ادامه مذاکرات هستهای در حالي از روز پنجشنبه با دیدار دیپلماتهای ارشد ایرانی و اتحادیه اروپا در نیویورک آغاز شده كه همچنان برخي از كشورهاي عضو ۱+۵ با به حاشيه كشاندن گفتوگوهاي هستهاي، تمام توان خود را به كار بستند تا ضمن سنگاندازي در مسير مذاكرات نگذارند توافقي برد - برد در تيرماه سالجاري حاصل شود.
سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی، معاونان وزیر امور خارجه، از روز پنجشنبه (۱۰ اردیبهشت) مذاکره برای نگارش متن توافق جامع را با هلگا اشمید معاون هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از سر گرفتند. این گفتوگوها ادامه مذاکرات وین است که در روزهای چهارشنبه تا جمعه (۲ تا ۴ اردیبهشت) انجام شد و طی آن نگارش متن توافق جامع با موضوع لغو تحریمها آغاز شد.
برخي گمانهزنيها از احتمال ادامه داشتن اين مذاكرات تا روز سهشنبه حاكي است و گفته ميشود بعد از آن، ادامه گفتوگوهاي هستهاي در اروپا از سر گرفته شود ولی هنوز زمان و مکان آن اعلام نشده است.
عراقچی و روانچی روز پنجشنبه هشت ساعت با اشمید مذاکره کردند ولی جمعه کارشناسان هم به سرپرستی حمید بعیدینژاد و استفان کلمنت به موازات معاونان جلسه داشتند.
مذاکره کنندگان ایرانی پیش از این، نگارش متن را سختترین مرحله مذاکرات توصیف میکردند که طی آن ممکن است بر سر یک واژه ساعتها بحث شود.
موضوعی که هماکنون بر سر آن مذاکره میشود نحوه برچیدن تحریمهاست. سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران، پیش از این مکتوب کردن لغو تحریمها را دشوار توصیف کرده بود.
متن پيشنويس طرح توافق نامه جامع در حالي چند روز پيش، آغاز نگارشش از وين اتريش كليد خورد كه صداي گستاخيهاي امريكاييها براي توافق نكردن با ايران هر روز بلندتر ميشود تا بدان جا كه تهديد مستقيم به جنگ عليه كشورمان از تريبون كاخ سفيد شنيده شد. به گزارش فارس جو بایدن معاون رئیسجمهور آمریکا روز پنجشنبه در تازهترین موضعگیری ضدایرانی خود گفت واشنگتن اگر لازم باشد با تهران وارد جنگ میشود.
وی که در موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن صحبت میکرد، با بیان اینکه وقوع جنگ امری «غیرقابل پیشبینی» است، گفت با این حال «در صورتی که لازم باشد، اتفاق خواهد افتاد. این ریسکی است که اگر ایران به سمت بمب حرکت کرد، ما باید بپذیریم.»
بایدن در خصوص توافق هستهای ایران و ۱+۵ گفته: «به آنهایی که میگویند، توافق "راه را برای رسیدن ایران به بمب هموار میکند"، با احترام میگویم که چنین چیزی نمیشود.»
اظهارات قابل تامل والبته گستاخانه جو بایدن جالبتر هم شده چراكه وي با رد خواستههای ایران برای لغو فوری تحریمها در توافق نهایی هستهای، خواستار دسترسی به تأسیسات نظامی ایران شد. البته پاسخ اين ادعاي معاون اوباما را مقامات نظامي كشورمان پيشتر دادهاند چنانچه سردار حسين سلامي جانشین فرمانده کل سپاه ۲۹ فروردين در يك برنامه تلويزيوني اذعان داشته بود نه تنها اجازه بازدید خارجیها از مراکز نظامی ایران را نخواهیم داد، بلکه ما اجازه تفکر پیرامون این موضوع را هم نمیدهیم حتی در رویاهایشان این اجازه را نخواهند داشت که از عادیترین مکان نظامی ما بازدید کنند.
