اسلام سیاسی و دشمنی با آن یکی از نکات مهمی بود که در فرمایش اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت عید مبعث به آن اشاره شد.
ایشان با اشاره به اینکه در تبلیغات دشمنان از چیزی به نام اسلام سیاسی نام آورده میشود، در تبیین اسلام سیاسی اظهار داشتند: اسلام سیاسی همینی است که در نظام سیاسی ایران تحقق پیدا کرده و امام بزرگوار انجام دادند و اسلام سیاسی آماج حملات دشمنان است.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به خصومت ظالمان جهان با جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کردند: امروز هم نظام اسلامی که در تبلیغات جبهه مستکبران، اسلام سیاسی نامیده میشود آماج همهگونه حمله و توطئه است چرا که توانسته برای تحقق حکمرانی الهی، حکومت تشکیل و به ملت بزرگ عزیز ایران هویت دینی و اسلامی دهد.
ایشان در ادامه سخنانشان، انقلاب اسلامی را احیاگر مضمون بعثت در دوره معاصر توصیف کردند و گفتند: امام بزرگوار با ابتکار، شجاعت، اندیشه بلند و فداکاری توانست خط مستمر بعثت نبوی را پر رنگ کند و جامعیت و ابعاد سیاسی و اجتماعی اسلام را نشان دهد.
*نگاهی به طرح موضوع اسلام سیاسی در قرن اخیر
با توجه به اهمیت این مسئله کافی است که برخی از رسانههای خارجی و دیدگاههای جهان غرب را در رابطه با موضوع اسلام سیاسی بررسی کرد.
اسلام سیاسی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین گفتمانهای موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقشآفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان بهعنوان بدیلی قدرتمند در عرصه اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شد و نقش آفرینی کرده است.
در حقیقت اسلام سیاسی در برابر اسلام سنتی که بر اساس مقوله جدایی دین از سیاست گام بر می دارد، روشنگری کرده و اساس اسلام را دینی میداند که در تمام جنبههای جامعه وارد شده و قابلیتهای خود را در همه حوزهها از جمله حوزه سیاسی نشان می دهد.
همانگونه که در فرمایشات رهبر انقلاب مورد تاکید قرار گرفته است، بهترین نمونه اسلام سیاسی ظهور انقلاب اسلامی در ایران است.
آیت الله علی جنتی دبیر شورای نگهبان در این باره گفت: امام خمینی(ره) از نسل حضرت زهرا (س) بود؛ بدون شک باید ایشان را احیاگر اسلام سیاسی و ناب محمدی (ص) در عصر حاضر دانست.
*موضع گیری های ناآگاهانه
در این میان باید توجه داشت که اگرچه دین اسلام همیشه با امر سیاسی نسبتی داشته است اما اوج گیری گرایش به اسلام سیاسی را می توان از اوایل قرن نوزده در جامعه مسلمانان به شکل مشهود مشاهده کرد.
در میان مسلمانان، در ابتدای امر چندان پیرو اسلام سیاسی نبودند، اما این رویه با شدت بیشتری در میان آنان رشد پیدا کرد و به تدریج تشیع دوازدهامامی نیز صاحب نظریهای سیاسی شد.
مکاتب دیگر در جهان اسلام مثل شیعه اسماعیلی نیز به شکلهای مختلفی ظهور سیاسی داشتند. اما تمام این تجلیات سیاسی در برابر تمدن مدرن رنگ باخت.
در این میان استقرار یک «جمهوری اسلامی» بیشک نقطه عطفی در تاریخ اسلام سیاسی است. تجربه حکومت اسلامی در ایران برای اسلامگرایان رشکبرانگیز و برای مخالفان اسلام سیاسی هشدار دهنده است. تا جایی که بسیاری از دشمنان انقلاب اسلامی ، از آن به عنوان حربهای برای نفوذ شیعیان در منطقه یاد می کنند و بر این باورند که جمهوری اسلامی ایران با استفاده از این ابزار تلاش می کند تا نفوذ منطقهای و جهانی خود را گسترش دهد.
*سو گیری دشمنان
این درحالی است که بسیاری از دشمنان و مخالفان نقش آفرینی اسلام سیاسی، این روند را مخالف با نظم و ساختار بین الملل عنوان میکند و همواره آن را با عقب ماندگی، خرافات و خشونت پیوند می زنند.
