برخی ناظران سیاسی بر این باورند که خروج انگلیس از اتحادیه اروپا موجب افزایش قدرت چانه‌زنی ایران در عرصه بین‌الملل می‌شود که باید از این فرصت در جهت پیشبرد اهداف سیاست خارجی کشورمان استفاده کند.
بریتانیا دو روز پیش دریک رای‌گیری تاریخی، به خروج از اتحادیه اروپا رای داد. پیامدهای بیشمار این رای‌گیری تنها در سال‌های آینده قابل درک خواهد بود اما از همین حالا هم مشخص است که این خروج، تمام امور در کره اروپایی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
وزارت امورخارجه کشورمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام مردم‌سالار به رأی مردم بریتانیا در زمینه خروج از اتحادیه اروپایی احترام گذاشته و آن را در مسیر خواست اکثریت مردم آن کشور در تنظیم روابط خارجی خود قلمداد می‌کند. در ادامه این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان گسترش روابط با کشورهای اروپایی بر مبنای احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر بوده و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی تغییری در رویکرد ایران نسبت به آن کشور ایجاد نخواهد کرد.
اما کشورهای عضو اتحادیه اروپایی ازخروج انگلیس ناخرسند هستند پیشترنیز برای ماندن این کشور در ایالات متحده اروپا تلاش بسیاری کردند.برخی نمایندگان پارلمان اروپا نیز این خروج را به ضرر ایران و برجام برشمردند چنانچه فیلیپ جووَن، نماینده پارلمان اروپا و عضو گروه روابط با ایران در مصاحبه با یورونیوز، در ادعایی جدایی بریتانیا ازاتحادیه اروپا را به ضرر ایران توصیف کرد.
قبل ازاینکه بخواهیم به تاثیر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا درارتباط با ایران بالاخص پرونده هسته‌ای و برجام بپرداریم این سوال مطرح می‌شود که کارکرد این اتحادیه‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای تا چه اندازه توانسته است در بهبود اوضاع کشورهای عضو، منطقه و بین‌الملل تأثیر گذار و مثبت باشد؟ که حالا برخی نمایندگان پارلمان اروپا از خروج لندن ابراز ناخرسندی می‌کنند!
به طور اجمالی اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم، چنین سازمان‌هایی از اهداف اولیه، اصلی و واقعی خود به دور هستند و همین باعث می‌شود نه تنها به خود بلکه به دیگر کشورها و مردمان دنیا هم خسارت وارد سازند.
نمونه بارز آن اتحادیه اروپا است. تصمیماتی که در این سازمان‌ها گرفته می‌شود، هر چند اجماعی و شورایی است اما همه اعضای آن در یک اندازه نیستند و در میان آنها کشورهای قدرتمند دیده می‌شوند تا برروی رأی کشورهای ضعیف‌تر تأثیر بگذارند.
شاید اینگونه سازمان‌ها و اتحادیه‌ها دیگر کارکرد خود را از دست داده‌اند و تنها یک ژست اتحاد ایجاد می‌کنند در حالی که واقعیت درونی آنها چیز دیگری است.
جوون که عضو گروه پارلمانی (حزب مردم اروپا) است در پاسخ به پرسش یورونیوز فارسی درباره پیام توییتری حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری ایران گفت: «ایران، با توجه به توافق‌ها و مذاکرات اخیر با اروپا، احتیاج به طرف‌هایی در مذاکره دارد که شرایط پایداری داشته باشند. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا وضعیت را [برای این کشور و همچنین اتحادیه اروپا] ناپایدار می‌کند؛ امری که برای ادامه مذاکرات میان ایران و کشورهای اروپایی به هیچ وجه مناسب نیست.»
دو روز پیش و پس ازانتشارخبررای مثبت اکثر شهروندان بریتانیا به جدایی از اتحادیه اروپا، حمید ابوطالبی با انتشار چند پیام در حساب توییتر خود، «خروج انگلیس [بریتانیا] ازاتحادیه اروپایی» را « یک “فرصت تاریخی” برای ایران» خواند و افزود که «باید ازاین فرصت تازه، نهایت بهره را برد.»
از سوی دیگر مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح رای مردم بریتانیا را «نه» گفتن آنها به ادامه تبعیت بریتانیا نسبت به تحمیل اراده آمریکا بر این کشور دانست.
