نشست خبری بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صبح دیروز با حضور سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد، امیرمسعود شهرام‌نیا قائم مقام نمایشگاه و جمعی از مسئولان نمایشگاه در شهر آفتاب برگزار شد.
سیدعباس صالحی در این نشست با اشاره به اینکه این نشست به نوعی افتتاحیه نمایشگاه است، گفت: چند نکته اصلی در نمایشگاه امسال وجود دارد که اولین آن جابجایی نمایشگاه است. مکان همیشه مسئله مهمی برای رویدادها بوده است. هرچه رویداد بزرگتر مسئله مکان هم مهمتر.
وی افزود: نمایشگاه کتاب تهران به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشور است که هزاران ناشر داخلی و خارجی، مخاطب دارد ضمن اینکه مسئولان میهمان این رویدادبزرگ فرهنگی کشور هستند و به تبع آن مسئله مکان برایش مهم است. خوشبختیم شروع نمایشگاه‌های تهران در شهر آفتاب با نمایشگاه کتاب آغاز شد و از این به بعد شهر آفتاب به عنوان شهر کتاب شناخته میشود و نام کتاب بر تارک شهر آفتاب خواهد درخشید.
امضای تفاهم‌نامه میان ارشاد و شهرداری در حاشیه روز افتتاحیه نمایشگاه
معاون فرهنگی وزیر ارشاد از امضای تفاهم‌نامه میان وزارت فرهنگ ارشاد و شهرداری در حاشیه افتتاحیه خبر داد و گفت: می‌توان گفت که نمایشگاه کتاب صاحب‌خانه شده که می‌تواند ۱۰ سال رایگان در شهر آفتاب برگزار شود. روز سه شنبه همزمان و در حاشیه افتتاحیه وزارت ارشاد با شهرداری قرارداد ده ساله امضا می‌کند. تفاهمنامه‌ای که تا ده سال شهر آفتاب را رایگان در اختیار کتاب خواهد گذاشت.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد ادامه داد: نمایشگاه کتاب امسال ممکن است نواقصی هم داشته باشد اما مهم این است کسانی که با ما همراهند مانند ناشران، رسانه‌ها و... با این منظر نگاه می‌کنند که مقدمه‌ای برای اتفاقات خوب است و مجموعه می‌تواند برای بهتر شدن در سالهای بعد برنامه‌ریزی کند.
صالحی تصریح کرد: امسال به طور مشخص، می‌توانیم روز ۲۶ اردیبهشت را روز آغاز سی‌امین دوره نمایشگاه است در صورتی که در سالهای قبل به دلیل نبود مکان مشخص، این امکان فراهم نبود.
وی افزود: شهر آفتاب شروعی برای اتفاق خوب است و بیش از ۳۰۰ هتکار کلی و ۱۶۰ هتکار در فاز کنونی دارد. می‌توان شهر آفتاب را شهر فرهنگ و فکر دانست. از شهرداری به دلیل مدیریت جهادی و نوع نگاه آنها در تفاهم نامه سپاسگزاری می‌کنم.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد به دیگر ویژگی‌های نمایشگاه امسال اشاره کرد و افزود: در بخش تسهیلات رفاهی امکاناتی برای مخاطبان مانند دانش‌آموزان و مهدکودک‌ها در نظر گرفتیم. امیدواریم در سالهای آتی این میزان بیشتر شود. همچنین در سال جاری قدم‌های جدیدی در واسپاری امور به تشکل‌های نشر برداشته شد.
صالحی ادامه داد: تشکل‌ها هم در شورای سیاستگذاری حضور داشتند و هم ۵ کمیته از کمیته‌های مهم نمایشگاه در خدمت تشکل‌های نشر بود. از دو سال قبل تقویت وجوه نمایشگاهی آعاز شد و امسال با تقویت بخشهای قبل و تأسیس بخشهای جدید، بخش نمایشگاهی نمایشگاه کتاب تهران مورد تأکید بیشتری قرار گرفت.
