كارشناسان معتقدند؛ آمریکا و داعش در سوریه به یک کار مشغول هستند و آن اسقاط دولت سوریه و از بین بردن ارتش آن است. بنابراین میان اقدامات آمریکا در حمله هوایی به بخشهایی از سرزمین سوریه و اشغال همین بخشها توسط «داعش» اختلاف وجود ندارد کمااینکه درباره ناکافی بودن این اقدامات و تلاش برای کشاندن دامنه درگیری به دمشق هم میان آمریکا و داعش اختلافی وجود ندارد.
جالب این است که در حالی که آمریکاییها با صراحت میگویند عربستان، قطر و امارات تامین مالی و تسلیحاتی داعش را برعهده داشتهاند، اعلام میکنند که در ائتلاف بر ضد سوریه با محوریت آمریکا، کشورهای عربستان، قطر و امارات کنار آمریکا حضور دارند! بنابراین باید به اقدامات آمریکا علیه مناطقی در «رقه» و «حلب» به عنوان یک مانور و آمادهسازی عملیات علیه دمشق نگاه کرد. آمریکا در این مرحله در حال عادیسازی اقدامات نظامی در سوریه است و در مرحله بعدی هجوم سنگینی را متوجه دمشق خواهد کرد.
تحليلگران در تحليل خود بر اين نكته تأكيد دارند كه؛ امروز در سوریه آن نیرویی که تحرک دارد و میتواند تا حدی یک تهدید امنیتی علیه نظام سوریه باشد، داعش است که بطور عملی بخشهای عمدهای از دو استان دیرالزور و رقه را در سوریه در دست دارد. کمااینکه این سازمان بخشهای عمدهای از سه استان غربی عراق را در سیطره دارد. مجموعه سرزمین تحت اشغال آنان در عراق و سوریه به حدود ۳۰۰ هزار کیلومتر مربع میرسد، جمعیت این استانها که عملا در گروگان داعش هستند حدود ۸ میلیون نفر میشوند. نیروهای داعش در این ۵ استان در بین همین جمعیت ۸ میلیون نفره قرار دارند و از این رو عملیات نظامی علیه آنان بسیار پیچیده و در عین حال با نتایج محدود همراه است. در این میان اقدام نظامی هوایی علیه این مناطق ضمن آنکه حتما با تلفات گسترده انسانی - آن هم انسانهای به گروگان گرفته شده - توأم است، نتایج اندکی به همراه میآورد. با این وصف ۱۰ سال عملیات نظامی هوایی هم نمیتواند به داعش ضربه جدی بزند، این درحالی است که عملیات هوایی خارجی،تسلط تروریستی داعش بر این استانها را موجه میگرداند.
ترديدي وجود ندارد كه تشكيل ائتلاف ضدداعش به رهبري آمريكا، با هدف رسيدن به آنچه غربيها نتوانستند در طول ۳ سال آشوبگري وايجاد بيثباتي در سوريه به آن برسند صورت گرفته است. آمريكاييها و همپيمانان غربي و منطقهاي آنها همانهايي هستند كه در اين مدت به ايجاد، تقويت و حمايت گروههاي تروريستي در سوريه پرداختند و پس از سالها زماني كه مشاهده كردند حمايت آنها از گروههاي تروريستي نتوانسته دولت سوريه را به زانو درآورد، ائتلاف ضدداعش را طراحي كردند تا بتوانند خود مستقيما به خاك سوريه حمله كنند و به عنوان اولين گام، زيرساختهاي اقتصادي اين كشور را ويران نمايند.
از آغاز بمباران مراكزي در خاك سوريه، مشخص گرديده كه جنگندههاي ائتلاف ضدداعش بيشتر از آنكه مواضع تروريستها را هدف قرار دهند، درپي ويران كردن زيرساختهاي اقتصادي سوريه هستند و در حملات خود پالايشگاهها، چاههاي نفتي، مراكز اقتصادي و زيربنايي كشور سوريه را هدف قرار ميدهند. علاوه بر آن در اين حملات تعداد زيادي از شهروندان غيرنظامي سوري نيز مورد هدف قرار گرفته و كشته شدهاند كه اين واقعه تداعيكننده كشتارها و جنايات گسترده آمريكاييها در دوران اشغال افغانستان و
عراق است.
