اربعین اباعبدالله‌الحسین چند سالی است با شکوه خاصی برگزار میشود. چند سالی است که به یک تظاهرات باشکوه تبدیل شده است. به یک همایش معنوی برای شناساندن امام حسین(ع) به جهانیان.
اساسا دستگاه امام‌حسین(ع) محلی برای به چالش کشیدن تفکر امروز جامعه جهانی است. در دورانی که برای کسب ثروت و مال‌اندوزی و بهره بردن بیشتر از ثروت، آدم‌ها، دولت‌ها و حتی ملت‌ها به هر ترفندی دست می‌زنند، ساختار حسینی مهر باطلی بر آنها می‌زند.
در این ساختار است که افراد به جای آنکه به فکر پر کردن جیب خود باشند و بابت هر خدمتی برای مردم و جامعه هزینه‌ای بتراشند، داوطلبانه و با طیب خاطر بخش قابل توجهی (و حتی همه سرمایه یکساله) از درآمد و پس‌انداز خود را صرف عزاداران حسینی میکنند. به هیئات نگاه کنید. مشتاقانه سفره می‌اندازند و نذری می‌دهند و قربانی میکنند.
به راهپیمایی اربعین نگاهی بیندازید. مردم عراق و حتی ایران برای خدمت رساندن بی‌مزد و منت به زائران حسینی با هم به رقابتی شیرین می‌پردازند.
با این وجود هستند آدم‌ها و مسئولانی که حتی از این آیین باشکوه و بی‌نظیر هم برای خود تنوری می‌سازند و نانی درمی‌آورند.
چند سالی هست که مسئولان ایرانی با استفاده از طرح‌های سامان‌دهی پیاده‌روی اربعین مبالغی را سوای از مبالغ و هزینه‌های عادی روادید و گذرنامه از مردم می‌گیرند و این مبالغ هر سال نیز به بهانه‌های مختلف افزایش پیدا کرده و موارد جدیدی به آن اضافه میشود. گویی این مسئولین اربعین را فرصتی مغتنم برای کاسب‌کاری خود می‌دانند.
در سال اول پر کردن جیب مسئولین هزینه‌هایی همچون: ۱- هزینه ارزی اخذ روادید بابت هر نفر ۴۰ دلار که معادل ریالی آن روزانه به نرخ آزاد بانک مرکزی با کارمزد مربوطه بر روی سامانه محاسبه میشود. ۲- هزینه بیمه و خدمات درمانی بابت هر نفر ۲۵۹.۰۰۰ ریال. ۳- حق‌الزحمه کارگزاری ۱۰۰.۰۰۰ ریال؛ از مردم دریافت می‌شد.
دولت اما امسال روش‌های جدیدی برای کسب درآمد یافته است. برای ثبت‌نام در مراسم اربعین امسال علاوه بر ۴۰ دلار ویزا، متقاضیان سفر باید ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان برای بیمه عمر و حوادث، شش هزار و ۲۰۰ تومان برای خدمات درمانی (هلال‌احمر) و ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان به عنوان حق‌الزحمه اخذ روادید پرداخت کنند تا فرآیند ثبت‌نام و صدور ویزای آنها تکمیل شود.
این هزینه‌های اخذ شده به معنای این است که از سه میلیون زائر اربعین مبلغ ۱۸ میلیارد تومان برای هزینه‌های درمانی هلال‌احمر دریافت میشود. این درحالی صورت می‌گیرد که براساس اساسنامه هلال‌احمر تمام خدمات هلال‌احمر رایگان بوده و افرادی هم که تحت عنوان پزشک با درمانگر در موکب‌های هلال‌احمر ایران در پیاده‌روی اربعین حضور پیدا کرده از هزینه شخصی خود خرج کرده و هیچ دستمزدی هم از هلال‌احمر دریافت نمی‌کنند.
حال این سوال باقی است که مگر برای چند نفر از زائران اربعین مشکلی پیش می‌آید که دولت از این همه زائر هزینه بیمه دریافت می‌کند؟ آیا دولتی که در زمان مذاکره از قرآن و ائمه مایه می‌گذارد، حاضر نیست هزینه درمان این معدود افراد حادثه‌دیده را بپردازد؟
حالا امسال مسئولین با قدرت بیشتر مردم امیدوار به شرکت در این پیاده‌روی را ناامیدتر میکنند. همین چند وقت پیش بود که معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود که بلیت اتوبوس برای ایام اربعین باید ۱۰۰ درصد گران شود.
