حل معضلات آلودگی هوای شهرهای بزرگ و سلامت جامعه جزو اولویتهایی است که باید با ضربالاجلی سریع اجرایی و نتایج آن حس شود، اما نکته مهم در به ثمر رسیدن این مهم باور داشتن اشتباهات صورت گرفته و تلاش برای بهبود اوضاع است. اگر قرار باشد که مدام مقصران اعلام شوند و سعی شود موضوع سیاسی جلوه کند همچنان مردم نمیتوانند نفس بکشند و بیماریها و مرگومیر بالا میرود. اما انگار رئیس سازمان محیطزیست خوشش میآید که موضوع سیاسی بماند! وقتی وزیر بهداشت و شهردار تهران مدام درباره سیاسی نشدن طرح و ارائه راهکار صحبت میکنند خانم ابتکار در حال محاکمه دولت قبل است. در همین زمینه چهارمین همایش ملی آلودگی هوا برگزار شد و متولیان و کارشناسان درباره چگونگی کنترل آلودگی هوا راهکار دادند اما عدهای همچنان دارند دنبال مقصر میگشتند!!
وزیر بهداشت: نگاه علمی حاکم باشد نه سیاسی
در همین راستا وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا گفت: در مسئله مقابله با آلودگی هوا، ضرورت دارد که نگاه علمی به جای نگاه سیاسی حاکمیت داشته باشد.
دکتر سیدحسن هاشمی ادامه داد: اگر کار مقابله با آلودگی هوا به دست دانشگاهیان و غیرسیاسیون سپرده شود، رسیدن به هوای پاک دستیافتنیتر میشود.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه بنابر گزارشی از ۱۶۰۰ شهر در بیش از ۹۰ کشور تنها ۱۲ درصد از مردم از هوای مطلوب برخوردار هستند، گفت: بسیاری از مردم جهان در معرض آسیب و بیماری ناشی از آلودگی هوا قرار دارند.
هاشمی با بیان اینکه تهران جز آلودهترین شهرهاست، گفت: امیدوارم سال بعد در پنجمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا، بتوانیم بیماریها و آسیبهای جسمی و روحی، روانی و تبعات اقتصادی ناشی از آلودگی را ارائه دهیم. در حال حاضر بالغ بر چندین میلیارد برای این مسئله هزینه میشود.
وی با بیان اینکه بخش عمدهای از این هزینهها را مردم میپردازند و بخشی را هم دولت میپردازد، گفت: هزینههای ناشی از آلودگی هوا سال به سال در حال افزایش است. تهران از نظر اقلیمی دارای شرایط استثنایی و متاثر از شرایط و موقعیت خاصی است. چند شهر مهم دنیا نیز مشابه تهران هستند، اما با اقداماتی که در آنها صورت گرفته، امروزه جزو پاکترین شهرها محسوب میشوند.
قانونگریزی و ملاحظهگری در انجام کارها
هاشمی با اشاره به اینکه مسئله آلودگی هوا را دستگاههای مختلف به گردن هم میاندازند، گفت: روزانه چندین میلیون نفر در شهر تهران حضور داشته و در آن تردد کرده و آن را آلوده میکنند و در این شرایط قانونگریزی یکی از رویههای عادی ما شهروندان و ملاحظهگری بخشی از رویه عادی مدیریت ما شده است.
وی با بیان اینکه نباید یک طرفه از مردم برای کاهش آلودگی هوا تقاضا داشته باشیم، گفت: برخی از شهروندان کاتالیزرها را از روی خودروها برای اینکه قدرت موتور آسیب نبیند، برمیدارند یا برای تعویض سالانه کاتالیزورها هزینهای نمیکنند، اما باید همت جمعی وجود داشته باشد تا در آینده تغییرات حاصل شود.