واقعيت اين است كه حملات خودسرانه ائتلاف ضدداعش به خاك سوريه، برخلاف گذشته چنين ائتلافهايي، اينبار بدون كسب مجوزهاي قانوني از مجامع بينالمللي نظير شوراي امنيت سازمان ملل صورت گرفته كه اين خود خطري به مراتب بزرگتراز جنگافروزيهاي سابق غربيها در منطقه را گوشزد ميكند. اين، پايهگذاري بدعتي خطرناك در نظام بينالملل است و در واقع چيزي نيست مگر اقدام خودسرانه كشورهاي غربي در حمله به خاك يك كشور مستقل بدون توجه به قوانين و مقررات بينالمللي وخطرناكتر اينكه تلاش ميكند اين تجاوز آشكار را تحت پوشش جامعه جهاني يا ائتلاف بينالمللي موجه جلوه دهد.
اينكه رئيسجمهور آمريكا در طرح خود براي مقابله با داعش تصريح ميكند "در مبارزه با داعش محدوديت جغرافيايي نداريم و براي حمله هوايي به داعش همانگونه كه در عراق صورت گرفت در سوريه نيز در اين مورد ترديدي به خود راه نميدهيم"، نقض آشكار قوانين بينالمللي و ناديده گرفتن حق حاكميت كشورهاست و دولتمردان آمريكا حق ندارند با زير پا گذاشتن استقلال و حاكميت كشورها به ادعاي مبارزه با خطر تروريسم حريم هوايي كشوري را نقض كنند و شايد از اينرو باشد كه تصميم كاخ سفيد براي حمله به خاك سوريه تحت عنوان بمباران مواضع داعش با مخالفت همپيمانان غربي آنان از قبيل انگليس و آلمان مواجه شده و آنها اعلام كردهاند "در حمله هوايي آمريكا به خاك سوريه مشاركت نخواهيم كرد، زيرا هرگونه عمليات در سوريه بدون هماهنگي دمشق، مغاير مقررات بينالمللي است". متحدان غربي آمريكا پيش از اين بارها با كاخ سفيد در انجام اقدامات خلاف موازين بينالمللي، شريك بودهاند و اكنون كه حساب خود را از آمريكا جدا كردهاند قطعاً به دليل چشمانداز تاريك و ناموفق راهبرد جديدي است كه مقامات آمريكايي طراحي كردهاند.
آيا اين ائتلاف قابل تأمل براي اين است که همه گروههاي سلفي از جمله داعش، دوباره در سوريه جمع شوند و به کمک نيروي واکنش سريع ناتو و اخطاري که در روزهاي اخير به پدافند ضدهوايي سوريه داده شده، کار ناتمام را در اين کشور جنگزده، تمام کنند تا خيال رژيم صهيونيستي راحت باشد وگرنه، سي هزار نيروي داعش که چنين اجماعي را نميخواهد. کافي است تا عقبه آموزشي و مالي آنها که بر عهده همين ائتلافيهاست، بريده شود تا جنايت هيولايي که خود پرورده اند به افسانههاي ضحاکي بپيوندد.
آيا اين ائتلاف، وارونه جلوه دادن اعمال پيشين و حال آمريکا و انگليس و فرانسه و عربستان و فرار به جلو نيست؟ چطور ميشود باور کرد که اين کشورها در از بين بردن هيولاي دستپرورده خود، صداقت داشته باشند؟ تجربههاي تاريخي پيشين، عکس اين صداقت را ثابت کرده است.
آيا در ورأي اين ائتلاف، حضور دوباره و دائمي نيروهاي نظامي آمريکا و انگليس و فرانسه و پاسداري از منافع استثمارگرانه و نيز، حراست از رژيم صهيونيستي شکست خورده و منفعل نيست؟ تا شرايطي در منطقه پيش آيد که صدها بار فاجعهآميزتر از اعمال وحشيانه امثال داعش باشد.