امیر مسعود شهرام نیا در ادامه این نشست به ۴ روش دسترسی به شهر آفتاب اشاره کرد و گفت: این امر یکی از دغدغه‌های مهم بود که رفع شده است. اولین مسیر دسترسی خط ۱ مترو است. علاوه بر این ۱۵ خط اتوبوس نیز تدارک دیده شده است. ضمن اینکه علاقه‌مندان می‌توانند از تاکسی‌ها هم استفاده کنند و پایانه تاکسی در شهر آفتاب نیز فراهم شده است.
اختصاص ۲۰ هزار پارکینگ در شهر آفتاب برای نمایشگاه کتاب
وی ادامه داد: همچنین ما ۲۰ هزار پارکینگ در اختیار داریم که ۱۲ هزار پارکینگ در بخش شمال مجموعه شهر آفتاب و ۸ هزار پارکینگ نیز در بخش حرم مطهر پیش‌بینی شده است.
قائم مقام نمایشگاه کتاب تصریح کرد:ما امسال ۴۵ هزار متر فضای نمایشگاهی در شهر آفتاب داریم و ۶۰ هزار متر نیز به فضای موقت اختصاص داده شده است. سازه‌هایی که امسال استفاده شده ویژگی‌های نمایشگاهی را دارند. چادرهایی که در سالهای گذشته استفاده می‌شد، گردش مناسب هوا را نداشت. اما امسال کیفیت مناسبی دارند.
حضور هیئت ۴۵ نفره از روسیه در نمایشگاه کتاب
شهرام‌نیا به روسیه به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه اشاره کرد و افزود: روسیه در این دوره ۲۷۰ متر غرفه دارد. همچنین ۴۵ نفر از روسیه عازم کشور ما هستند . رئیس نمایشگاه کتاب مسکو، دستیار ویژه رئیس جمهور روسیه در امور فرهنگی، نویسندگان و تعدادی از ناشران از جمله این هیئت هستند.
وی ادامه داد: همچنین کشور ایتالیا به عنوان میهمان سال آینده و عمان به عنوان میهمان نمایشگاه سال قبل در نمایشگاه امسال حضور دارند و برنامه‌های متعددی را در نظر گرفته‌اند.
قائم مقام نمایشگاه کتاب گفت: امسال پیش بینی شده که در بخش بین‌الملل هم بازار جهانی کتاب حضور داشته باشد. استقبال خوبی نیز امسال از بخش بین‌الملل انجام شده به طوری که در بخش لاتین ۴۶ موضوع و در بخش عربی ۸۴ موضوع حضور دارند. تعداد ۱۲۰ هزار عنوان کتاب لاتین و ۵۰ هزار عنوان در بخش عربی ثبت شده است. گرانترین کتاب امسال نیز قرآنی با ویژگی‌های خاص است.
میهمانان خارجی نمایشگاه کتاب
شهرام نیا افزود: ما امسال از هند، قزاقستان، بوسنی، سازمان اکو، سازمان ملل، آستان نشر حرم امام حسین (ع)و امام علی(ع) روسای نمایشگاه‌های روسیه، مکزیک و تونس نیز در این دوره میهمانانی خواهیم داشت.
محمدرضا توکل صدیقی مدیر کمیته ناشران داخلی دیگر سخنران این مراسم بود. وی به واسپاری امور به تشکل‌های نشر از سوی ارشاد اشاره و اظهار کرد: در نمایشگاه سال قبل ۴ کمیته در اختیار تشکل‌های نشر قرار گرفت و ما خود انتظار این را نداشتیم و این عزم راسخ ارشاد در واسپاری را نشان می‌دهد. واسپاری در این حد کار دشواری است که امور از یک وزارتخانه به یک تشکلی که تحربه کار اجرایی زیاد نداشتند منتقل شود.
وی افزود: انتقال نمایشگاه از مصلی به مکانی که در حال ساخت است و این اسباب‌کشی بزرگ مسائلی را ایجاد کرده بود که کار اجرایی را مضاعف کرد. اما این امر خاطره بزرگی برای همه رقم زد. در برخی از بخشها ما با کاهش تیراژ مواجه بودیم. شاید این اثر نارضایتی‌هایی را ایجاد کرده باشد اما باید گفت که شرایط امروز نمایشگاه از نظر سازه‌ها بهتر است.
