همایون اسعدیان از فیلمسازان نزدیک به حلقه بالایی خانه سینماست که در این نزدیک به سه سال که از عمر دولت فعلی میگذرد به تاسی از همراهانش در همان حلقه اغلب جز سینماگرانی بوده که از سیاستهای سینمایی دولت دفاع کرده است.
همین همراهی با سازمان سینمایی دولت یازدهم است که باعث میشود وقتی ایشان به عنوان یکی از اعضای شورای پروانه ساخت از تناقضات در سیاستهای سینمایی در اعطای پروانه ساخت و نمایش سخن میگوید، سخنانش قابل تامل به نظر برسد.
همایون اسعدیان اخیرا در برنامه اینترنتی "۳۵" ظاهر شده و گفته است: یک نوع آشفتگی در اجرا میبینم که باعث بسیاری از مشکلات شده. در شورای پروانه ساخت به دلایلی با صدور پروانه ساخت فیلمی مخالفت شد و فیلمساز رفت پیش آقای ایوبی و آقای ایوبی به ما گفتند پروانه ساخت ایشان را بدهید و ما گفتیم تا حکم حکومتی ندهید این کار را نمیکنیم و این فیلم که برایش حکم حکومتی دادند امروز غیرقابل نمایش است...
البته که اسعدیان آن قدر محافظه کار است که نام فیلمی که جناب ایوبی برایش حکم حکومتی صادر کرده را نمیآورد اما کافیست رخدادهای سینمایی یک سال اخیر را مرور کنیم تا دریابیم مهمترین فیلمهایی که در برههای از زمان برای دریافت پروانه ساخت دچار مشکل شدند دو فیلم بودند؛ یکی "ماهگرفتگی" مسعود اطیابی و دیگری "ارادتمند نازنین، بهاره، تینا" عبدالرضا کاهانی.
از آنجا که در این میان "ماهگرفتگی" هنوز در مرحله فیلمبرداری قرار دارد و هنوز به شورای پروانه نمایش ارائه نشده تا درباره اش تصمیمگیری شود پس مهمترین گمانهزنی درباره منظور سخن اسعدیان، فیلم کاهانی است بخصوص که ماجراهای مربوط به توقیف فیلم آخر کاهانی، اخیرا رخ داده و با توجه به بازه زمانی گفتوگوی اسعدیان که در هفته گذشته بوده است چنین گمانهزنی منطقی هم به نظر میرسد.
بر این اساس پرسش اینجاست که چرا رئیس سازمان سینمایی باید از تولید فیلمنامهای حمایت کند که شورای پروانه ساخت آن را رد کرده بود؟ مگر نه اینکه جناب ایوبی مرتب بر استقلال مشی شوراهای پروانه ساخت و نمایش در بررسی آثار تاکید کردهاند؛ پس چطور است که ایشان به راحتی نظر یکی از این شوراها را بایکوت میکند؟
از آن گذشته چرا حکم حکومتی ایوبی برای فیلمسازی ظاهر شده است که در همه سالهای گذشته آثارش به دلیل نوعی هرزهنگاری که در کلام وجود داشته گرفتار ممیزی شده است؟
آیا حتی اگر بنا بر حمایت از یک فیلمساز بوده بهتر نبود این حمایت از فیلمنامه ارائه شده توسط کارگردانی صورت بپذیرد که کارنامه موجهی در رعایت خط قرمزهای عرفی دارد؟
آقای ایوبی صراحتا از فیلمسازی حمایت کرده که یک فیلم توقیفی قبلی با نام "توصیه میشود" را هم در کارنامهاش دارد که در آن علنا به تحقیر اداره نظارت و ارزشیابی پرداخته شده است. با این اوصاف دلیل این حمایت چه بوده است؟
از آن بدتر اینکه نتیجه حمایت چه شده است؟ کاهانی به پشتگرمی رئیس، فیلمی را ساخته که آن قدر در استفاده ابزاری از المانهای اروتیک پیش رفته که شورای پروانه نمایش آن را حتی قابل اصلاح هم نمیداند و پاسخش به تهیهکننده اثر فقط یک واژه است: توقیف.
چرا رئیس سازمان سینمایی برای تولید فیلمی حکم حکومتی داده که نتیجه غایی اش افزودن بر شمار توقیفیهای کارنامه وی است؟
این پرسش دیگر پرسش رسانه یا سینماگری خاص نیست. این پرسش، پرسش یک عضو شورای پروانه ساخت یا به بیانی کارمند سازمان سینمایی از رئیس این سازمان است.