هاشمی در پایان تاکید کرد: باید به جای نگاه سیاسی نگاه علمی بر این مسئله حاکم شود و به راهکارهایی توجه داشته باشیم که سایر شهرهای دنیا از جمله لندن، استانبول، مکزیکوسیتی انجام دادهاند.
قالیباف: برخی نمیخواهند آلودگی هوا کاهش یابد
اما در این مورد شهردار تهران ضمن اشاره به برنامههای شهرداری تهران برای کاهش آلودگی هوا، گفت: بحث مقابله با آلودگی هوا بحثی سهل و ممتنع است؛ غصه من این است که موضوعی را که ما میخواهیم و میتوانیم، چرا نمیتوانیم اجرا کنیم. گویا برخی به دلایل متعدد نمیخواهند کاهش آلودگی هوا صورت گیرد.
محمدباقر قالیباف گفت: این چالش یک چالشی است که بقیه شهرها و کشورهای دنیا نیز با آن درگیرند و مختص ایران نیست. همچنین در ایران هم پنج تا شش شهر دیگر جز تهران دچار این مشکل هستند و حتی وضعیت بدتری نسبت به تهران دارند.
وی با بیان اینکه خطر دیگر این است که آلودگی بر ما مسلط شود و برخی عادتها برای شهروندان و مسئولین تبدیل به فرهنگ شود، اظهار کرد: گاهی با اطلاعات درست، آدرس غلط به مردم داده میشود. برای مثال در رابطه با خودرو، ساخت اتوبان، تعداد ماشین، بلندمرتبهسازی و باد صحبت میشود و بعضی اطلاعات هم درست است، اما نتیجهگیری و آدرس آن غلط از آب درمیآید. آیا میتوان گفت ساخت اتوبان باعث آلودگی هوا میشود؟ مثل این است که بگوییم ساخت چاقو باعث کشته شدن آدمها میشود.
قالیباف با تاکید بر اینکه معتقدم موضوع آلودگی هوا قابل حل است، گفت: این مسئله طی دو دهه ایجاد شده است و در کمتر از یک دهه میتوان آن را حل کرد. میتوان طی ۱۰ سال بر وضعیت آلودگی مسلط شد و در طی پنج یا شش سال به وضعیت قابل قبولی رسید. نیازمند بحث کارشناسی و اطلاعرسانی دقیق به مردم هستیم. طی ۲۲ روزی که تهران دچار آلودگی هوا بود، شهرداری از اطلاعرسانی کافی به مردم دریغ نکرد و هیچ مسئلهای را از مردم پنهان نکرد. باید به مردم آگاهی داد زیرا دولت و مردم باید توامان این مسئله را حل کنند.
نقش بنزین و خودرو در آلودگی
شهردار تهران با اشاره به اینکه بخشی از تجهیزات را برای آنالیز شاخصها در کشور نداشتیم، گفت: برای تشخیص منبع و منشا اصلی آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون با دانشگاههای مهم کشور از جمله صنعتی شریف و تهران و دانشگاههای خارجی در سوئد و آمریکا همکاریهایی داشتیم. همچنین نمونههایی به دلیل نبود تجهیزات کافی به خارج از کشورانتقال یافته و آنالیز آنها صورت گرفت که در نتیجه میتوان منبع آلاینده ۲.۵ میکرون را نشان داد.
قالیباف با بیان اینکه بنزین و خودرو نقش بسیاری در آلودگی هوا دارند، گفت: بنابراین نباید از بحث آلودگی خانگی در این شرایط صحبت کرد. شهرداری برای کاهش آلودگی هوا برنامه دارد، اما آنرا تحویل بخشهای دیگر نمیدهد که به صورت کاریکاتوری اجرا شود، بلکه باید این برنامه به دقت و با پیوست اجتماعی و فرهنگی اجرا شود.
وی با بیان اینکه شهرداری در سال ۳۰ کیلومتر مترو میسازد، گفت: برای امسال و سال آینده ۶۰ کیلومتر ساخته خواهد شد و تا چند روز آینده مجموع ایستگاههای متروی تهران به ۱۰۰ ایستگاه میرسد که تا پایان سال ۹۶ این تعداد به ۱۶۰ ایستگاه خواهد رسید.
