این روزها سایه سنگین گرانی بر سر بازار گوشت سایه افکنده است و این روند روبه رشد قیمت به گونهای است که به نظر میرسد قرار نیست گرانی به این زودیها دست از سر این بازار بردارد. افزایش قیمت گوشت قرمز اتفاق تازهای نیست و تا پیش از این نیز این بازار این نوسانات را در بازههای زمانی نزدیک به ایام محرم و یا رمضان و عید به خود دیده است اما امسال با وجود اینکه درحدود یک ماه و نیم تا فرارسیدن عید باقی مانده اما همچنان شاهد افزایش قیمت این کالای اساسی هستیم.
فعالان این بازار از جمله رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده براین اعتقاد است که این اظهارات مطرح شده مبنی بر اینکه کمبود دام زنده قیمت گوشت قرمز باعث افزایش قیمت آن شده؛ صحت ندارد و عامل گرانی گوشت مربوط به حلقه توزیعی و ناشی از دلالبازیهاست. اما از سوی دیگر رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی اذعان میدارد که برای واردات این کالا به منظور تنظیم بازار برنامهریزی شده،گفت: واردات از کشورهای آسیای میانه و استرالیا انجام میشود.
هرچند مردم هم به این باور رسیدهاند که در هیاهوی این رشد قیمت تنها کام دلالان است که شیرین میشود و مردم به خصوص اقشار کمدرآمد با دست خالی برگشتن از قصابیها کامشان تلختر میشود اما متولیان اقدامات اساسی دراین زمینه را به وعده و وعید ختم میکنند و تلاشی برای حل این مشکل نمیکنند.
دلالبازی
منصور پوریان با اشاره به آخرین وضعیت آمار صادراتی دام زنده و همچنین علت گران شدن گوشت در بازار اشاره کرد و گفت: بر خلاف آنکه گفته میشود گرانی گوشت به دلیل کمبود دام در بازار است، باید گفت که ما با مازاد دام تولیدی در کشور مواجه هستیم، به طوری که هماکنون ۷۰ میلیون رأس دام در کشور داریم که شاید ۲ درصد از کل تولید به صادرات اختصاص داده شود که هیچ خلاءی در بازار داخل ایجاد نمیکند. مضاف بر آنکه سالانه ۲۷ میلیون رأس دام به جمعیت دامی کشور اضافه میشود.
وی با بیان اینکه از مجموع دامهای سبک در کشور به ۱۳ میلیون رأس دام پرواربندی میشود، خاطرنشان کرد: مابقی دامها به صورت دام عشایری اداره میشود و از رقم دام پرواربندی شده ۲ میلیون رأس سالانه صادر میشود.
رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده خاطرنشان کرد: طی ۳ سال گذشته دام سبک به ارزش یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار صادر شده است که در سال ۹۳، یک میلیون و ۴۵۲ هزار رأس دام سبک شامل گوسفند و بز به ارزش ۳۸۰ میلیون دلار، سال ۹۴، یک میلیون و ۲۳۲ رأس به ارزش ۴۲۵ میلیون دلار و در ۹ ماهه سال ۹۵، یک میلیون و ۲۶۲ رأس به ارزش ۳۷۵ میلیون دلار صادر شده است.
پوریان عمده کشورهای مقصد صادرات دامی ایرانی را کشورهایی همچون کویت، عمان، قطر و امارات عنوان کرد و گفت: به کشورهای بحرین و عربستان هم به صورت غیرمستقیم دام صادر میکنیم.
رئیس شورای تأمین دام زنده همچنین به آمار صادرات دام سنگین هم اشارهای کرد و گفت: در سال ۹۳، ۲۵ هزار رأس گوساله در سال ۹۴، ۶ هزار رأس و در ۹ ماهه سال ۹۵، ۵ هزار راس گوساله صادر شده است.
پوریان گفت: برای سال ۹۶ برنامهریزی کردهایم که یک میلیون و ۵۰۰ هزار راس دام سبک و ۱۰ هزار راس دام سنگین از کشور صادر شود.
وی در پاسخ به سؤال مبنی بر اینکه یکی از دلایل افزایش قیمت گوشت در بازار را صادرات دام عنوان میکنند با رد این موضوع اظهار داشت: تمام صادرات ما با نظارت و برنامهریزی وزارت جهاد کشاورزی انجام میشود و آنقدر دام در کشور تولید میشود که با مازاد تولید هم مواجه هستیم و اگر میبینید قیمت گوشت در بازار گران شده به دلیل فعالیت حلقههای واسط و دلالان است.