آیا رئیس سازمان سینمایی برای پرسش طرح شده پاسخی دارد؟ یا باز هم بناست با توسل به محفوظات شعری خود مجالی بیابد برای گریز از پاسخگویی؟
اگر فرض دوم درست باشد ایشان میتواند با تفال به حضرت حافظ خطاب به اسعدیان چنین بگوید: ما ز یاران چشم یاری داشتیم/خود غلط بود آنچه ما پنداشتیم.
محمدحسین لطیفی عضو شورای صدور پروانه نمایش:
به هیچوجه امکان اصلاح «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» وجود ندارد
عضو شورای صدور پروانه نمایش گفت: فیلم «ارادتمند، نازنین، بهار،تینا» به هیچوجه جای اصلاح ندارد چراکه سوژه فیلم از ابتدا تا انتها مشکل دارد.
محمدحسین لطیفی، در پاسخ به این سوال که آیا اکران فیلم جدید عبدالرضا کاهانی به نام «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» منتفی است؟ گفت: عدم صدور پروانه نمایش برای این فیلم نظر همه اعضای شورای پروانه نمایش است، البته همه در این شورا دوست دارند که این اتفاق رخ ندهد و هیچ فردی در این شورا وجود ندارد که علاقهمند به توقیف فیلمی باشد و همیشه به دنبال اصلاح هستند، ولی در مورد فیلم آقای کاهانی جمع نظرات این است که امکان اصلاح برای این فیلم وجود ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که هیچ راهی برای اصلاح فیلم وجود ندارد؟ گفت: کل چیزی که در فیلم است یعنی سوژه فیلم از ابتدا تا پایان مشکل دارد، البته من به عقاید و نوع ساخت فیلمها احترام میگذارم، ولی اگر کاری از دستم بر میآمد بهعنوان یک همصنف مطمئن باشید که دفاع میکردم، ولی احساس میکنم نمیتوانستم و ابزاری برای دفاع از فیلم «ارادتمند نازنین، بهار، تینا» نداشتم.
عضو شورای پروانه نمایش در پاسخ به این سوال که آیا آقای کاهانی اعتراضی به شورا داشتهاند یا خیر؟ گفت: احتمالا اعتراض کردهاند و شاید راهی برای اکران فیلم پیدا کنند، ولی در این لحظه نظر همه دوستان در این شورا عدم اکران این فیلم است.
عباس نادری دبیر شورای صدور پروانه نمایش:
«ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» اصلاحیه خورده است
دبیر شورای پروانه نمایش گفت: فیلم سینمایی «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» توقیف نشده است بلکه اصلاحیه خورده است و اگر اصلاحیههای این فیلم انجام شود، پروانه نمایش دریافت میکند.
عباس نادری گفت: فیلم سینمایی «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» به دلیل اشکالات محتوایی که به این فیلم وارد شده است، شورا تصمیم گرفت که به آن پروانه نمایش ندهد. وی افزود: برخی از فیلمسازها وقتی پروانه ساخت میگیرند، فیلمشان را به گونهای میسازند که شورای پروانه نمایش با آنها موافقت نمیکند. ممکن است فیلمنامه در شورای پروانه ساخت اصلاحیه بخورد، بعد فیلمساز اصلاحیههای فیلمنامه را انجام میدهد و پروانه ساخت میگیرد اما وقتی شروع به ساخت فیلم میکنند این اصلاحیهها را در نظر نمیگیرد و به همین علت فیلم ساخته شده در شورای پروانه نمایش رد میشود.
دبیر شورای پروانه نمایش تصریح کرد: فیلم «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» توقیف نشده است بلکه اصلاحیه خورده است و اگر اصلاحیهها را انجام دهد پروانه نمایش میگیرند. برخی از فیلمها وقتی شورا به آنها ابلاغ میکند که مثلاً پنج اصلاحیه دارد، میروند سه تا از اصلاحیههایش را انجام میدهند اما روی دو اصلاحیه دیگر فیلم را انجام نمیدهند و با شورا مخالفت میکنند.
نادری در پاسخ به سؤالی در مورد بازبینی مجدد فیلم پس از دریافت پروانه نمایش، اظهار کرد: هیچ بازبینی وجود ندارد. فیلمهایی که اصلاحیه خوردهاند، اگر اصلاحیهها را انجام دهند، پروانه نمایششان صادر میشود.