در عین حال ظهور گروههای تندرو مانند القاعده و داعش و طالبان و آغاز بحران سوریه و عراق نشان داد که دشمن که نتوانست درجنگ سخت در مقابل اسلام سیاسی پیروز شود، به جنگ نرم روی آورده و درصدد مقابله با آن است.
مقام معظم رهبری در این باره فرمودند: عدّهای دارند مردم را، جوامع را، جوانان را، اذهان را از اسلام میترسانند؛ اینها چه کسانی هستند؟ درست که مسئله را میشکافیم و در مسئله دقّت میکنیم، میبینیم که اینها همان اقلّیّت قلدر و زیادهخواهی هستند که از حاکمیّت اسلام میترسند؛ از اسلام سیاسی میترسند؛ از حضور اسلام در متن زندگی جوامع میترسند؛ علّت ترسشان هم این است که منافع آنها لطمه خواهد خورد.
الكساندر هيك وزير دفاع اسبق آمريكا درباره اسلام سیاسی چنين اظهار نظرکرده؛ «به نظر من خطرناكتر و مهمتر ازاين مشكلات بينالمللی، عواقب گسترش بنيادگرايی اسلامي است كه در ايران پا گرفته... اگر اين از كنترل خارج شود منافع ابرقدرتها را به خطرناكترين وجه به مخاطره خواهد انداخت.»
هانتيگتون نظريهپرداز آمريكايی نیز در این باره گفته؛ «تقابل اصلی آينده جوامع بشری برخورد فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی است.»
ديويد كيو، مامور سازمان سيا نیز چنين میگويد: «مهمترين حركت در جهت براندازی جمهوری اسلامی، تغيير فرهنگ جامعه فعلی ايران است و ما مصمم به آن هستيم.»
برژینسكی نظریه پرداز امریکایی نیز در این باره معتقد است: « امام خمينی(ره) يك مخاطره مستمر برای منافع ما در منطقهای كه حيات جهان غرب، كاملا به آن وابسته است ايجاد كرده است، بنيادگرايی اسلامی پديدهای كه به طور عمده در گزارشها و بررسیهای اطلاعاتی ما به آن بیتوجهی شده است، امروزه آشكارا نظم و ثبات موجود را تهديد میكند».
*استفاده ازابزارهای متفاوت
در این میان به کار گیری گروههای افراطی که از اندیشههای وهابی تغذیه میکنند و نسبتی با اسلام ناب محمدی ندارند نیز یکی از روشهای دولتهای غربی برای مقابله با اسلام سیاسی است.
به عنوان مثال بعد از حمله مرگبار و مسلحانه یکی از حامیان داعش در خیابان های وین به مردم، دولت اتریش اعلام کرد که درباره طیف گستردهای از اقدامات ضد تروریسم توافق کرده که جرم دانستن «اسلام سیاسی» یکی از آنهاست.
همچنین پس از آنکه ساموئل پتی، معلم تاریخ به دست یک مسلمان کشته شد، فشارها علیه اسلامگرایی افراطی و پیامدهای آن در فرانسه بالا گرفت.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در آغاز ماه اکتبر، سخنرانی اصلی خود را به این چالش اختصاص داد و گفت «ما نمیتوانیم بر وجود اسلام افراطی در فرانسه چشم ببندیم.»
همچنین بحثها و انتقادهایی از سوی برخی از افراد به دنبال دیدار پاپ با آیتالله سیستانی در عراق مطرح شد و دشمنان با شکلی خزنده دو نگاه در مورد ارتباط یا ارتباط نداشتن دین و سیاست را زیر سوال بردند.
اما این مبارزات تنها به این بخش خلاصه نمی شود. ترویج اسلام هراسی و ایران هراسی، ترویج استمرار جنگهای صلیبی از طریق رسانهها و حتی بکارگیری فیلمهای هالیودی و ... روشهای متفاوتی در این زمینه است.
مسلمانان چه شیعه و چه سنی باید برای مقابله با چنین شرایطی در تلاش و آماده باشند و حقیقت و چهره اسلام را به دنیا معرفی کرده و سبب جذب و گرایش افراد به دین اسلام شوند.