وی به عوامل گرانی گوشت در بازار اشارهای کرد و گفت: اتحادیه گوشت گوسفندی اعلام میکند که گوشت از کردستان روانه تهران میشود و باید پرسید چرا دام باید فاصله ۷۰۰ کیلومتری را طی کرده تا به پایتخت برسد که اینقدر هزینه حملونقل شود مگر چه تفاوتی بین دام این استان و سایر استانها وجود دارد. مضاف بر آنکه هزینه نگهداری این دامها در اطراف تهران هزینه سربار توزیع و فعالیت واسطهها نیز به افزایش قیمت دامن میزند.
به گفته رئیس شورای تأمین دام زنده، طبق برآوردها قیمت تمام شده گوشت گوسفندی در مغازهها باید ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان باشد، اما شاهدیم به دلیل عدم نظارت کیلویی ۳۶ هزار و ۵۰۰ تومان به صورت شقه فروخته میشود و حتی برخی قصابیها هر نرخی که خود صلاح میدانند به مشتری میدهند.
پوریان اضافه کرد: روزانه ۱۴ هزار رأس دام سبک و ۱۵ هزار رأس دام سنگین در ۷ کشتارگاه صنعتی استان تهران ذبح میشود و وارد چرخه مصرف میشود و باید گفت علت گرانیهای اخیر بیشتر حلقههای توزیعی است.
وی گفت: بپرسید با قصابانی که قیمتها را خودسرانه افزایش میدهند، چه برخوردی شده است و نبود نظارت در سیستم اتحادیه مرتبط چنین مسألهای را دامن زده است.
رئیس شورای تأمین دام زنده اظهار امیدواری کرد با ورود دام مولد در بازار طی هفته آینده با کاهش قیمت مواجه باشیم، چراکه در کشور حدود ۴۲ میلیون راس دام مولد داریم.
وی تأکید کرد: اینکه میگویند دام به خارج از کشور قاچاق میشود صحت ندارد و گرانیهای اخیر گوشت قرمز ناشی از بازاربازی است، چراکه اکنون در حلقه دلالها کسانی فعالیت میکنند که هیچ اطلاعاتی از دام و گوشت ندارند.
پوریان تأکید کرد: این را هم باید گفت که ۹۵ درصد از نیاز کشور از منابع داخلی تأمین میشود و تنها ۵ درصد مربوط به واردات است.
برنامه داریم
در این زمینه علیاصغر ملکی با بیان اینکه بارندگیهای اخیر در کردستان و غرب کشور باعث محدودشدن ورود و عرضه دام به بازار شده است، اظهار داشت: به همین دلیل قیمت گوشت گوسفندی حدود ۵۰۰ تومان در بازار افزایش یافته است.
وی، قیمت هر کیلوگرم شقه بدون دنبه را به منظور عرضه به مغازهدارها ۳۵ هزار و ۵۰۰ تومان و عرضه به مصرفکنندگان بین ۳۸ تا ۳۹ هزار تومان اعلام کرد و گفت: دولت نیز در حال عرضه این کالا در بازار است؛ اما به دلیل یخبندان در راهها، واردات گوشت از کشورهای آسیای میانه به کشور نیز با محدودیت مواجه شده که همین مساله نیز در بازار ایجاد مشکل کرده است.
ملکی اظهار امیدواری کرد: با متوقف شدن بارشها و بهتر شدن اوضاع راهها، این مشکل در بازار برطرف شود.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با اشاره به اینکه دولت در تکاپو است تا قیمت گوشت در بازار را کنترل کند، گفت: برنامههایی داریم که گوشت گوسفند بیشتر از حد معمول وارد چرخه بازار شود تا برای شب عید، دچار مشکل نشویم. وی با اشاره به اینکه برنامهریزیهایی برای واردات این کالا به کشور صورت گرفته است، افزود: طی روزهای اخیر نیز، جلساتی در این زمینه با مسئولان ذیربط برگزار کردهایم.
ملکی، کاهش ۲ درصدی تعرفه واردات این کالا را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: علاوه بر این قرار شده مقداری ارز مبادلهای در اختیار واردکنندگان قرار بگیرد تا گوشت گوسفندی با قیمت پایین و کمتر از ۳۰ هزار تومان به دست مصرفکنندگان برسد.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، از واردات دام زنده از کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان به سیستان و بلوچستان خبر داد و گفت: این دامها پس از واردات و انجام اعمال قرنطینهای، ذبح و سپس وارد بازار میشوند. وی به این پرسش که میزان واردات گوشت چقدر خواهد بود و این واردات از کدام کشورها انجام میگیرد، پاسخ داد: میزان واردات هنوز مشخص نیست؛ اما محل آن کشورهای آسیانه میانه و استرالیا پیشبینی شده است.