برخی ناظران سیاسی بر این باورند که به لحاظ سیاسی، این تصمیم سبب تقویت محور شرق شده و موجب تقویت قدرت چانه زنی ایران خواهد شد. البته نباید در ابعاد آن بزرگ نمایی کرد. جایگاه ایران بهبود پیدا خواهد کرد، اما این یک فرصت تاریخی برای ایران نیست! چرا که اثراتش بر ما بسیار کوچک‌تر از آن چیزی است که بعضا تصور می‌شود. البته درگیر شدن قدرتهای بزرگ با مسایل و مشکلات متعدد جدید ناشی از این جدایی که احتمالا به جدایی‌های دیگر دامن خواهد زد، امکان یکپارچگی و تمرکز آنها بر ایران را کمرنگ‌تر خواهد کرد. البته برخی دیگر از ناظران سیاسی نگاه دیگری دارند آنها معتقدند ایرانیان باید در مورد نگاه خوشبیانه‌شان به این موضوع محتاط باشند.
عدم اطمینان و بی‌ثباتی که حال گریبان اروپا را گرفته احتمالا تاثیر قابل توجهی بر اجرای توافق هسته‌ای ایران داشته باشد. در شرایطی که ایران با اتکا به همکاری‌های اتحادیه اروپا به دنبال بازگشت به جامعه جهانی بود، ظرفیت سیاسی و اقتصادی برای اجرایی شدن توافق از مسیر خود منحرف شده و از بین رفته است.
درچارچوب دیدگاه اقتصادی نیز برخی ناظران بین‌الملل بر این باورند که خروج انگلیس از اتحادیه اروپا باعث خواهد شد تا در یک بازه ۳ تا ۶ ماهه بازارها به شدت بی‌ثبات و متشنج شوند. این باعث خواهد شد تا پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی اروپا و جهان کاهش یابد. میزان بدهی کشورهای عضو یورو افزایش یابد و سازوکارهای قدیمی جهان که برای چند دهه گذشته معمول بوده‌اند به هم بریزند پیش از آن که سازوکار جدیدی تعبیه و ایجاد شود. این جدایی باعث خواهد شد اتحادیه اروپا با چالش بسیار بزرگی روبرو شود.
احتمال فروپاشی و از بین رفتن این اتحادیه که اقتصاددانان بزرگی نظیر فریدمن پیش از این پیش‌بینی کرده بودند دیگر دور از ذهن نیست. چه اتحادیه اروپا فروبپاشد و چه باقی بماند، این تردیدها در حداقل یکسال آینده فضای اقتصاد جهان را تیره و تار خواهد کرد. این امر هرچند به لحاظ سیاسی باعث افزایش قدرت سیاسی چین و روسیه و کلا محور شرق در مقابل محور غرب خواهد شد اما به لحاظ اقتصادی آثار متفاوتی برجای خواهد گذاشت.
اولین اثر اقتصادی این رای، کاهش قیمت کالاها از جمله قیمت نفت خواهد بود. با کاهش قیمت نفت و برگشت دوباره آن به حدود ۴۰ دلار، درآمدهای نفتی کشور کاهش خواهد یافت. طبیعتا با کاهش درآمدهای نفتی در سالی که انتظار می‌رفت با افزایش درآمد نفت بتوان اثرات رکود اقتصادی در کشور را تخفیف داد، امیدها به کنار رفتن ابرهای رکود در اقتصاد ایران کمتر و کمتر خواهد شد.
خروج انگلیس به نفع کشورهای طرف معامله لندن است
عضو کمیسیون برنامه مجلس گفت:خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به نفع کشورهای طرف معامله لندن است چرا که دیگر لازم نیست برای هرموضوعی ۲۷ کشور دیگر اروپایی را هم راضی کنند. عزت الله یوسفیان ملا در گفت و گو با خانه ملت با اشاره به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به تاثیر روابط تهران و لندن اشاره کرد وگفت: این خروج برای ایران و کشورهای دنیا اثر گذار خواهد بود و در مذاکرات کشورها تنها با انگلیس طرف صحبت هستند. پیش از این اگر مذاکره‌ای با انگلیس صورت می‌گیرد، در واقع با ۲۸ کشور باید به مذاکره و گفت و گو می‌نشستیم اما اکنون تنها با لندن روبه رو خواهیم بود.