قلدري معاون اوباما در قبال ملت ايران با اين مضمون كه گفته «افسانهای وجود دارد مبنی بر اینکه این توافق هستهای، ایران را قادر به تسلط بر خاورمیانه میکند. چه توافق حاصل شود، چه حاصل نشود، ایران بر خاورمیانه مسلط نمیشود. مردم خاورمیانه به هیچعنوان نمیخواهند تحت سلطه کسی باشند.» در حالي مطرح ميشود كه آتش كنوني در منطقه از عراق، سوريه و افغانستان گرفته تا شرايط بحراني يمن كه با حمله سعوديها به اين كشور شعلهور شده تنها بخاطر سلطهطلبيهاي امريكاييها است و حمايتهاي مالي و نظامي واشنگتن گواه بر آن است كه منطقه بخاطر قدرتطلبي امريكاييها در اين آتش ميسوزد.
از سويي ديگر ماري هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نيز همصدا با جو بايدن با بیان اینکه معتقدیم تحریمها علیه ایران ضرورت دارد همچنان اجرا شود اعلام کرد: ما به اجرای روند تحریمها ادامه میدهیم و کشورهای دیگر را نیز ترغیب میکنیم همین کار را انجام دهند.
جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید در واکنش به اظهارات محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که گفته بود شورای امنیت سازمان ملل باید طی چند روز پس از حصول یک توافق نهایی تحریمها علیه ایران را لغو کند اظهار کرد: ما پیش از این به وضوح مشخص کردیم که هرگونه لغو تحریمها علیه تهران تنها پس از آن که این کشور گام های قابل راستی آزمایی برای عمل به تعهداتش در این توافق را برداشت صورت خواهد گرفت.
البته اين آقاي سخنگو در ادامه نطق ضد ايرانياش بازرسیها از ایران تحت توافق هستهای را «شدیدترین بازرسیهای طول تاریخ» خواند و گفته: «این بازرسیها تنها به تأسیسات هستهای ایران محدود نخواهند بود و سایر تأسیسات را هم در بر خواهند گرفت.»
ارنست ایران را به داشتن سابقهای طولانی از نقض توافقنامههای بینالمللی متهم و اضافه کرد: «توافق هستهای با ایران مبتنی بر اعتماد نخواهد بود».
جک لو، وزیر خزانهداری امریکا در جریان سخنرانی در مراسمی كه به مناسبت سیامین سالگرد تأسیس اندیشکده «واشنگتن برای سیاستهای خاورنزدیک» برگزار میشد «ادامه فشار تحریمها بر ایران» را بهترین راه برای تضمین پایبندی ایران به توافق جامع هستهای دانسته و گفته معماری تحریمها در زمان اجرای توافق هستهای احتمالی حفظ خواهد شد. وی همچنین تصریح کرده هر گونه تخفیف تحریمها علیه تهران از طریق معافیتهایی صورت خواهند گرفت که در زمره اختیارات رئیسجمهوری آمریکا هستند.
بازي واژه تحريم مقامات امريكايي و تاكيد آنها براي لغو تدريجي تحريمها در حالي مطرح ميشود كه چندي پيش مقام معظم رهبري در ديدار با مداحان و شاعران به صراحت اعلام كردند كه همه تحريمها بايد در روز اول مذاكرات لغو شود وگرنه توافقي صورت نخواهد گرفت.
پاداش مرتجعان عرب به فرانسه و امريكا بابت کارشکنی در مذاکرات
جدا از سنگاندازي امريكاييها در مسير مذاكرات هستهاي با ايران، برخي كشورهاي عربي نيز كه هميشه وفاداران خوشخدمتي براي سياستهاي غرب عليه ايران هستند و اينك نيز بيم آن دارند كه اگر توافق هستهاي با ايران صورت گيرد، پايههاي قدرتشان كه در حال حاضر نيز در منطقه سست شده است به يكباره بر چيده شود ،براي كارشكني در مذاكرات و هرگونه توافق احتمالي دست به كار شدهند چنانچه خبرگزاری انگلیسی رويترز گزارش داده روابط کشورهای عربی با فرانسه به خاطر مواضع سختگیرانه این کشور اروپایی در مذاکرات هستهای ایران تقویت شده است.
