مذاکرات وین میان جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۴ در حالی در وین در جریان است که برخی مسولین از قرار گرفتن مذاکرات در مسیر صحیح خبر داده اند حال آنکه معلوم نکرده اند مسیر صحیح تکرار برجام است یا تحقق شروط ایران و لغو تمام تحریمها و راستی آزمایی آن؟
طی هفته‌های اخیر مذاکرات هسته‌ای بار دیگر به یکی از ارکان سیاست خارجی کشور مبدل شده بگونه‌ای که تکرار دوران برجام و خطر فرسایشی شدن مذاکرات را نیز در ذهن ایجاد می کند بویژه اینکه برخی خبرها از تحرک غرب برای بهره گیری از این وضعیت برای انتخابات حکایت دارد تا انتخاب مردم ایران را از انتخاب فرد انقلابی و جهادی به مذاکره کننده تغییر دهند تا تکراری باشد بر ۸ سال اخیر و استمرار چالشهای اقتصادی. در این میان تیم هسته ایران در وین به مذاکرات ادامه می دهد در حالی که خطر فرسایشی شدن مذاکرات نیز همچنان وجود دارد بویژه اینکه غرب به دنبال مکتوب کردن مذاکرات به جای لغو یک باره تحریم‌هاست که این متن می تواند ابزاری برای فشار بر ایران در اینده و فرسایشی شدن مذاکرات و تکرار دوران برجام و چالش های اقتصادی شود. در این میان صحبت‌هایی در باره قرار گرفتن مذاکرات در مسیر صحیح عنوان شده است چنانکه رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در وین بعد از نشست کمیسیون مشترک، توییتی را در این‌باره منتشر کرد.سیدعباس عراقچی نوشت: «بعد از چندین روز گفت‌وگوهای فشرده، به نظر می‌رسد اکنون در مسیر درستی قرار گرفته‌ایم. با این حال راه دشواری در پیش است. هنوز برای پیش‌بینی نتیجه زود است. گروه‌های کارشناسی به کار سخت خود برای روشن‌ساختن موضوعات مهم ادامه خواهند داد.» این مسیر صحیح اما شفاف نشده است که ایا این مسیر تکرار برجام است یا اجرایی شدن شروط ایران که همانا لغو یکباره تحریمها و راستی ازمایی آن است.
برخی در این میان بر این عقیده‌اند که در واقع برخلاف آنچه آقای عراقچی عنوان کرده، علامتی از تمکین آمریکا به رفع کامل تحریم‌های ایران هنوز اساساً وجود ندارد و اگر هدف حضور در این مذاکرات را رفع کامل تحریمها بدانیم، در واقع تاکنون «تقریباً هیچ» اتفاقی نیفتاده است.اخیراً هم بایدن اعلام کرد می‌خواهد بدون اینکه «امتیازات عمده» بدهد به برجام برگردد.تاکید ایران بر این است که برای اجرای تعهدات هسته‌ای کشورمان، آمریکا باید تمام تحریمها را بردارد. این تاکید بدین معناست که آمریکا نه می‌تواند تحریم‌های پیشین را با بهانه‌های مختلف مانند جنبه‌ی غیرهسته‌ای داشتن یا مشمول تحریم‌های دوره ترامپ نبودن نگه‌دارد و نه باید بتواند در آینده نزدیک یا دور، همان تحریمها را با برچسب جدید مجدداً اعمال کند.برخی مقامات مسئول برای تصمیم‌گیری در این زمینه در ایران معتقدند که در صورتی که رفع تحریمها بر اساس چنین چارچوبی و به طور کامل و ساختاری انجام نگیرد، اولاً بسیاری از تحریم‌های سابق پابرجا خواهد بود، ثانیاً تحریم‌هایی که برداشته می‌شود هم صرفاً ارزش کاغذی دارند و در عمل هیچ نفع اقتصادی برای ایران نخواهند داشت و ثالثاً همه آن تحریمها را آمریکا می‌تواند به سرعت با عنوان دیگری مانند حقوق بشر یا موشکی یا منطقه‌ای و ... مجدداً وضع کند.
