يکشنبه ۸ آذر ۱۳۹۴ - ۲۲:۳۵
کد مطلب : 94484
دلار بال گرفت؛

لرزش استانبول با تکانه‌های دخالت دولت

لرزش استانبول با تکانه‌های دخالت دولت

طی روزهای اخیر شاهد نوسان قیمت دلار بوده ایم و این نوسان به حدی بوده که کارشناسان بازار مدعی هستند این پشت سبز کاغذی مي‌تواند مرز ۴ هزار تومان را نیز لمس کند. در روزهای پایانی هفته گذشته بانک مرکزی، نرخ دولتی دلار را ۳۰۰۲ تومان تعیین کرد و با این اقدام اختلاف نرخ دلار آزاد و رسمی را به ۶۴۰ تومان رساند تا رکورد دیگری در این بازار رقم بخورد.
اگرچه انتظار برای افزایش نرخ دلار به بالای ۳۰۰۰ تومان از مدتی پیش وجود داشت و این اقدام بانک مرکزی در بالا بردن قیمت رسمی نرخ ارز اصلی دور از انتظار نبود اما برخی از تحلیلگران اقتصادی این اقدام بانک مرکزی را در راستای تک‌نرخی کردن ارز مي‌دانند و مي‌گویند که این بانک در حال تدارک دیدن مقدمات ارز تک نرخی است.
کارشناسان اقتصادی براین اعتقادند که این اقدام بانک مرکزی در جهت نزدیک کردن قیمت ارز دولتی به ارز بازار آزاد برای تک نرخی کردن ارز است، غافل از اینکه هر چه دولت قیمت رسمی ارز را بالا مي‌برد، قیمت ارز بازار هم برای ایجاد موازنه نرخ خود را بالا مي‌برد. درعین حال در سال‌های اخیر همواره سعی دولت‌ها بر تک نرخی کردن ارز بوده که تاکنون موفقیتی برای آنها حاصل نشده است، گرچه در مقاطعی طی سالهای گذشته ارز به اصطلاح در کشور تک نرخی شد اما دولت وقت نتوانست آن را حفظ کند و همواره در این سالها نرخ ارز چندگانه در کشور حکمفرما بود.
از سوی دیگر اقتصاددانان مطرح مي‌کنند که اگر دولت قصد دارد که نرخ ارز را با افزایش قیمت دلار دولتی و رساندن قیمت آن به نرخ بازار آزاد یکسان سازی کند، از سوی دیگر باید قدرت کنترل نرخ ارز آزاد بازار را داشته باشد، این در حالی است که بازار همیشه سعی دارد که قیمت خود را در سطحی بالاتر از قیمت رسمی ارز نگه دارد.
همزمان با شروع هفته بانک مرکزی مانند هفته قبل نرخ دولتی دلار را بالا برد و آن را ۳۰۰۷ تومان اعلام کرد و نرخ بازار آزاد هم به ۳۶۵۵ تومان صعود کرد و همچنان اختلاف قیمتی حفظ شده است و مشخص نیست که بانک مرکزی در کدام نقطه قصد دارد که قیمت روند افزایش قیمت ارز را متوقف کند و نقطه پایان افزایش نرخ ارز کجاست؟
به نظر مي‌رسد که روند افزایشی قیمت ارز در بازار تنیده شده و بازار ارز عادت کرده است که با هر فعلی تکانه‌هایی را تجربه کند. در اصل ثبات و آرامش نرخ‌ها در بازار ارز در این سالها همواره مقطعی بوده و با هر اتفاقی بازار ارز واکنش‌های هیجانی و جهشی بزرگی را تجربه کرده است. حال کارشناسان اقتصادی نسبت به واکنش‌های بازار و پس‌لرزه‌های اقدامات ارزی دولت هشدار مي‌دهند. 