بنابراين گزارش این روابط که فرانسه از زمان روی کار آمدن اولاند به قدرت در سال ۲۰۱۲ فعالانه درپی آنها بوده روز پنجشنبه هفته گذشته نمایانتر شد. در این روز قطر با خرید جنگندههای رافائل با قراردادی به ارزش ۶.۳ میلیارد یورو موافقت کرد.
«فرانسوا اولاند» قرار است در نشست فوقالعاده شورای همکاری خلیجفارس که در ریاض برگزار خواهد شد شرکت کند اما او پیش از راهی شدن به ریاض برای شرکت در این نشست، روز ۴ مه به دوحه سفر میکند تا قرارداد مورد نظر را امضا کند.
مقامات کشورهای حاشیه خلیجفارس در گفتوگو با این روزنامه انگلیسی عنوان کردهاند در نشست کمپدیوید خواستار مهار نفوذ ایران در خاورمیانه بعد از توافق هستهای میشوند.
به گفته یک مقام یکی از این کشورها «یکی از نتایج مثبت این نشست، توافقی مختصر و آشکار بر سر مهار نفوذ ایران در خاورمیانه خواهد بود.»
روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز نيز روز جمعه گزارش داد مقامات کاخ سفید، پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا در روزهای گذشته دیدار و درباره راهکارهای مختلف، از برگزاری مانورهای آموزشی مشترک بین ارتشهای آمریکا و کشورهای عربی تا فروش بیشتر سلاح به آنها جهت اطمینان خاطر آنها را مورد بحث قرار دادهاند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی در یک ضیافت شام با حضور اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا که حدود دو هفته پیش برگزار شد، وزیر دفاع آمریکا از گروهی از متخصصان خاورمیانه درباره روشهای ممکن برای کاستن از نگرانی کشورهایی نظیر عربستان سعودی، امارات و قطر نظرخواهی کرده است.
حاشيهسازي براي مذاكرات با توهين به ظريف
بعد از آنکه ظریف طی سخنانی در دانشگاه نیویورک با بیان اینکه «در صورت توافق، گامهای رفع تحریمها احتمالاً چند هفته طول میکشد»، گفت «تمامی تحریمها علیه ایران برداشته خواهد شد، خواه این موضوع باب میل سناتور «تام کاتن» باشد یا نباشد»، موجب شد، این سناتور جمهوریخواه در حساب کاربری توئیتر خود به سخنان وزیر امور خارجه کشورمان واکنش نشان دهد.
تام کاتن سناتور جمهوریخواهی است که به نمایندگی از سوی ۴۷ نفر از سناتورهای جمهوریخواه آمریکایی در نامهای سرگشاده به مقامات ایران هشدار داده بود هرگونه توافق هستهای میان آمریکا و ایران تنها تا پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما دوام خواهد داشت.
کاتن در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: «هی ظریف! شنیدهام که از من نام بردهای. اگر تا این اندازه مطمئن هستی، بیا درباره قانون اساسی (آمریکا) با یکدیگر بحث کنیم». وی افزود: «پیشنهاد من این است؛ در واشنگتن دیسی، هر زمانی که تو انتخاب کنی، دیدار کنیم تا گزارشی از ظلم و ستم، خیانت و ترور ایران را مورد بحث قرار دهیم».
تام کاتن در بخش دیگری از توئیتر خود مدعی شده: «من متوجه شدهام در ۲۰ سالگی، طی جنگ ایران - عراق در حالی که روستاییها و کودکان کشته میشدند، تو در آمریکا پنهان شده بودی. این نشانه شجاعت نیست که وقتی کشور شما برای بقا میجنگید، در آمریکا پنهان شده بودی. اگر مناظره نیایی نشان میدهد هنوز مانند گذشته ضعیفالنفس هستی».