داوود کشاورزیان با اشاره به اینکه ۹۰۰۰ دستگاه اتوبوس آماده خدمات‌رسانی و جابجایی زائران حسینی هستند، اظهار کرده بود: «هنوز برای تصمیم‌گیری و تعیین نرخ بلیت اتوبوس در ایام اربعین جلسه‌ای برگزار نشده است اما معتقدم باید قیمت بلیت اتوبوس در این ایام افزایش یابد.معتقدم قیمت بلیت اتوبوس در ایام اربعین برای مقاصد شهرهای مرزی با عراق باید ۲ برابر قیمت روزهای عادی افزایش یابد.»
وی با یادآوری اینکه در ایام اربعین حسینی اتوبوس‌ها یک سر خالی از مقاصد شهرهای مرزی با عراق بر می‌گردند، توجیه کرده بود که «در زمان برگشت زائران ناوگان اتوبوسی بدون مسافر عازم شهرهای مرزی با کشور عراق می‌شوند، ضمن اینکه معمولا توقف‌های طولانی در این مسیر به اتوبوس‌ها تحمیل میشود.»
حالا اینکه چقدر از این هزینه‌های اخذ شده توسط مسئولین دل‌نگران راننده‌های اتوبوس به خود این راننده‌ها می‌رسد جای تحقیق و تفحص است.
وضعیت خرید بلیت هوایی سفر به کشور عراق و دلالی بلیت‌های آن هم بسیار بغرنج است. با توجه به اینکه سازمان هواپیمایی کشوری هزینه بلیت را یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از مبدا تهران و به صورت رفت و برگشت اعلام کرده اما با این حال در ایام منتهی به اربعین این رقم به ۲ میلیون تومان می‌رسد.
بعد از این اظهارنظرها بود که مسئول قرارگاه نور بسیج دانشجویی گفت: در صورت افزایش کرایه اتوبوس‌ها، هزینه اعزام دانشجویان به مراسم اربعین افزایش می‌یابد.
حالا هم طی یکی دو روز گذشته اخباری درباره دریافت ۵۰ هزار تومان از زائران اربعین بابت ورودی پارکینگ مطرح شد.
نکته جالب اینجاست که در قبض پارکینگ مورد اشاره بندهایی نوشته شده از جمله اینکه مدیریت پارکینگ مسئولیتی در برابر صدمه بدنه خودرو و یا سرقت لوازم و اشیا داخل و خارج وسایل تزئینی و چادر موتورسیکلت ندارد. از گذاشتن هرگونه وسایل (چمدان، کیف، لباس، پول و...) در داخل خودرو اکیدا خودداری فرمایید. و نکته آخر آورنده قبض صاحب اتومبیل شناخته میشود.
اقدام پارکینگ‌داران شهرهای مرزی عجیب و پرایراد است اما جای تعجب آنچنانی ندارد وقتی که مسئولین و به اصطلاح خادمین مردم به دنبال سودجویی بیشتر از این واقعه هستند. به قول معروف آب از سر چشمه گل‌آلود است.
سوال دیگری که مطرح میشود آن است که چرا نرخ مکالمه با تلفن‌های همراه عراق ۲۱ برابر امریکاست؟
هر چند مسئولین ایرانی در این مدت باز هم به مانند دیگر گرانی‌ها در این ایام، توپ را در زمین عراقی‌ها انداخته‌اند اما باز این سوال مطرح میشود که چرا در مردادماه سال ۹۲ سطح ارتباطی بین ایران و عراق در سطح ۷ قرار داشت و حالا در سال ۹۶ به سطح ۸ رسیده است.
لازم به ذکر است که طبق جدول سطح‌بندی مکالمات ایران با دیگر کشورها مبلغ تماس با کشورهایی که در سطح ۷ قرار دارند، ۷۰۰ تومان است و مبلغ تماس با کشورهایی که در سطح ۸ قرار دارند، ۹۰۰ تومان است.
اینکه چرا مسئولین ما برعکس مسئولین عراقی شرایطی را برای سفر مردم و شرکت‌شان در این مراسم تسهیل نمی‌کنند جای سوال است.
