طی ديروز و یا امروز در صحن علنی بررسی و به تصویب میرسد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تاکید کرد: نمایندگان در این طرح به دنبال این هستند تا درخصوص افزایش جمعیت، موانعی را که نسبت به پایین آمدن سن باروری در بخشهای مختلف وجود دارد برطرف کنند تا با مهیا شدن شرایط لازم، سن ازدواج و باروری به پایینتر از سن کنونی برسد. البته موارد پیشگیری از باروری و تبلیغ در این زمینه در قالب تصویب این طرح ممنوع میشود. وی گفت: همچنین براساس این طرح دو فروریتی وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی نیز باید اقدامات لازم را در جهت افزایش نرخ باروری انجام دهند.
سعیدی در مورد لایحه سیاستهای افزایش جمعیت نیز افزود: روند بررسی و تصویب این لایحه از نظر بنده کند پیش میرود بطوریکه با گذشت یکسال هنوز به جایی نرسیده و در حال حاضر مواردی از آن در کمیسیون فرهنگی، بهداشت و همچنین اجتماعی نیازمند بررسی و تایید است و در نهایت نیز باید به تصویب کلی مجلس برسد.
وی با اشاره به اینکه در ۱۰ سال آینده با بحران جمعیت روبرو می شویم گفت: اجرا نشدن سیاستهای جمعیتی مشکلات زیادی را ایجاد خواهد کرد به همین دلیل امیدواریم این لایحه تا قبل از نیمه دوم سال به تصویب نهایی رسیده و آماده اجرا شود. وی در مورد بودجه مورد نیاز اجرای سیاستهای افزایش جمعیت نیز اظهار داشت: در لایحه بودجه سال ۹۳ اعتباری برای اجرای این لایحه در نظر گرفته نشد اما در صورت تصویب میتوان از اعتبارات دستگاهها برای اجرای آن استفاده کرد.
از سوي ديگر حجتالاسلام نصرالله پژمانفر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور اظهار داشت: این طرح در قالب طرح جمعیت و تعالی خانواده بوده است ولی ما در این طرح دو فوریتی تلاش میکنیم که در موضوع جمعیت موانعی که نسبت به پایین آمدن سن باروری در بخشهای مختلف وجود دارد، را برطرف کنیم.
وی ادامه داد: ما در طرح مذکور قصد داریم شرایط را به گونهای مهیا کنیم تا ازدواج و باروری زودتر انجام شود و طبیعتاً بتوانیم نرخ رشد جمعیت را افزایش دهیم؛ نکته مهم این است که این طرح تمام اقداماتی که باید در این زمینه اتفاق بیفتد، نیست و مهمترین موضوعی که در خصوص رشد جمعیت لازم است، فرهنگسازی است و مردم این احساس را داشته باشند که نه تنها رشد جمعیت آسیب ایجاد نمیکند بلکه منافع فراوانی دارد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: در طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور موارد تشویقی فراوانی در نظر گرفته شده است و موانعی که در گذشته موجب میشده است افراد انگیزه خود را نسبت به افزایش موالید از دست بدهند، را برطرف کردهایم.
حجتالاسلام پژمانفر با بیان اینکه با این طرح امیدواریم زمینه رشد جمعیت کیفی فراهم شود، گفت: ما در این دوفوریت قصد داریم تمام موانعی که در گذشته وجود داشته است را در یک مرحله برداریم به طور مثال در گذشته خدماتی برای کنترل موالید داده میشده است یا برای افرادی تشویقهایی را در جلوگیری از زاد و ولد ایجاد کرده بودند، لذا ما میخواهیم تا زمانیکه طرح جمعیت و تعالی خانواده به صحن بیاید و بررسی شود، به صورت ویژه طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور را به سرانجام برسانیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور در هفتههای ابتدایی فعالیت مجلس به صحن علنی میرسد.
جمشید جعفرپور عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز از تدوین طرحی برای رفع موانع رشد جمعیت در کشور خبر داده و گفته بود: طرح دوفوریتی افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور در ۴ ماده و ۲ تبصره تنظیم شده است و محتوای آن این است که اقدامات در خصوص عقیمسازی، سقطجنین و تبلیغات در مورد تشویق به کاهش فرزندآوری ممنوع است و بهدلیل اینکه خلاف قانون است، مرتکبین این اعمال به مجازاتهای قانونی محکوم خواهند شد.