مقام معظم رهبری در دیدار اخیری که با کارگران به مناسبت روز کارگر داشتند بار دیگر با مبنا قرار دادن مساله اقتصاد مقاومتی و اقدام عملی در این زمینه مساله تولید داخلی و توجه هرچه بیشتر به آن را مدنظر قرار دادند و نکاتی را مورد تاکید قرار دادند که بررسی هر یک از آنها در برابر اتفاقاتی که در اقتصاد کشور در حال رخ دادن است قابل توجه است.
معظم له در سخنان خود مساله واردات خودروهای آمریکایی و همچنین واردات میلیاردی برخی لوازم غیر ضروری را مدنظر قرار دادند و فرمودند:" خود آمریکایی‌ها به علت مصرف زیاد و سنگین بودن این خودروها، رغبتی به خرید آنها ندارند؛ حالا در این شرایط ما بیاییم و از فلان کارخانه رو به ورشکستگی آمریکا، خودرو وارد کنیم!؟ این جای تعجب فراوان دارد و مدیران و مسئولان محترم در مقابل فشارهای پنهانی که در این زمینه‌ها وارد می‌شود، بایستند و جداً نگذارند این قبیل مسائل انجام شود."
مقام معظم رهبری همچنین با انتقاد از «واردات میلیاردی برخی لوازم غیر ضروری»، به مشکل جدی قاچاق کالاها و اجناس به داخل اشاره و خاطرنشان کردند: به مسئولان دولت‌های مختلف، مکرر این مسئله را گوشزد کرده‌ام، و آنها نیز می‌گویند اگر تعرفه سنگین بگذاریم، قاچاق آن کالا بالا می‌رود، اما این دلیل، پذیرفتنی نیست.
ایشان قاچاق را بلایی بزرگ و سمّ تولید داخلی برشمردند و با انتقاد شدید از عدم برخورد جدی با این مسئله تأکید کردند "منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کوله برهای ضعیفی که در برخی مناطق اجناس کوچک را وارد می‌کنند، نیست؛ بلکه منظور قاچاقچیان بزرگی است که با ده‌ها و صدها کانتینر، اجناس قاچاق، وارد کشور می‌کنند."
رهبر انقلاب فرمودند:"گاه جنسی می‌تواند در داخل تولید شود اما وارد کنندگانی که سودهای کلان به‌دست می‌آورند، با روش‌های مختلف از جمله رشوه‌های سنگین، تهدید و حتی جنایت، تلاش می‌کنند جلوی تولید آن کالا را بگیرند واین مسائل، بسیار مهم و امنیتی است و نباید با آنها ساده برخورد کرد."
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه آسیب‌شناسی موانع رشد تولید داخلی فرمودند: "برخی مدافعان واردات کالاهای خارجی هر جا در استدلال کم می‌آورند، می‌گویند فناوری خارجی، «پیشرفته» و فناوری داخلی، «قدیمی» است؛ بسیار خب اما چرا با این همه استعداد و ذهن خلاق ایرانی، این مشکل را حل نمی‌کنید؟آیا ذهن ایرانی که می‌تواند موشک را پس از مسافتی دو هزار کیلومتری با خطایی کمتر از ۱۰ متر به هدف بزند، نمی‌تواند مشکل فناوری داخلی برخی عرصه‌ها از جمله صنعت خودرو را حل کند؟ پس چرا برای حل مشکلات به این‌گونه جوانان مراجعه نمی‌کنید؟"
نگاه کارشناسی
آنچه مسلم است حوزه صنعت در هر کشوری یکی از مهم ترین بخش‌های اقتصادی هر کشور به حساب آمد و نقش زیادی در رشد و توسعه کشورها ایفا می‌کند.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در تشریح این مساله و مقدم بودن مفهوم صنعتی شدن و صنعت بر مفهوم توسعه این نکته را گوشزد می‌کنند که صنعت خودرو یکی از مهمترین صنایعی است که نقش قابل ملاحظه‌ای در رشد اقتصادی داشته و به اعتقاد برخی این صنعت، مهمترین نیروی محرکه توسعه اقتصادی است.
این گروه با مبنا قرار دادن این نکته که این قبیل صنایع، آیینه تمام نمای توسعه اقتصادی و صنعتی برخی از کشورهای صنعتی هستند و در هر کشوری به عنوان یکی از شاخص‌های مهم پیشرفت صنعتی به حساب می‌آیند می‌گویند: در ابتدای سالهای ورود این صنعت به کشور به دلیل عدم توانمندی در ساخت اتومبیل، مجبور به خارج کردن ارز و واردات اتومبیل شد اما همواره صاحبان صنایع اتومبیل کوشیدند تا آنجا که ممکن است اجزای متشکل اتومبیل را در داخل تهیه کنند و در اثر تشویق و ترغیب صاحبان صنایع و اعطای وام‌ها، بتدریج کارخانه‌هایی جهت تولید اتومبیل دایر ومورد بهره برداری قرار گرفت. این گروه با اشاره به مشکلات ناشی از جنگ پس از پیروزی انقلاب اسلامی می‌افزایند: این مشکلات تولید خودرو را دچار افت کرد و در کنار عدم تولید وارداتی هم انجام نشد.
