در طول یکسال گذشته گوشت گوسفندی از جمله محصولاتی بوده که رشد قابل توجهی را شاهد بوده است به این ترتیب که در بازه زمانی دی‌اه سال گذشته تا سال‌جاری قیمت این محصول از رقم ۴۰ هزار و ۶۰۰ تومان به نرخ ۶۹ هزار و ۶۷۱ تومان به فروش رسیده است و با این تفاسیر رشدی حدود ۷۱.۶ درصدی را تجربه کرده است. از سوی دیگر هر کیلوگرم گوشت گاو یا گوساله که دی‌ماه سال گذشته به نرخ ۳۸ هزار و ۶۸۶ تومان فروخته می‌شده در سال‌جاری با رشد ۷۰.۲ درصدی به رقمی حدود ۶۵ هزار و ۸۴۱ تومان رسیده است.
داستان گرانی گوشت و نرخ پرنوسان آن از یک طرف صف‌های طویل و عریض آن برای دریافت گوشت یخ زده وارداتی هم به یک طرف. هرچه هست این روند شرایط را به جایی رسانده که هر روز تعداد بیشتری از خانواده‌های اقشار متوسط به این نتیجه می‌رسند که این محصول را از سبد کالاهای خانوار خود حذف کنند. این اتفاق در حالی رخ داده که متولیان و دست‌اندرکاران وزارت جهاد و کشاورزی مدعی هستند که هیچ کمبودی در زمینه گوشت قرمز در کشور وجود ندارد و واردات آن به صورت منجمد و تازه نیز دو برابر پارسال در جریان است.
براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، بالغ بر۲ میلیارد دلار خوراک دام و طیور در ۹ ماهه امسال به کشور وارد شده که این میزان به غیر از واردات حدود ۶۰۰ میلیون دلاری گوشت قرمز در مدت یاد شده است.
فعالان و متولیان این عرصه در بررسی روند افزایشی قیمت این محصول دلایل متعددی را مطرح می‌کنند که از جمله آن می‌توان به نبود نظارت و حضور دلالان این بازار و دست آخر قاچاق موجود در آن نسبت می‌دهند و معتقدند نبود نظارت بیش از سایرین زمینه گرانی را مهیا کرده است چراکه وجود دلالان و قاچاق دام تا پیش از این نیز وجود داشته است و اتفاقی نیست که امروز شاهدآن باشیم.
نکته قابل توجه در رویارویی با چنین شرایطی آن است که متولیان تصمیم‌گیر به جای بررسی گلوگاه‌های مشکل‌ساز و بررسی دلایل بروز چنین شرایطی ترجیح می‌دهند تا به این فکر کنند که در حال حاضر که محصول وجود دارد و مشکل خاصی نیست شاید هر زمان که اوضاع وخیم‌تر از این شد و دیگر هیچ محصولی برای تهیه کردن و خوردن وجود نداشت آن وقت بنشینیم و فکر چاره‌ای بکنیم.
محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی از جمله این افراد است که در ۱۹ دی‌ماه سال‌جاری مدعی شد که برخلاف واردات دو برابری گوشت قرمز به دلیل وجود قاچاق شاهد افزایش قیمت آن هستیم. وی با استناد به اینکه بالارفتن نرخ ارز منجر شده تا قاچاق دام رشد قابل توجهی داشته باشد و درپی آن قیمت گوشت تحت تأثیر قرار گیرد. اما وی در روزهای اخیر نیز اظهارنظر قابل توجهی داشته به این ترتیب که درخصوص افزایش قیمت گوشت و مرغ و نارضایتی مردم گفته است؛ همین که چیزی برای عرضه هست، ولو با صف و گران، باید خدا را شاکر باشیم! اول باید خدا رو شکر کنیم که هست؛ باید بپذیریم در شرایط سختی داریم کشور را اداره می‌کنیم. به اعتقاد حجتی امروز مواد غذایی به وفور در داخل کشور هست؛ جایی نیست کسی برود، محصولی را بخواهد یا بگوید نیست و یا بگویند تمام شد...!