شهردار تهران با اشاره به اینکه در حوزه ورود اتوبوسهای یورو۴ نیز باید تلاشهایی صورت بگیرد، گفت: موتورسیکلت در هر کیلومتر ۱۵ گرم آلاینده دارد، در حالی که یک خودرو یورو۴ دارای ۱.۱۸ گرم آلودگی است، بنابراین چرا نباید برای موتورسیکلتها تصمیمگیری جدی داشته باشیم.
شهردار تهران در ادامه ضمن گلایه از رسانهها گفت: دولت در سال ۹۰ مصوبهای مربوط به اینکه چه خودروهایی مجوز ورود به کلان شهرها را دارند، تصویب کرد، اما اجرا نشد. در دولت یازدهم و در سال ۹۲ نیز مصوبهای داشتیم که مصوبه قبلی را لازمالاجرا میکرد که در اردیبهشت تصویب شد.
وی با بیان اینکه در شورای عالی ترافیک اجرای LEZ در مرکز تهران تصویب شد، اما اجازه اجرای آن را ندادند، گفت: قرار بود این طرح در آبانماه اجرا شود اما از آن ممانعت شد.
ابتکار: مقصر دولت قبل است!
اما در این بین رئیس سازمان حفاظت محیطزیست با دفاع از اجرای برنامه کاهش آلودگی هوا در دولت هفتم و هشتم، برای چندمین بار توقف اجرای برنامهها را به گردن دولتهای نهم و دهم انداخت و گفت: در سالهای گذشته برنامه ما متوقف شده بود.
معصومه ابتکار به برنامههای ارائه شده از سوی سازمان متبوعش پرداخت و اظهار داشت: امسال رهبر معظم انقلاب سیاستهای کلی نظام در محیطزیست را برای قوای سهگانه ابلاغ کردند که این موضوع بسیار حائز اهمیت است و سند فرادستی محسوب میشود؛ این سند مهم نوعی دلگرمی برای فعالان عرصه محیط است و مخاطب آن به طور حتم قوای سه گانه و آحاد مردم هستند.
وی ادامه داد: یکی از محورهای سیاستها، اهمیت مسئله هوا و برنامهریزی برای مقابله با آلودگی هوا بود و این موضوع حائز اهمیت میباشد که باید همگان به آن اهتمام کنید.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست سال ۲۰۱۵ روز از نظر جنبههای جهانی سالی محیطزیستی نامید و گفت: در این خصوص دو موضوع مهم بحث سیاستهای ناپایدار و توافق صورت گرفته در زمینه کاهش گازهای گلخانهای حائز اهمیت است.
ابتکار به حضورش در پاریس و توافق میان ۱۹۵ کشور اشاره کرد و افزود: پس از دو سال مذاکره پیرامون گرمایش زمین که یکی از علل آلودگی هوا میباشد کشورها تصمیم گرفتند تا به کاهش انتشار گازهای گلخانهای توجه کنند و ایران از ابتدا در این فرآیند حضوری فعال داشت و تصمیم گرفتیم تا سال ۲۰۳۰، ۴ درصد انتشار گازهای گلخانهای را مدنظر قرار دهیم و در صورت رفع تحریمها ۸ درصد انتشار گازهای گلخانهای را مورد توجه قرار دهیم.