بسیاری از کارشناسان نظامی معتقدند که استفاده از بمباران هوایی در مقابله با جنگهای چریکی گروههای تروریستی چون داعش نمیتواند راه مناسبی برای مقابله با این گروهها باشد و قطعا حملات هوایی ائتلاف اهداف دیگری را از بمباران عراق و سوریه دنبال میکند. اين دسته از كارشناسان اظهار داشته اند؛ یک نکته بسیار حائز اهمیت درخصوص مبارزه با داعش در عراق و سوریه کوتاه نبودن زمان نتیجهگیری در برابر گروههای تروریستی است و احتمالا با بهبود مواضع ارتش این دو کشور تا سالها پاکسازی تروریستها به طول خواهد انجامید. از سوی دیگر هدف قرار دادن تاسیسات زیربنایی سوریه نه تنها به تضعیف موضع تروریستها نمیانجامد بلکه به مرور زمان با تحت فشار قرار دادن حکومت مرکزی سوریه و تحمیل هزینههای سنگین بازسازی موجب تقویت موضع تروریستها خواهد شد. کارشناسان نظامی واقف هستند که وجود تاسیسات زیربنایی یکی از عوامل مهم در جنگهای فرسایشی است لذا هدف قرار گرفتن این تاسیسات توسط نیروهای ائتلاف هیچ توجیهی ندارد.
توماس پرت تحلیلگر مسائل سوریه در مصاحبه با گلفنیوز میگوید: ما در مورد یک ارتش منظم صحبت نمیکنیم بلکه داعش یک گروه شبهنظامی است که دارای زیرساختهای ثابت نیست نیروهای ائتلاف مناطق اطراف شهر کوبانی را بمباران کردند اما این اقدامات هیچ کمکی به کاهش پیشروی نیروهای داعش نکرد. فقط در یک مورد از حملات نیروهای ائتلاف ۲۲ تن از مردم عادی کشته شدند و یک کارخانه تولید آرد هدف قرار گرفت و مجموع این اتفاقات یعنی حملات هوایی نتوانسته است موفق باشد.
آمریکاییها با حمله به پالایشگاه گاز و نفت در شرق سوریه مدعی هستند که مانع درآمد ۲ میلیون دلاری داعش از طریق فروش نفت شدهاند اما یک کارشناس سوری مدعی شد که عمده درآمد داعش از طریق باجخواهی و آدمربایی تامین میشود و این گروه قابلیت چندانی در استفاده از تاسیسات پالایشگاهی ندارد.
آمریکا تاکنون ۴۱۰۰ سورتی پرواز بر فراز عراق انجام داده است از طرف دیگر عربستان، بحرین، اردن، امارات و برخی کشورهایی اروپایی هم حملاتی را انجام دادهاند اما این میزان از حملات هوایی تاثیر محسوسی بر عملکرد داعش نداشته است. کارشناسان معتقدند با ادامه روند حملات هوایی بزودی تعداد پروازهای آمریکا در عراق از حملات سال ۲۰۱۱ ناتو در لیبی پیشی خواهد گرفت.
آمریکا تاکنون ۲۲۴ حمله هوائی علیه مواضع داعش در عراق و ۶۶ حمله علیه داعش در سوریه انجام داده است که در مجموع این حملات با ۴۳ جنگنده ایالات متحده و ۲۳ فروند جنگندههای کشورهای عرب منطقه صورت گرفته است. پیشبینی میشود که مرحله اول جنگ علیه داعش حدود ۵/۲ میلیارد دلار هزینه به آمریکا و متحدانش در منطقه تحمیل کند.
جان كلام:
آمريکاييها در حمله به سوريه از يکسو تلاش دارند ياران معارضه نزديک به خود در درگيريهاي خاورميانه را تقويت کرده و گروههاي رقيب را سرکوب کنند و از سوي ديگر به مقابله با گروههايي بپردازند که اولويتشان مبارزه با آمريکاست. آنچه مشخص است نه اولويت داعش آمريکاست و نه اولويت آمريکا داعش.