بخش دیگر این نشست به سوالات خبرنگاران اختصاص داشت.
خرید ۵/۱ میلیاردی ارشاد از ناشران داخلی در نمایشگاه
صالحی در پاسخ به پرسشی در زمینه هزینه‌کرد ارشاد برای حمایت از ناشران در حالی که نمایشگاه کتاب به صورت رایگان برگزار میشود، گفت: این مسئله که با توجه به رایگان بودن نمایشگاه، امسال غرفه‌ها به صورت نیم بها یا رایگان در اختیار ناشران قرار بگیرد، مطرح شده بود. اما به این نتیجه رسیدیم که این امر عوارضی برای نشر دارد و منابع پایدار نمایشگاه را کاهش می‌دهد؛ لذا قرار شد تعرفه سال گذشته در بخش داخلی اعمال شود اما با میانگین ۵۰ درصد از اجاره غرفه‌ها که حدود ۵/۱ میلیارد میشود، از ناشران حاضر در نمایشگاه کتاب خریداری شود.
وی ادامه داد: بخش دیگری که در زمینه انتقال نمایشگاه مطرح بود، ریزش مخاطب بود. ما نمایشگاه را به عنوان یک سرمایه اجتماعی می‌شناسیم، اما جابجایی نمایشگاه از داخل شهر به اتوبان خلیج فارس این دغدغه را به وجود آورده است. قرار شد بخشی از این صرفه‌جویی در این بخش صرف شود که در روزهای آینده بیشتر مشخص خواهد شد.
صالحی در پاسخ به پرسشی پیرامون تبعیض در تخصیص غرفه به ناشران آن را نفی نکرد و گفت: فضای در اختیار نمایشگاه فضایی بود در حال ساخت، و طبعاً محدودیت‌هایی داشتیم. در بخش فضای غیر مسقف دوستان شهرداری تلاش کردند و چون اصرار بود از چادرهای ایمن استفاده شود از ترکیه و ایران چادرها تهیه شد اما در مجموع موارد و تقاضاهایی هست، که نشد انطور که بابد پاسخ دهیم چرا که ما فضای در حال ساخت را تحویل گرفتیم اما امیدواریم سال آینده شرایط بهتر شود.
توکل صدیق مدیر کمیته ناشران داخلی در ادامه همین سوال گفت: تا سال گذشته که در مصلی بودیم خود محیط برگزاری شرایطی را فراهم کرده بود. در برخی بخشها فضا متعادل نبود اما در برخی بخشها غرفه‌های دویست تا سیصد متری می‌توانستیم ارایه دهیم اما امکان جانمایی در این متراژ در شبستان نبود و در واقع درخواست با متراژ سالن رابطه معکوس داشت.
وی گفت: ما با آن شرایط به این محل امدیم. در بخش دانشگاهی دو هزار متر کاهش متراژ و کودک هزار متر کاهش داشتیم. توقعات ناشران بر اساس آنچه در سالهای قبل بوده است بیان میشود اما با واقعیتها باید به نوعی کنار آمد. یکی از مشکلات اینکه چون فضای مازاد داشتیم در مصلا، سخت گیری در پذیرش ناشران کمتر بود این ارایه غرفه به دلیل وجود محل، توقع ایجاد کرده بود اما آنها مساعدتی بود که در دهن مخاطب به حق تبدیل شده است.
مدیر کمیته ناشران داخلی در ادامه خاطرنشان کرد: نکته دیگر اینکه ما در کاهش متراژها امسال ناچار شدیم حدنصاب پذیرش ناشران را بیشتر رعایت کنیم. امکان خطا را منتفی نمیدانیم این اشتباهات گاهی ناشی از نرم افزارها و اطلاعات است که در اختیار ما قرار میگیرد هرچند ما سعی کردیم خطا ها را بکاهیم و در بخشهای مختلف جبران کنیم. اما باید تاکید کنیم سعی شده عدالت نسبی در حد بالایی رعایت شود.