وی در ادامه گزارشی در زمینه کاهش آلودگی هوا ارائه کرد و گفت: برنامههای کاهش آلودگی هوا به طور جدی از سال ۷۷ مورد اهتمام قرار گرفت و در آن دولت کارهای کارشناسی با موسسات سوئدی، ژاپنی و فرهنگستان علوم انجام پذیرفت و دولت در سال ۷۹ برنامه جامع کاهش آلودگی هوا را تثبیت کرد که البته این برنامهها در هر زمان نیز نیاز به بازنگری دارد و در این رابطه دانشگاهها نیز نقش جدی را ایفا میکند چراکه باید مطالعات به روز شود.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست به اجرای کاهش آلودگی هوا از سال ۷۹ اشاره کرد و افزود: کارهایی همچون حذف سرب، حذف خودروهای کاربراتوری و حذف خودرویی همچون پیکان در آن دوران انجام گرفت و این نیز حائز اهمیت است.
ابتکار اضافه کرد: متاسفانه پس از آن سالها وقفهای در کار افتاد و این وقفه باعث شد تا کارها در این خصوص متوقف شود. چراکه پیشرفت هر کاری استمرار در برنامههای آن است و برنامه کاهش آلودگی که در سال ۷۹ مدنظر قرار گرفت ۱۵ ساله بود و دولتها باید تعهدات خود را نسبت به هر برنامهای نشان دهند.
وی ادامه داد: متاسفانه با وقفهای که ایجاد شد خیلی از به روزرسانی استانداردها متوقف شد چراکه قرار بود استاندارد خودروها به یورو ۵ ارتقا یابد یا استاندارد بنزین یورو ۴ شود و خودروهای فرسوده مورد حذف قرار گیرد که این برنامه انجام نشد.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست زمان این وقفه را ۸ ساله عنوان کرد و گفت: البته در آن دوران که وقفه ایجاد شد نیز شهرداری تلاشهای خوبی را انجام داد اما هماهنگی فرابخشی صورت نگرفت و کارها با کندی پیش میرفت. ابتکار به دفاع از دولت کنونی در زمینه محیطزیست پرداخت و گفت: دولت یازدهم برنامهها را با جدیت دنبال میکند و طبق مصوبهای که در سال ۹۲ داشتیم تشکیل کارگروه ملی و استانی برای مقابله با آلودگی هوا یکی از آن موضوعات مورد اهتمام بوده است.
وی افزود: کارگروه استانی جلساتی را در زمینه کاهش آلودگی هوا داشته است اما این کارگروه در سالهای گذشته و پیش از دولت تعطیل شده بود که از سال ۹۲ از سر گرفته شد.
ابتکار در پایان تصریح کرد: ما برای اجرای قانون ارتقای استانداردها و توجه به سلامت مردم جدی هستیم و تهمتها و تهدیدها ما را به عقبنشینی وا نمیدارد و امیدواریم شهرهای ما آسمان آبی داشته باشد.
به نظر میرسد برای حل موضوع باید راهکار داد نه متهم کرد اگر این مهم رعایت شود مشکلات خیلی سریع حل خواهد شد.
هوای تهران دوباره ناسالم شد
معاون نظارت و پایش محیطزیست استان تهران هوای پایتخت در روز سهشنبه را ناسالم دانست و از تداوم آلودگی هوا در روزهای آتی خبر داد.
محمد رستگاری عدد شاخص آلایندگی در پایتخت را در روز گذشته ۱۱۰ عنوان کرد که نشاندهنده شرایط ناسالم برای گروههای حساس، سالمندان، زنان و کودکان است.
وی ادامه داد: بیشترین عدد شاخصهای آلودگی هوا مربوط به ایستگاه قائم با عدد ۱۴۶ بوده است که این اعداد حکایت از ناسالم بودن هوای پایتخت برای گروههای حساس دارد.
در حالی که به لطف باد و باران الهی مردم تهران چند روزی هوای سالم را تنفس کردند هوای پایتخت از روز سهشنبه باز هم برای گروههای حساس ناسالم شد اما در همین روز همایشی برگزار شد تا شاید راهکاری برای حل معضل آلودگی هوا به جز عوامل طبیعی اتخاذ شود. راهکاری منطقی؛ همسو با منافع ملی و دلسوزانه.
سوشیانت آسمانی