انتخابات رياست جمهوري مصر به پايان رسيد و گزارشها حاكيست احتمال پيروزي محمد مرسي، كانديداي اخوان‌المسلمين در اين انتخابات بالاست. البته هواداران كانديداي ديگر، احمد شفيق هم سخن از پيروزي مي گويند و اينها همه به اين معناست كه بايد تا زمان اعلام رسمي پيروز انتخابات صبر كرد. براساس آمار رسمي، ۵۰ ميليون نفر واجد شرايط شركت در انتخابات بوده اند. مسئله جديدي كه در اين ميان بروز كرده تصميم شوراي عالي نظامي مصر است. اين شورا كه پيشتر پارلمان را منحل كرده بود، دو روز پيش، همزمان با برگزاري انتخابات محدوديتهايي براي رئيس جمهور آينده كشور تعيين كرد. محدوديتهايي كه از اختيارات و قدرت رئيس جمهور كاسته و امور امنيتي كشور را به دست نظاميان خواهد سپرد. پرس تي وي در اين زمينه گفت و گويي انجام داده با «جمال وكيم»، استاد دانشگاه بين المللي لبنان كه در ادامه بخشهايي از اين گفت و گو را مي خوانيد.
***
با وجود تصميم ارتش و دادگاه قانون اساسي مصر، اخوان المسلمين باز هم در انتخابات رياست جمهوري باقي ماند. نظر شما در اين باره چيست؟
به نظر من اخوان المسلمين حساب زيادي روي پيروزي اش در اين انتخابات باز كرده. با اين وجود من معتقدم كه شانس اين گروه براي پيروزي هاي انتخاباتي هر روز ضعيفتر مي شود. پيش از هر چيز ما بايد بدانيم كه شفيق و عمر موسي روي هم ۳۷ درصد آراي دور اول را از آن خود كردند. اكثر كارمندان، بروكراتها، نظاميان و افرادي كه در كارخانه ها و صنايع متعلق به ارتش كار مي كنند طرفدار اين دو هستند. جدا از اين موضوع بايد به اين نكته توجه كرد كه اخوان المسلمين با اقداماتش در سال گذشته رابطه خود را با بسياري از نيروهاي انقلابي خراب كرد. همچنين، اين گروه قبلا قول داده بود كه در انتخابات رياست جمهوري شركت نخواهد كرد اما اين قول را شكست و اين از نظر ارتش خيانت محسوب مي شود. بسياري از انقلابي ها هم، نظير طرفداران ابولفتوح، ترجيح داده اند انتخابات را تحريم كنند.
با توجه به اقدام دادگاه قانون اساسي در انحلال پارلمان، آيا نمي توان اين امكان را متصور بود كه اين دادگاه همين كار را با رئيس جمهور هم خواهد كرد؟ به اين معني كه اگر مرسي برخلاف ميل شوراي نظامي رفتار كرد، دادگاه قانون اساسي او را خلع كند و كانديداي ديگر، يعني شفيق را كه براي ارتش كم دردسر تر است سر كار آورد.
اين احتمال وجود دارد. اما به نظر من بهتر است وارد اين مباحث تكنيكي نشويم. واقعيت اين است كه هنوز يك دموكراسي جا افتاده در مصر نداريم. اين كشور سالهاي سال است توسط نظاميان اداره مي شود و آنها منافع اقتصادي زيادي در اين كشور دارند و به اين راحتي حاضر به صرف‌نظر كردن از اين منافع نيستند. ارتش در حال حاضر حدود يك سوم اقتصاد مصر را در اختيار دارد. در اين وضعيت، حتي اگر ارتش اجازه دهد اخوان المسلمين به عنوان يك رقيب وارد كارزار شود، اين اخوان المسلمين است كه بايد از فرصت طلبي دست بردارد و به اين فكر نباشد كه صرفا قدرت را در اختيار گيرد و ديگر گروه ها را در آن دخالت ندهد. اخوان المسلمين تاكنون بسياري از افراد را از خود راند و به دشمن خود بدل كرد. افرادي نظير عبدل منيم ابولفتوح و حمدين صباحي. آنها بسياري از مردم را اكنون مي توانستند بخشي از يك ائتلاف به رهبري اخوان باشند و باعث پيروزي انقلاب شوند از خود راندند. به نظر من در اين انتخابات و انتخاباتهاي بعد، هم شوراي نظامي و هم اخوان المسلمين، هر دو اعتبارشان را از دست داده و راه براي گروه هاي انقلابي راديكال باز مي شود؛ آنهايي كه به دنبال يك انقلاب واقعي هستند. اكنون بسياري از مردم مصر، بخصوص جوانترها از اين اتفاقات سرخورده و نااميد شده اند. بسياري از اسلامگراها و ملي گراها تصميم گرفته اند راي ندهند.