پاسخ نمايندگان ملت به اين بيادبي
البته اين لحن بيادبانه اين سناتور امريكايي با پاسخ قاطع نمايندگان ملت همراه شد چنانچه محمداسماعیل کوثری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با فارس، درباره توهین تام کاتن سناتور کنگره آمریکا به وزیر خارجه کشورمان گفت: به نظر میرسد که توهین سناتور آمریکایی به محمدجواد ظریف در راستای جنگ روانی علیه ایران باشد.
وی افزود: توهینها و اقدامات تخریبی راهاندازی شده توسط این سناتور بیادب آمریکایی بر علیه ظریف در راستای تأثیرگذاری بر روح و روان تیم مذاکرهکننده ایرانی و سر تیم آن و برای به هم ریختن اعصاب آنها و اخلال در منافع ایران در مذاکرات صورت گرفته است.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس اظهار داشت: گویا طرف مقابل (آمریکا) فراموش کرده که چه جنایتها و خیانتهایی را علیه ملت ایران انجام داده است، پس باید این موارد را به طرف مقابل گوشزد کرد.
منصور حقیقتپور عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: پیشنهادم به مردم و مسئولان آمریکایی این است که قبل از انتخاب اعضای کنگره توسط مردم چند واحد درسی با موضوع نزاکت و ادب توسط نمایندگان کنگره گذرانده شود.
وی با بیان اینکه بعید میدانم مردم آمریکا بیادب باشند، افزود: نمیدانم چرا تام کاتن اینقدر بیادب است، ولی بهتر این است که مقدمه ورود به پارلمان آمریکا فراگیری چند درس در راستای ادب و نزاکت باشد زیرا پارلمان نمونهای از کل هر کشور محسوب میشود و اگر سناتورها و اعضای پارلمان بیادب باشند حتماً نشاندهنده بیادب بودن مردم است.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره پیشنهاد مناظره تام کاتن با ظریف نیز خاطرنشان کرد: نیازی به برگزاری مناظره ظریف با وی نیست زیرا خود من به عنوان یک نماینده کوچک حاضرم راجع به خیانتهای آمریکاییها در جهان با این سناتور بیادب به مناظره بپردازم.
آصفری نيز اظهارات توهینآمیز تام کاتن درباره ظریف را در راستای خوشخدمتی به اسرائیل خواند و گفت: سیاستمداران آمریکایی یک بار کنار خانواده قربانیان هواپیمای مسافری ایران که در خليجفارس ساقط شد بنشینند و حرفهایشان را گوش دهند.
نماینده مردم اراک، خنداب و کمیجان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرده : بهتر است یک بار هم که شده سیاستمداران آمریکایی مانند تام کاتن در کنار فرزند، پدر و مادر فردی که در هواپیمای مسافربری توسط ناو آمریکایی در خليجفارس ساقط شده بنشینند و حرفهای آنان را گوش دهند تا بفهمند چه دولتی جنایتکار است.
البته وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به سخنان توهینآمیز سناتور جمهوریخواه آمریکایی که او را «ضعیفالنفس» توصیف کرده بود، گفت: «دیپلماسی جدی و نه حمله شخصی قلدرمآبانه چیزی است که ما به آن نیاز داریم».
با اين اوصاف در يك جمعبندي ميتوان اذعان داشت كه امريكا،شريكان غربي و برخي سران كشورهاي مرتجع عربي اش تمام توان خود را به كار بستند تا توافقي صورت نگيرد كه مبادا حقوق صلحآميز هستهاي ملت ايران ادامه داشته باشد و نقشههاي آنان كه همه از زيادهخواهيها و سلطهطلبياشان براي تصرف و غارت منطقه كشيده شده به يكباره نقش برآب شود.