بی‌برنامگی و انحصار ؛دو معضل اساسی
به گفته این کارشناسان در این سالها صنعت خودرو سازی دچار یک بی‌برنامگی و رکود شد اما بعد از اتمام جنگ شرکت‌های خودروسازی ایران با حمایت دولت شروع به فعالیت کردند که این امر منجر به گسترش تولید داخلی و ایجاد شرکت‌های قطعه سازی در کشور شد اما این فعالیتها تا به امروز نتوانسته آن انتظاراتی که مدنظر است را ایجاد کند و این روند بی‌برنامگی و حمایت‌های نابه جا منجر به آن شده که دروازه‌های واردات این محصول همچنان گسترده باشد و مردم هم در مقایسه با قیمت بالا و بی‌کیفیتی این محصول،نمونه‌های خارجی را به نمونه‌های داخلی ترجیح دهند.
برخی دیگر از کارشناسان برآیند چنین مساله‌ای را به مساله انحصاری بودن این محصول نسبت می‌دهند و با اشاره به میزان تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای ناشی از بی‌کیفیتی خودروهای تولید داخل می‌گویند: سالیانه بین ۲۴ تا ۳۲ هزار نفر در جاده‌ها جان خود را از دست می‌دهد که باید مشخص شود علت اصلی این آسیب از کجاست؟ آیا خودرو ساز مقصر است یا قطعه ساز؟
این گروه می‌افزایند: بخش دیگر مساله به این باز می‌گردد که تولید خودرو در کشور در اختیار دو شرکت است و تا زمانی که انحصار تولید از آن این دو شرکت است و مدیران آنها به واسطه متولیان دولتی تعیین می‌شوند پس نمی‌توان انتظار اتفاق تازه‌ای را در این زمینه داشت چراکه همچنان قیمت گذاری خودرو با این مساله انحصاری است.
این کارشناسان با مبنا قرار دادن این نکته که در هیچ کجای دنیا متولیان دولتی در کار خودروسازان دخالت نمی‌کند معتقدند تا زمانی که متولیان هستند که از واردات خودرو سودهای کلان کسب می‌کنند جای هیچ گونه تردیدی نیست که به نوعی در مسیر رشد و توسعه این صنعت سنگ‌اندازی کنند و روند فعالیتها را به گونه‌ای پیش ببرند که منجر به در جا زدن صنایعی همچون خودرو سازی شود.
با مصوبه شورای رقابت گرانی دوباره خودرو کلید خورد
شورای رقابت هفته پیش با افزایش ۱.۸۱ درصدی قیمت محصولات ایران خودرو و همچنین افزایش ۰.۴ درصدی قیمت محصولات سایپا موافقت کرد.
بر این اساس، ایران خودرو و سایپا قیمت پایه انواع محصولات خود را بدون محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و نرخ بیمه شخص ثالث را به نمایندگی‌ها اعلام کردند که این قیمت‌ها در جدول زیر قابل مشاهده است. اما باید توجه داشت که محاسبه نرخ مالیات و بیمه باز هم باعث افزایش قیمت این خودروها خواهد شد که البته با توجه به اینکه تاکنون اعلام رسمی در این مورد صورت نگرفته، مشخص نیست که تعیین این نرخ‌ها تا چه حد قابل قبول خواهد بود. زیرا مسئولان بیمه مرکزی هر نوع افزایش قیمت خودرو از محل رشد نرخ بیمه شخص ثالث را رد کرده و گفته بودند طبق توافق بیمه و خودروسازان، افزایش نرخ بیمه نباید بر روی قیمت خودرو لحاظ شود. این در حالی است که خودروسازان نسبت به این مسئله بی‌اعتنا بوده و ابتدای سال نسبت به افزایش قیمت خودرو بر اساس نرخ جدید بیمه اقدام کردند.
در لیست جدید قیمت خودروها شاهد افزایش ۸۵۷ هزار تومانی قیمت تندر۹۰ اتوماتیک، رشد ۷۷۰ هزار تومانی قیمت دنا، افزایش ۶۷۷ هزار تومانی قیمت تندر۹۰ دنده‌ای و گرانی ۶۶۷ هزار تومانی پژو پارس هستیم.