بانک مرکزی ارز را عمدا گران می‌کند؟
سید بهاء الدین حسینی هاشمی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به افزایش نرخ ارز دلار توسط بانک مرکزی و افزایش قیمت آن به بالای ۳۰۰۰ تومان گفت: بانک مرکزی به دنبال افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و کاهش نرخ ریالی آن بر مبنای نرخ تورم است و با افزایش نرخ ارز دولتی و نزدیک کردن آن به نرخ دلار آزاد قصد دارد که نرخ ارز را به تعادل برساند.
مدیرعامل سابق بانک‌های صادرات و سپه با بیان اینکه اما بانک مرکزی تاکنون توفیقی در تعادل بخشی به قیمت ارز نداشته است، تصریح کرد: بانک مرکزی نرخ دولتی ارز را بالا مي‌برد تا نرخ ارز دولتی و آزاد را به هم نزدیک کند اما باید در کنار افزایش نرخ دولتی ارز، قیمت آزاد را هم کنترل کند تا این نرخ هم به تبعیت از نرخ بازار آزاد بالا نرود.
وی ادامه داد: این در حالی است که نرخ ارز در بازار آزاد از نرخ ارز دولتی پیروی مي‌کند و با افزایش قیمت رسمی، نرخ آزاد هم بالا مي‌رود و در اصل ارز آزاد خود را با نرخ دولتی تطبیق مي‌دهد تا همواره فاصله معناداری که میان این دو نرخ وجود دارد، حفظ شود.
حسینی هاشمی به مکانیزم فعالان بازار ارز برای رعایت فاصله نرخ آزاد ارز با دولتی اشاره کرد و اظهارداشت: اقدامات بانک مرکزی در جهت افزایش قیمت دلار دولتی به سمت تک نرخی کردن ارز است و به اصطلاح سیستم ارز شناور مدیریت شده را در پیش گرفته اما بانک مرکزی ایران پس از ۵۰ سال تلاش هنوز نتوانسته نرخ ارز را کنترل و تک نرخی کند.
کارشناس مسائل اقتصادی و پولی راهکار بانک مرکزی را اعلام ناگهانی یک نرخ ارز واحد اعلام و بیان کرد: بانک مرکزی باید تصمیم بگیرد که نرخ‌های چندگانه ارز را کنار بگذارد و یک نرخ یکسان و واحد ارزی را اعلام کند، البته تدابیری هم برای این کار لازم است از جمله اینکه به برخی از کالاهای اساسی و دارو و امثالهم یارانه اختصاص دهد و معادل ریالی آن را کمک کند.
وی به وجود دو بازار تقاضا و یک بازار عرضه برای ارز اشاره کرد و گفت: همه کشورها برای یکسان سازی ارز به صورت ناگهانی اقدام کرده اند به این صورت که به یکباره نرخ ارزی را به عنوان نرخ آزاد و دولتی اعلام کرده اند. البته ممکن است که بانک مرکزی ایران پیش شرط‌هایی برای این موضوع داشته باشد از جمله اینکه بازار به دلیل اینکه هنوز تحریم‌ها به صورت کامل برداشته نشده است، آماده نیست.
حسینی هاشمی با بیان اینکه ممکن است که بانک مرکزی مطرح کند که به این دلایل ثبات نرخ ارز به این زودی‌ها امکان‌پذیر نیست، عنوان کرد: اما اگر به یکباره نرخ ارز یکسان شود، از آن زمان بانک مرکزی مي‌تواند با قدرت بیشتری وارد عمل شود و تعادل در نرخ دولتی و آزاد ارز به ویژه دلار ایجاد کند.
وی در بیان واکنش بازار به این اقدامات و تصمیمات بانک مرکزی در جهت افزایش قیمت دولتی دلار گفت: بازار مسیر خود را جلو مي‌برد و تابع هیچ دستورالعمل، قانون و مقرراتی نیست و به منابع خود توجه دارد. با توجه به اینکه در حال حاضر وضعیت درآمدهای ارزی به دلیل مشکلات مربوط به تولید و صادرات معادن، کانی‌ها و غیره کاهش یافته و در عین حال دولت با کسری بودجه مواجه است و تقاضا افزایش و مصارف همچنان بالا است، بنابراین قیمت ارزها هم در بازار روند جبری صعودی خود را به پیش مي‌برد.