البته باید اذعان داشت که عملکردهای خشن و به دور از منطق و عقلانیت، در برخی گروهها و احزاب اسلامی که گاهی مورد حمایت دولتهای اسلامی قرار میگیرد، باعث شده تا مسلمانان به وحشیگری، عقب ماندگی، خشونت، تروریست و بسیاری دیگر از صفات زشت متهم شوند که هیچ یک از آنها با اسلام ناب سازگاری ندارد. بنابراین مسلمانان تندرو و متحجر، سهم زیادی در بازتاب منفی اسلام در دید غربیها داشتهاند که به راحتی نمیتوان چنین تصویری را پاک کرد.
این موضوع منحصر به ایران نبوده تا آنجا که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در این باره گفته؛ جهان غرب به عدم مقابله با تهدید اسلامهراسی که روز به روز مانند قارچ سمی در حال رشد است، اصرار دارد.
پروفسور« چارلز تالیافرو» با اشاره به عدم شناخت کافی و دقیق جهان غرب از اسلام، علت اصلی این مسئله را رسانه های غربی می داند که منابعی غیرقابل اعتماد هستند.
این فیلسوف در حوزه ادیان در این باره می افزاید: ترس، حتی وحشت از دشمن، میتواند شهروندان را به رای دادن به افرادی مانند ترامپ ترغیب کند که بیش از چهار سال پیش عهد کرد از مهاجرت مسلمانان به آمریکا ممانعت کند. به جای آگاه ساختن مردم از عظمت فرهنگ و اندیشه اسلامی، میتوان پول بیشتری از تبلیغات تلویزیونی و فروش روزنامههایی که درباره ترس مطلب مینویسند به دست آورد.
*ضرورت اسلامی سیاسی
اگر نگاهی به فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون اهمیت و ضرورت اسلام سیاسی داشته باشیم، نکات بسیاری در این زمینه روشن خواهد شد.
باید در نظر داشت که اصل تولّد اسلام بر رویکرد سیاسی قرار داشته است. رهبرمعظم انقلاب در این باره تأکید دارند: پیغمبر اکرم اوّلین کاری که در مدینه کرد، حکومت تشکیل داد.
ایشان در بخشی از اظهارات خود در این زمینه فرمودند: بعضیها [میگویند] آقا شما وارد سیاست نشوید، کار خودتان را بکنید. کار خودتان یعنی چه؟ یعنی بیایید همان نمازتان را بخوانید و بروید؛ فقط پیشنمازی محض. این همان سکولاریسم است. سکولاریسم بهمعنای بیدینی نیست، سکولاریسم بهمعنای این است که دین در غیر عمل شخصی، هیچ بُروزوظهوری نداشته باشد.
رهبر معظم انقلاب در این باره تاکید کردند: این همان چیزی است که دشمنان میخواهند؛ دشمنان همین را میخواهند. آن دینی که با آن مخالفند، آن ایمانی که با آن میجنگند، آن ایمانی است که به ایجاد نظام اسلامی میانجامد و اسلام را قدرتمند میکند؛ با آن مخالفند. از اسلام میترسند؛ کدام اسلام؟ اسلامی که دارای قدرت است، دارای نظامات است، دارای سیاست است، دارای حکومت است، دارای ارتش است، دارای نیروی مسلّح است، دارای تواناییهای علمی است، دارای تواناییهای بینالمللی [است]. از اینجور اسلامی میترسند وَالّا از اسلامی که ولو یک میلیون طرفدار هم فلان جریان یا فلان حزب یک گوشهای در یک کشور یا در سراسر دنیا داشته باشد امّا قدرتی در اختیار ندارد، واهمهای ندارند؛ کاری [در برابر آن] نمیکنند.
آیت الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این باره گفت : اینکه مطالب هتک آمیز در یک نشریه منتشر می شود در واقع در چارچوب مجموعهای از اقداماتی است که انجام میدهند.
وی افزود: مساله اسلام ستیزی اختصاصی به امروز و دیروز مغرب زمین ندارد و دهههای متمادی و بلکه قرنهاست که دنیای غرب به انحاء مختلف علیه اسلام اقدام میکند و این رفتارهای خصمانه اختصاصی به زمان خاص ندارد، منتهی بعد از انقلاب اسلامی وقتی ظرفیت عظیم دین اسلام را ملاحظه کردند و ظرفیتهای عظیم تودههای مسلمان را مشاهده کردند، کشورهای غربی گویی زنگ خطر خاصی شنیدهاند.