یوسفیان با بیان اینکه اتحادیه اروپا با خروج انگلیس، متلاشی خواهد شد، اظهار داشت: خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به نفع کشورهایی است که با این کشور طرف معامله بودند اما باید در نظر گرفت این خروج به نفع انگلیس نخواهد بود چرا که منزوی می‌شود و برای ایران حکم آمریکای دوم را خواهد داشت. سرآغاز یک فصل جدید
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه خروج انگلیس از اتحاد اروپا سرآغاز یک فصل جدید خوهد بود، گفت: پس‌لرزه‌های تصمیم مردم انگلیس قابل توجه خواهد بود زیرا می‌تواند منجر به برگزاری همه‌پرسی در اسکاتلند و برخی کشورهای اتحادیه اروپا باشد.
علاءالدین بروجردی در خصوص رای مردم انگلیس به خروج این کشور از اتحادیه اروپا اظهار داشت: دولت‌های مختلف انگلیس در سالیان گذشته دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا بود و این موضوع در عمل کاملا مشخص بود.
نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آمریکا با توجه به حضور انگلیس در اتحادیه اروپا شرایط خاصی را ایجاد کرده بود، گفت: با توجه به این شرایط دولت‌های مختلف انگلیس از سیاست‌های امریکا تبعیت کورکورانه می‌کردند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مردم انگلیس نوعی احساس تحقیر نسبت به سیاست‌های آمریکا داشتند به این دلیل که دولت‌های انگلیس از سیاست‌های آمریکا تبعیت کورکورانه می‌کردند.
وی با بیان اینکه خروج انگلیس از اتحادیه اروپا تحول قابل توجهی است و می‌تواند سرآغاز یک فصل جدیدی از وضعیت اتحادیه اروپا در جهان باشد، گفت: سیاست پیوسته جمهوری اسلامی ایران در قبال انگلیس مخالفت با هرگونه دخالت و سیاست‌های منفی این‌کشور بوده است.
وی افزود: بدبینی ملت ما نسبت به انگلیس واقع‌گرایانه و باعمق تاریخی بوده و‌متاثر از سیاست‌های منفی انگلیس ضد کشور ما است.
ایران با برنامه‌ریزی از بحران اروپا به نفع خود برداشت کند
نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه لازم است دستگاه دیپلماسی تاثیر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر ایران را به نمایندگان توضیح دهد گفت: تاثیر سیاسی از بحران بر ایران با تعیین دولت بعدی مشخص می‌شود.
کمال دهقانی فیروزآبادی با اشاره به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا اظهار داشت: لازم می‌دانیم که این موضوع به صورت کارشناسانی با حضور مسئولان دستگاه دیپلماسی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی توضیح دهند تا همه نمایندگان در جریان قرار بگیرند تا بتوانیم تحلیل درست و کارشناسی ارائه کنیم. نماینده مردم تفت و میبد در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: اما در هر بحرانی که درجهان ایجاد می‌شود، هم فرصت وهم تهدید برای کشورهای دیگر فراهم خواهد شد، بحران ایجاد شده در حوزه اتحادیه اروپا باید مورد بررسی قرار گیرد تا تاثیر آن بر روابط اقتصادی و سیاسی مشخص شود.
وی با بیان اینکه خروج انگلیس بر کشورهای دیگر اروپایی نیز اثر گذار بوده است توضیح داد: اکنون کشورهای متعددی از جمله ترکیه خواهان پیوستن به اتحادیه اروپا هستند اما از سوی دیگر شاهد آن هستیم که کشورهایی خواهان خروج از اتحادیه هستند. از سوی دیگر در این راه باید روابط انگلیس و اسکاتلند را نیز در نظر بگیریم چرا که اسکاتلندی‌ها بر خلاف مردم انگلیس می‌خواهند همچنان در اتحادیه اروپا باقی بمانند.
دهقانی در ادامه به تاثیر این خروج بر روابط تهران و لندن اشاره کرد و اظهار داشت: تاثیر اقتصادی این مسئله بر روی ایران هم سایه خواهد انداخت بنابراین باید با برنامه‌ریزی مدون با محوریت اقتصاد مقاومتی تلاش کنیم بحران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به فرصتی برای ایران تبدیل شود.