لذا رفع تحریمی که شامل«همه تحریمها» نباشد، عملاً پر کردن قطعه‌ای از پازل فشار حداکثری هوشمند آمریکایی‌هاست و ارزشی در جهت منافع اقتصادی مردم ایران و رفع تحریمها ندارد.منابع مطلع می‌گویند با توجه به چنین چارچوبی درواقع اتفاقی در وین رخ نداده و آمریکا حاضر به رفع تحریمها نیست.به نظر می‌رسد نحوه اطلاع‌رسانی‌های مبهم و بدون ذکر جزییات و اظهار پیشرفت غیرواقعی بیش از آنکه ربطی به واقعیت مذاکرات در وین و رفع تحریمها داشته باشد، مصرف داخلی و بویژه انتخاباتی دارد.گفته می‌شود برخی از سیاستگذاران در یک جریان سیاسی گفته‌اند که دولت و جریان همسو با او برای انتخابات یا باید به خود برجام برسد و یا اگر امکان آن (به دلیل عدم همکاری آمریکا برای رفع تحریمها) نبود، حداقل با چنین ابهام‌گویی‌ها و نگاه داشتن این فضا بر سر سیاست داخلی، دوقطبی حول برجام را باید زنده و پرقدرت نگاه داشت.اصرار بر این ماجرا توسط برخی جریان‌ها که سابقه توافق بسیار بد را در کارنامه دارند به این دلیل است که یک فشار اجتماعی برای توافق بدون رفع تحریمها ایجاد شود و یا اینکه دولت بعدی اگر -از جریان توافق بد نباشد هم- امکان پیگیری سیاست اصولی در مقابل آمریکا را نداشته باشد.
این در حالی است که دیروز نیز رایزنی‌های هیأت‌های مذاکره کننده ایران و گروه ۱+۴ در وین در سطوح مختلف در جریان بوده و کارگروه‌های کارشناسی به بحث و گفت‌وگو در خصوص دو حوزه رفع تحریمها و مسائل هسته‌ای ادامه می‌دهند. در این میان نماینده دائم ایران در آژانس آنچه در وین در حال پیگیری و گفت‌وگو است را ایجاد تصویری واضح و شفاف درباره لغو تحریمها برشمرد و گفت: هیأت مذاکره کننده نتایج گفت‌وگوها را به طور منظم به مقامات عالی گزارش می‌کند.«کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اظهاراتی درباره مذاکرات جاری در وین بین ایران و گروه ۱+۴ اظهار داشت: آنچه در وین در حال پیگیری و گفت‌وگو است، ایجاد یک تصویر واضح و شفاف در خصوص لغو تحریمها می‌باشد.
وی افزود: شناسایی و فهرست کردن اقدامات لغو تحریمی، برای این شفاف سازی و سنجیدن جدیت آمریکا در ادعای خود برای بازگشت و پایبندی کامل به برجام و انطباق آن با سیاست اعلامی کشور، لازم است.
غریب آبادی یادآور شد: مبنای تیم مذاکره کننده نیز اصولی است که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سیاست نظام در این رابطه تعیین شده است.وی بیان کرد: هیأت مذاکره کننده در وین نتایج گفت‌وگوها را به طور منظم به مقامات عالی نظام جهت بررسی و اخذ تصمیمات لازم، گزارش می‌کند.
در ادامه بازی غرب برای سوق دادن ایران به تکرار برجام یک رسانه اسرائیلی مدعی است دولت آمریکا طی چند روز گذشته از تل‌آویو خواسته اظهارنظرهای منفی علیه ایران را متوقف کند زیرا روند مذاکرات در وین را دشوار می‌سازد. شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی مدعی شد که دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا طی چند روز گذشته از اسرائیل خواسته که دست از اظهار نظر کردن درباره ایران بردارد.بر اساس این گزارش ادعایی که به هیچ منبع یا مدرک خاصی استناد نکرده، مقام‌های آمریکایی با بیان اینکه دولت بایدن از اظهارات مقام‌های اسرائیلی درباره اقدام علیه ایران ناخرسند است، به تل‌آویو این پیام را دادند که چنین اظهاراتی خطرناک است.به نوشته وبگاه این شبکه، مسئولان دولت بایدن همچنین تهدیدهای علنی رژیم صهیونیستی به اقدام بیشتر علیه ایران را باعث «خجالت‌شدن و به خطر افتادن آمریکا در مذاکرات با ایران» توصیف کردند. این مواضع در حالی مطرح شده که در زمان برجام نیز صهیونیست‌ها نقش پلیس بد را داشته تا ایران را به سمت توافق با صهیونیست‌ها سوق دهند در حالی که در نهایت آمریکا تاکید دارد که خواست صهیونیست‌ها ملاک عمل آنهاست.