بانک مرکزی از نرخ بازار تبعیت می‌کند!
همچنین مرتضی افقه عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه تک نرخی کردن ارز از دوره دولت‌های پنجم و ششم مطرح شده است، افزود: دیدگاه‌هایی در این زمینه مطرح است و دو بحث اساسی در این زمینه وجود دارد، اول اینکه دولت با شرایط مالی، پولی و ارزی که دارد، آیا توان ارز تک نرخی را دارد یا خیر؟ و دیگر اینکه این کار آیا در شرایط فعلی مطلوب است یا نه؟
این اقتصاددان افزود: اگر اقدام دولت برای تک‌نرخی کردن ارز در جهت کاهش نرخ ارز بازار باشد، طبیعتا مطلوب است اما اگر دولت بخواهد منفعلانه برخورد و از نرخ بازار تبعیت کند، تک نرخی شدن رو به افزایش نرخ ارز خواهد بود.
وی تاکید کرد: برخلاف تعداد قابل توجهی از اقتصاد خوانده‌ها که از افزایش نرخ ارز حمایت می‌کنند، من در شرایط فعلی چندان موافق افزایش نرخ ارز نیستم. عمده استدلال آنها این است که افزایش نرخ ارز منجر به افزایش صادرات غیرنفتی مي‌شود اما من معتقدم که بخش قابل توجهی از صادرات ما هنوز مواد خام است و حمایت از این صادرات مطلوب نیست، همان کاری که دولت با ارائه جوایز صادراتی دنبال مي‌کند.
این کارشناس اقتصادی گفت: هنوز بخش قابل توجهی از تولیدات به ویژه صنعتی وابسته به قیمت ارز است و اگر چه بپذیریم که درآمدهای صادراتی را نرخ ارز بالا، زیاد مي‌کند اما از سوی دیگر هزینه واردات را به شدت بالا مي‌برد و چون بخش قابل توجهی از نیازهای صنعت از طریق واردات تامین مي‌شود، این افزایش نرخ ارز منجر به افزایش قیمت محصولات تولیدات داخلی مي‌شود.
به گفته وی، در شرایط فعلی که دولت با محدودیت‌های ارزی مواجه است و مشکل صدور نفت و دریافت منابع ناشی از صدور نفت به دلیل اینکه هنوز برجام اجرایی نشده است، وجود دارد، دسترسی دولت به ارز و منابع ارزی محدودیت دارد و پائین است. این اقدام یعنی انفعال دولت در مقابل افزایش نرخ ارز که از طریق افزایش نرخ دولتی ارز صورت مي‌گیرد و از نرخ بازار تبعیت مي‌کند، نتایج چندان مطلوبی در پی ندارد.
افقه در بیان بهترین راهکار دولت عنوان کرد: دولت لازم است که اقدامات لازم را با تنظیم بازار و محدودیت‌هایی که به بازار وارد مي‌کند، اعمال کند و حتی الامکان سرعت افزایش نرخ ارز در بازار آزاد را کنترل کند و از طریق کاهش نرخ ارز بازار به سمت تک نرخی شدن برود و حداقل با نزدیک کردن قیمت آزاد به سمت رسمی اقدام کند. به عبارت دیگر دولت باید از طریق کاهش فاصله با کم کردن قیمت ارز در بازار آزاد و نه با افزایش قیمت ارز دولتی عمل کند.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی واکنش ناگهانی بازار را افزایش قیمت ارز دانست و افزود: هنوز التهاب بازار ارز فروکش نکرده و این تبعیت دولت از نرخ بازار کمکی به تثبیت نرخ ارز در بازار نخواهد کرد.

https://siasatrooz.ir/vdci55a3.t1a5v2bcct.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی