استفاده از واکسن کرونا در کشورهای غربی آنطور که انتظار می رفت نتایج خوشایندی نداشت، بروز برخی از حساسیت‌ها و واکنش‌ها نشان داد آنطور که گفته می‌شود این واکسن قابل اعتماد نیست و میتواند عوارضی به دنبال داشته باشد. این درحالی است که پیش از این برخی از مقامات کشورمان نسبت به استفاده از واکسنهای خارجی و اهداف بیو تروریسم غربی ها در این باره هشدار داده بودند. سوال این است که چقدر واکسنهای غربی قابل اعتماد است و اگر واقعا ً واکسن کشورهای غربی کرونا با واردت پرهزینه همزمان با تولید واکسن ایرانی بدست مردم کشورمان می رسد، بهتر نیست که روی تولیدات خودمان تکیه کنیم؟
نگاهی به روشهای مختلف تولید واکسن در جهان نشان می‌دهد که هر کشوری در این باره از رویکردی متفاوت استفاده کرده است، به عنوان مثال رقابت چین با تولید واکسن کروناواک ساخت شرکت سینواک گام‌های بزرگی برداشته و از مرزهای این کشور فراتر رفته است، به طوری که در خبرها آمده بود محموله‌های واکسنهای کووید۱۹ ساخت این شرکت چینی به اندونزی رسیده است. در این میان اگرچه استفاده از این واکسنها باعث شده ویروس کرونا در چین به میزان زیادی تحت کنترل درآید و زندگی آهسته آهسته در حال بازگشت به حالت عادی باشد، اما آیا با توجه به تفاوت های اقلیمی، ژنتیک و ... آیا می توان مطمئن بود که استفاده از واکسنهای کشورهای دیگر در مردم کشورمان نیز موثر و باعث کنترل کرونا در ایران می‌شود؟
روسیه به عنوان اولین کشور دنیا، واکسیناسیون شهروندان را در پایتخت کشورش آغاز و آمریکا و کانادا و انگلستان نیز این مسیر را ادامه دادند. در کشورهای همسایه ایران از جمله ترکیه وامارات نیز به زودی واکسیناسیون کرونا آغاز می‌شود.
تفاوت واکسنها در چیست؟
در این میان تفاوتهای بسیاری میان روشهای تولید واکسن در کشورهای مختلف وجود دارد. در مورد چین، «لو داهای» استادیار دانشگاه فنی نانیانگ گفته است: کروناواک نوعی واکسن سنتی است که ساختارش در بسیاری از واکسنهای موفق مثل هاری استفاده شده است. این در حالی است که واکسن‌هایی که با رمز ژنتیکی کار می‌کنند نوع جدیدی از واکسنها هستند که حال حاضر مورد موفقی از آنها که روی جمعیت‌های انسانی استفاده شده باشد وجود ندارد. به گفته وی ویژگی واکسن شرکت سینواک این است که در دمای عادی یخچال و بین ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد می‌شود آن را نگهداری کرد.
قیمت هر دوز از این واکسن ۴ دلار است. در مورد واکسن ساخت روسیه که گامالیا (اسپوتنیک وی ) نام دارد، باید گفت ساختار این واکسن مانند واکسن چینی سنتی و به شکل ویروس ضعیف شده است وتا ۹۲ درصد موفقیت از خود نشان داده است. این واکسن نیز در دمای معمولی یخچال قابل نگهداری بوده و قیمت آن معادل ۷.۵ دلار است. این درحالی است که واکسن مدرنا که ساخت امریکا است که نوع واکسن ار- ان – ای بوده و حامل کد ژنتیکی ویروس کرونا است که در بدن شروع به ساخت پروتئین‌های ویروسی کند و می‌شود تا سیستم دفاعی فعال شود و قادر به مقابله با ویروس شود. ارزیابی از اثر گذاری این واکسن ۹۵ درصد بوده و در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد حدود ۶ ماه قابل نگهداری است و قیمت آن ۳۳ دلار است. واکسن فایزر بیو ا- ان تک ساخت مشترک امریکا و آلمان است که درصد موفقیت آن تا ۹۵ درصد ارزیابی شده مانند مدرنا حامل کدژنتیکی ویروس است . قیمت این واکسن نیز ۲۰ دلار عنوان شده است.
در این میان واکسنهای آکسفورد-استرازنکا ساخت انگلیس نیز حامل ویروس اصلاح ژنتیکی شده است که میزان اثر بخشی آن از ۶۲ درصد تا ۹۰درصد ارزیابی شده است و می توان آن را در دمای معمولی یخچال نگهداری کرد که قیمت آن معادل ۴.۵ دلار است .
فقط برای موارد اصظراری
از سوی دیگر گفته می شود که فایزر تنها شرکت غربی است که واکسن آن مراحل آزمایش را به اطمینان بالا پشت سر گذاشته و در بریتانیا و کشورهای دیگر غربی از جمله امریکا تزریق آن آغاز شده است.
این درحالی است که علیرغم تبلیغات گسترده، دانشمندان معتقدند که هنوز استفاده از این واکسنها به شکل کاملی مورد تایید نیست و حتی در مورد بسیاری از واکسن ها فقط در مواقع اضطراری تایید شده است. در این میان «اف دی اِی» که سازمان دولتی در آمریکا نیز تایید کرده است که واکسن کووید-۱۹ شرکت فایزر/بیواِن‌تِک ۹۵ درصد ایمنی ایجاد می‌کند و راه را برای صدور مجوز استفاده اضطراری از این واکسن هموار شده اما مجوزی برای استفاده از آن صادر نکرده است .
همچنین بعد از تزریق برخی از این واکسن ها دریافت کنندگان برای مدت کوتاهی خستگی مفرط، سردرد و درد عضلانی را تجربه کردند و هیچ کدام از آنها برای زنان باردار و افراد زیر ۱۶ سال تایید نشده است.
در استرالیا استفاده از برخی از واکسنها موجب ابتلای استفاده کنندگان به ایدز شد و تزریق این واکسنها به ایجاد آنتی بادی ویروس HIV در بدن برخی از داوطلبان منجر شد و از این رو دولت این کشور سفارش این واکسنها را متوقف کرد.همچنین در انگلیس نیز دو نفر از کارمندان سازمان سلامت ملی این کشور که واکسن کرونای فایزر را دریافت کردند، واکنش‌های آلرژیک شدید نشان دادند و مقامات انگلیسی هشدار داده‌اند که افرادی که آلرژی شدید دارند نباید این واکسن را دریافت کنند.
براساس گزارش سازمان غذا و دارو آمریکا، طی آزمایش بالینی واکسن کووید١٩ توسعه یافته در شرکت بی وان تک و فایزر ۶ نفر فوت کرده‌اند.
جنگ‌ها و تهدیدات سیاسی ، اقتصادی ، بیولوژیکی
دراین میان بسیاری بر این باورند که تبلیغاتی که در مورد بی خطر بودن این واکسن ها صورت می‌گیرد در بسیاری از موارد جنبه سیاسی و اقتصادی دارد چرا که فروشنده موفق این واکسن میتواند بخش عمده‌ای از درآمد حاصل از مبارزه با این بیماری را به خود اختصاص دهد و در عین حال اهرم سیاسی قوی در دست داشته باشد. ازجمله جاکوب ماردل، تحلیلگر مریکس به شبکه خبری ای‌بی‌سی در این باره گفت: چین قطعا از فراهم کردن تکنولوژی نجات جان آدم‌ها برای منفعت دیپلماتیک و اقتصادی و نفوذ خودش استفاده می‌کند. این کشور چیزی دارد که همه کشورها به شدت به آن محتاج اند، پس به دنبال این خواهد بود که ارائه واکسن را به عنوان اقدامی خیرانه تصویر کند.
همچنین دستورالعمل ترامپ برای اولویت بخشی به آمریکایی‌ها در تزریق واکسن کرونا نشان می دهد که وی از این طریق نمایشی برای برجسته کردن نقش خود در تولید واکسن استفاده می‌کند.
گفته های بیل گیتس در سخنرانی خود در سال ۲۰۱۰ درمورد کاهش دی اکسید کربن و کم کردن جمعیت به وسیله واکسیناسیون نیز موجب شده تا عده‌ای در این زمینه احساس نگرانی کنند و این امر احتمال تهدیدات بیولوژیک را از سوی دشمنان تشدید کند.
این احساس نگرانی و به قول برخی توهم توطئه تنها منحصر به مردم ایران نیست ، چندی پیش اُسکار گوتی‌یه‌رز، یک مبلغ مذهبی نامدار در امریکای لاتین نسبت به توطئه شرکت‌های دارو سازی غرب و دولت‌های فاسد نسبت به این واکسن اظهارنگرانی کرد. همچنین کاردینال آنتونیو لیوورا از اسپانیا، تلاش برای ساخت واکسن را «کار شیطان» دانست، همچنین یک زوج مبلغ کلمبیایی اعلام کرده‌اند که پشت واکسن اجباری کرونا تراشه‌‌ای به‌نام آی.دی۲۰۲۰ ساخته بیل گیتس است که زمینه‌ساز کار دجّال (ضدمسیح) است و یک زوج آرژانتینی نیز گفته‌اند که ویروس کرونا، تراشه (موسوم به ۵G ) و واکسن آن، آزمایش‌های آخرالزمانی طرفداران فراماسونی است.
فارغ از اینکه این اظهارات چقدر حقیقت دارد یا نه باید گفت که نگرانی دراین باره نشانگر این است که مردم دنیا نیز مانند مردم ایران به اظهارات سیاست مداران غربی باور ندارند و معتقدند که آنها دارو را به خیر به مردم جهان نمی رسانند .
سیب آن طرف دیوار
ضرب المثلی داریم که می‌گوید مرغ همسایه غاز و معادل انگلیسی آن هم این است که سیب های آنطرف دیوار خوشمزه تر است . حالا حکایت بدتر،اضطراب از اطمینان از این واکسنهای خارجی است . شاهد هستیم که برخی برای دریافت پول، بسیاری از مردم ناآگاه را با درج آگهی تبلیغاتی در شبکه‌های اجتماعی دعوت به تزریق واکسن در دیگر کشورها می کنند. اخیراً در یک آگهی که در شبکه های ا جتماعی این دست و آن دست می شد ادعا شده بود که ایرانیان را با ۱۲ میلیون تومان برای واکسن ویروس کرونا به ترکیه می‌برد و این درحالی است که هنوز واکسیناسیون کرونا در ترکیه آغاز نشده و مقام‌های وزارت بهداشت ترکیه نیز اعلام کرده‌اند که مشغول رایزنی با شرکت‌های آمریکایی فایزر و مدرنا هستند. درعین حال مقامات ترکیه هم مانند بسیاری از کشورها اعلام کرده‌اند که اولویت‌شان ایمنی شهروندان خود است .
اما سوال این است که چرا علیرغم این همه تهدیدات که سلامت مردم کشورمان را به خطر می‌اندازد، هم مردم و هم برخی از مسئولان همچنان مرغ همسایه را غاز می بینند. کتر مینو محرز در این باره گفته؛ برخی افراد تصور می‌کنند که اظهارات در مورد موفقیت های واکسنهای ایرانی، خلاف واقع است اما دست کم گرفتن جوانان باهوش ایرانی که در حال ساخت واکسن ایرانی کووید۱۹ هستند یا افرادی که کیت تشخیصی ایرانی را تولید کردند، فارغ التحصیلان دانشگاه های خوب کشور هستند. اینها سواد و دانش کافی را دارند و امکانات هم برای ساخت واکسن در اختیار آنها قرار گرفته، چرا نتوانند؟ جالب آنجاست که خبرها حکایت‌های دیگری هم دنبال خود دارد. پیش از این هم فاطمه محمد بیگی دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفته بود که مافیای دارو به دنبال توزیع داروی خارجی در کشور با قیمت بالا و گزاف است. این درحالی است که زهرا شیخی عضو کمیسیون بهداشت و درمان دراین زمینه معتقد است که سازمان بهداشت جهانی می‌خواهد با واکسن کرونا ۱۵ درصد از جمعیت جهان را کم کند. نماینده مردم اصفهان، در یک رشته‌توئیت نوشت: آوریل ۲۰۲۰ رویدادی توسط ماکرون، بیل گیتس و دبیرکل WHO برای ایجاد شتاب در درمان کووید۱۹ شکل گرفت. نتیجه این رویداد ایجاد سازوکار بین‌المللی واکسن به‌نام «کواکس» زیر نظر WHOو بنیاد بیل گیتس شد. وی همچنین از عضویت جهانپور سخنگوی سازمان غذا و داروی ایران در اتحادیه کواکس و تلاش وزیر بهداشت برای واردات واکسن ۲۱ میلیون دوز از طریق کواکس انتقاد کرد.
این درشرایطی است که کشورمان همزمان با کشورهای توسعه یافته غربی در حال تولید واکسن کرونا ایرانی است و به گفته معاون درمان ستاد مبارزه با کرونا تهران؛ مراحل آزمایشگاهی واکسن ایرانی، تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را دریافت کرده است. همچنین نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی گفته است اکنون ۷ شرکت داخلی برای ساخت واکسن در حال رقابت هستند و یک واکسن ایرانی در مرحله تست بالینی قرار دارد.
سید محمد پاکمهر با اشاره به اینکه در زمان بحران هیچ کشوری به دیگری کمک نمی‌کند، افزود: در ابتدای شیوع کرونا حتی کیت تشخیص کرونا در اختیار ایران قرار نمی‌دادند اما اکنون کیت‌های آزمایش کرونا به وفور در کشور ساخته می شود.
همچنین ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت اعلام کرده است که تا بهار سال آینده واکسن ایرانی کووید ۱۹ برای مردم قابل دسترس خواهد شد.
دکتر مصطفی قانعی رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا نیز گفته؛ هفت شرکت دانش بنیان در کشور ساخت چهار نوع واکسن کرونا را در پیش گرفته‌اند .
مردم تاوان نمی‌دهند
همه می‌دانیم که با وجود اینکه دارو در لیست تحریم‌ها قرار ندارد، اما کشور برای انتقال ارز و خرید دارو با مشکل روبرو است اگرچه رئیس‌جمهور گفته است که مقدمات و مسیر ساخت واکسن کرونا با اتکا به توانایی دانشمندان و مراکز تخصصی داخلی فراهم شده و تهیه و خرید آن از خارج از کشور نیز در دستور کار است با این حال مردم می‌گویند درحالی که هنوز مشخص نیست کدامیک از روش های واکسن سازی کشورهای دیگر کاملاً با ژنتیک مردم ایران سازگار است و میتواند اثر بخش باشد، اگر قرار است این دو واکسن همزمان توزیع شود، آنها ترجیح می دهند که از واکسن کرونای ایرانی که قابل اعتمادتر است استفاده کنند. در این میان لازم است دولتمردان برای تامین آرامش جامعه تاریخ دقیق ورود واکسن کرونا به کشور را اعلام و مشخصات کامل این دارو و شرکت تولید کننده و چرایی ترجیح آن به تولیدات داخلی را به مردم توضیح دهند و یا اینکه بخشی از سرمایه اختصاص داده شده به این تولیدات را در اختیار بخش علمی و تخصصی کشورمان دراین حوزه قرار دهند تا مجبور نباشیم که در این زمینه محتاج دیگرانی که علناً دشمنی خود را به ما نشان داده‌اند باشیم. باید در نظر داشت که منتقدین از استفاده از واکسن خارجی مانند افرادی نیستند که در زمان امیرکبیر با زدن واکسن آبله مخالفت داشتند و یا آنهایی که با مخالفت در زدن واکسن فلج اطفال موجب بیماری هزاران نفر شدند، بلکه آنها کسانی هستند که نمی‌خواهند به واسطه قدرت طلبی، پول پرستی عده‌ای اهداف بیگانگان را محقق و از جان مردم کشورمان برای رسیدن به اهداف آنان هزینه کنند. این عده به دنبال ایجاد تشویش و نگرانی در مردم نیستند و افکار مالیخولیایی ندارند بلکه بر این باورند که اگر بتوانیم خودمان واکسن را بدون هزینه گزاف از کشورهای غربی تهیه کنیم و محتاج آنها نباشیم و از عملکرد واکسن ایرانی اطمینان داشته باشیم چه بهتر که همه بدون نگرانی از دشمنی بیگانگان از این واکسن استفاده کنیم و حتی به رایگان این واکسن در اختیار همه مردم برای سلامت جامعه قرار داده شود اما اگر می خواهیم از فن آوری های پزشکی آنها استفاده کنیم باید مطمئن باشیم و مطمئن ترین نوع واکسن را وارد کنیم تا مردم تاوان ندانم کاری های دیگران را ندهند، ندانم کاری‌هایی که بارها موجب صدمه به مردم کشورمان شده و در بسیاری از حوزه ها از جمله اقتصاد موجب آسیب و افت جایگاه کشورمان شده این بار نباید موجب آسیب به سلامت عمومی شود.
نویسنده: کتایون مافی
