اردن به دلیل موقعیت جغرافیایی برتر بویژه نزدیکی به فلسطین اشغالی و نیز هم مرزی با سوریه، سعودی و عراق از جایگاه قابل توجهی در معادلات منطقه و جهان برخوردار شده و همواره نیز تلاش داشته از این موقعیت برای رسیدن به منافع منطقه‌ای و جهانی بهره گیرد. از نکات قابل توجه در عرصه سیاست خارجی این کشور تحرکات جدید آنها در احیای روابط با کشورهایی مانند عمان و قطر است که پیش از این با چالشهایی همراه شده بود. در همین چارچوب به دنبال تعیین سفرای جدید اردن و قطر و تصمیم دو کشور برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک، دو طرف در تدارک برگزاری سریع نشست‌های وزارتی هستند. بسیاری از ناظران سیاسی بر این امر تاکید دارند که تعیین دبیرکل وزارت خارجه اردن به عنوان سفیر این کشور در قطر پس از گذشت دو سال کاهش روابط، احتمالات مربوط به فاصله گرفتن اردن از عربستان سعودی و عدم همسویی با سیاست‌های سعودی در منطقه را تقویت کرد.رسانه‌های اردن گزارش دادند که هیأت وزیران این کشور با تعیین «زید اللوزی» دبیرکل وزارت خارجه به عنوان سفیر اردن در قطر موافقت کرده است.
این مسئله مطرح است که اردن با تعیین سفیر در قطر آن هم فردی با جایگاه عالی در وزارت خارجه، همچنان در صدد آن است تا خاطر عربستان سعودی را بیازارد. اعلام تعیین سفیر اردن در دوحه همزمان با سفر تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر به آمریکا و دیدار با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور این کشور صورت گرفت و حال آنکه عبدالله دوم شاه اردن نیز برای گذراندن تعطیلات به آمریکا رفته است اگرچه هیچ خبری از احتمال دیدار آنها در آمریکا منتشر نشده است. در همین حال این نظریه مطرح می‌شود که احیای روابط قطر و اردن با موافقت آمریکا و امارات و به دنبال تغییر در برخی رویکردها در روابط با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، صورت گرفت. اما آنچه بیش از هرچیز مطرح است نارضایتی دولتمردان اردن از عملکردهای سعودی در قبال مسئله فلسطین است که بر امنیت و جایگاه منطقه‌ای اردن تاثیر بسیار دارد. سعودی به ادعای اجرای طرح معامله قرن آمریکا در کنار بحرین در حالی راه سازش با صهیونیست‌ها را در پیش گرفته‌اند که اجرای این طرح به معنای از دست رفتن امنیت و ثبات اردن و حتی جایگاه آن در مسئله فلسطین است بویژه اینکه مدیریت قدس از اردن گرفته و به سعودی داده می‌شود. در همین حال اردن به شدت ادامه بحران عراق و سوریه را با امنیت خود مغایر می بیند لذا به دنبال رویکرد به این کشورها دو دوری از رویکرد تقابلی گذشته است. روندی که راهکار تحقق آن دوری از سعودی خواهد بود.
بر این اساس می‌توان گفت که رویکرد اردن و قطر به توسعه روابط بیش از هرچیزی برهم زدن تحرکات منطقه‌ای سعودی است که افول قدرت این رژیم و تلاش کشورها برای دوری از آن را آشکار می‌سازد که قطعا تاثیرات منفی بسیاری بر عرصه داخلی سعودی و موقعیت منطقه‌ای آن خواهد داشت.
نویسنده: فرامرز اصغری