با این وجود حجتی معتقد است واردات گوشت بیش از هر چیز دیگری به حیطه فعالیت او مربوط می‌شود و این وظیفه در حال انجام است اما آنچه از شواهد امر بر می‌آید این وظیفه وزارت جهاد نیز به شکل مطلوب اجرایی نشده است.
در کنار همه این موارد جا دارد تا برای چندمین‌بار گریزی به داستان نخ‌نمای کمبود کالا و اجبار متولیان برای واردات داشته باشیم که این روزها به وفور در بازار گوشت رخ‌نمایی می‌کند.
براساس آمارهای رسمی سالانه یک میلیون تن گوشت قرمز در کشور مصرف می‌شود که بیش از دوسوم آن در داخل تولید شده و مابقی از مسیر واردات تأمین می‌شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد ارز مورد نیاز واردات گوشت قرمز نزدیک به ۱.۶ میلیارد دلار است. گفتنی است گزارش‌های احصاشده از خروجی بانک مرکزی و وزارت صنعت نشان می‌دهد دولت برای تأمین ۲۵ قلم کالای اساسی از جمله گوشت از ابتدای سال تا پایان آذرماه سال‌جاری رقمی نزدیک به ۱۱ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰تومانی تزریق کرده که این رقم نسبت به سال گذشته نیز رشد داشته است. با این احتساب و برطبق آمارهای گمرک در ۹ ماهه ابتدایی سال‌جاری واردات برخی نهاده‌های دامی مثل ذرت دامی با افزایش ۳۰ درصدی مواجه شده است که این موضوع نشان می‌دهد با توجه به ثبات نسبی مصرف در تأمین خوراک دام در داخل با مشکل جدی مواجه نبوده‌ایم. گفتنی است، تا پایان آذر ماه حدود ۶.۳ میلیون تن ذرت دامی به ارزش ۱.۴ میلیارد دلار وارد کشور شده که در مدت مشابه سال قبل ۱.۱ میلیارد دلار از این محصول واردات صورت گرفته است.
در همین زمینه رئیس شورای تامین دام کشور با تاکید بر اینکه ۹۰ درصد نیاز کشور به گوشت قرمز در داخل تولید می‌شود معتقد است که حداکثر میزان منطقی واردات ۱۰ درصد است. به این ترتیب که میزان واردات گوشت منجمد گوسفندی در سال‌جاری به ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تن برسد، درحالی میزان آن سال گذشته ۱۵۰۰ تن بود و درحال حاضر روزانه ۱۵۰ تا ۱۶۰ تن گوشت گرم گوسفندی از مرزها به داخل کشور سرازیر می‌شود.
در این آشفته بازار گرانی گوشت قرمز و ادعاهای مختلف از سوی مسئولان دستگاه‌های متولی سوال اینجاست که در شرایطی که قاچاق دام زنده‌ای که همه هزینه‌های تولیدش با ارز ۴۲۰۰ تومانی دولتی از جیب مردم و خزانه دولت تأمین شده است، به کشورهای همسایه یکی از معضلات اصلی به شمار می‌رود، چرا باید وزارت جهاد کشاورزی مجدداً هزینه هنگفتی برای واردات دام زنده سبک به کشور انجام دهد؟ دستگاه‌های ناظر و متولی از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گرفته تا نیروی انتظامی، مرزبانی و دیگر دستگاه‌های متولی کجا هستند که در این محدودیت‌های ارزی کشور، سرمایه‌های ملی اینگونه به تاراج می‌رود؟
قاچاقی از جنس دام
براساس آمار موجود در ۹ ماهه سال ۹۶ میزان قاچاق دام در کشور ۱۲۶ هزار راس بود که در اصل همین بازه زمانی در سال جدید یعنی در نه ماهه سال ۹۷ این تعداد به ۱۷۶ هزار راس رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دامی که در اینجا کیلویی ۱۵ هزار تومان است پس از قاچاق آن را به صورت دلاری با قیمتی متوسط ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رساند و سود خوبی به دست می‌آورند.
براساس آمار نیروی انتظامی در ۹ ماهه سال ۹۶، ۱۴۲ هزار و ۱۳۱ راس کشفیات دام قاچاق بوده که این آمار در ۹ ماهه ۱۶۴هزار و ۴۷۱ رسیده است و از رشد ۱۶ درصدی خبر می‌دهد.