اینکه چرا برای سفر به کشور عراق بعد از چندسال ماجرای ویزا گرفتن را باب کردند درحالی‌که با این کشور دارای مبادلات تجاری و آیینی هستیم جای سوال است. اینکه مسئولان با گفتمان مذاکره و دوست‌دار ارتباط با جامعه جهانی برای بعضی از کشورهای همجوار از جمله ترکیه، ارمنستان، مالزی و... قانون ویزا را برداشتند و هر روز دنبال لغو این قانون در کشوری جدید هستند. اما چرا در مورد کشور عراق چنین اتفاقی نمی‌افتد و نه تنها لغو روادید صورت نمی‌گیرد که حتی رقم روادید افزایش هم می‌یابد؟
با تمام اینها امیدواریم دولت هزینه‌های این همایش بزرگ را کاهش داده و همانطور که مقام معظم رهبری از مسئولین خواسته شرایط این سفر را تسهیل کنند این اتفاق رخ دهد، ایشان در سخنانی فرمودند: «این حادثه‌ی راهپیمایی را شکر کنید. شکرش ازجمله به این است که آن روحیّات را، آن حالات را -که در این دو سه روزی که مشغول راهپیمایی بودید، آنجا مشاهده کردید یا احساس کردید- در خودتان نگه دارید؛ آن برادری را، آن مهربانی را، آن توجّه به ولایت را، آن آماده شدن بدن برای تَعَب کشیدن را، آن ترجیح دادن زحمت کشیدن و عرق ریختن و راه رفتن بر راحتی و تنبلی را. در همه‌ی امور زندگی باید این را دنبال کرد؛ این میشود شکر. از جمله‌ی شاخه‌های شکر، یکی این است که این کار را برای کسانی که عاشق این کارند، آسان کنیم که مسئولیّت این به عهده‌ی مسئولان بخشهای مختلف کشور است. گاهی حوادثی پیش می‌آید؛ نگذارند این حوادث [تکرار شود]، پیشگیری کنند؛ این هم جزو شکر است. به‌هرحال این نعمت را قدر بدانیم، نعمت بزرگی است. و این ان‌شاءﷲ یک نعمت پایدار خواهد بود و برای ملّت ایران و ملّت عراق، مایه‌ی عزّت و سربلندی و افتخار خواهد بود. حالا در دنیا سعی میکنند که نگذارند این نورافکن قوی دیده بشود، لکن نمیتوانند، دیده خواهد شد؛ سعی میکنند دیده نشود یا تحریفش کنند، [امّا] هیچ‌کدام به جایی نمیرسد؛ وقتی ادامه دادید حرکت را، ناچار، حقیقت خود را آشکار خواهد کرد.» (بیانات در دیدار بسیجیان ۳/۹/۹۵)
نظر مراجع درباره هزینه‌های اربعین: مراسم اربعین را منبع درآمد نکنید
عملکرد بعضی ارگان‌های دولتی نگران‌کننده است
آیت‌الله مکارم شیرازی روز چهارشنبه هفته گذشته در درس خارج فقه در مسجد اعظم قم، با قرائت پیامی به زائران اربعین با اشاره به وظایف دولت ایران و عراق درپیاده‌روی حماسی اربعین حسینی(ع) تأکید کرد: حماسه اربعین سرمایه عظیمی است که باید از آن به بهترین صورت بهره‌برداری کرد و از دولت عراق نیز به خاطر تلاش‌ها و خدمات برای زائران خارجی تشکر کرد.
وی با انتقاد از نگاه اقتصادی دولت به پیاده‌روی اربعین گفت: باید تلاش‌ها در جهت تشویق و تسریع این راهپیمایی بزرگ باشد، اما دولت به این مراسم به‌عنوان منبع درآمد نظر دارد، افزایش کرایه‌ها، گرفتن هزینه‌های بیمه، هلال‌احمر و پارکینگ هیچ توجیهی ندارد.
همچنین آیت‌الله علوی گرگانی از مراجع عظام تقلید در استفتایی، دریافت هزینه‌های زیاد به‌بهانه‌های مختلف از زائران اربعین حسینی(ع) را امری نادرست دانست.
متن استفتا به‌شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
مرجع معظم شیعیان حضرت آیت‌الله‌العظمی علوی گرگانی «مدظله‌العالی»
سلام‌علیکم
با عرض احترام و تحیت؛ چنان که مستحضرید در سال‌های اخیر حرکت عظیم پیاده‌روی اربعین حسینی با حضور روزافزون ده‌ها میلیونی مؤمنین به حماسه‌ای بی‌نظیر و جهانی تبدیل گشته است. در این میان نقش ملت و دولت عراق که علی‌رغم مشکلات فراوان داخلی با بسیج همه توان و امکانات در میزبانی خالصانه از ارادتمندان اهل‌بیت(علیهم‌السلام) اقدام می‌نمایند؛ حقیقتاً شایسته تقدیر است، لکن در ایران اسلامی متأسفانه تصمیمات نهادهای مسئول مانند پرداخت‌های اجباری حق بیمه، حق هلال‌احمر،گران شدن صددرصدی بلیط هواپیما و کرایه اتوبوس، پرداخت اجباری وجوه نامتعارف برای پارکینگ در بیابان‌های مرزی، محاسبه قیمت بالاتر از بازار برای ارز روادید؛ تحمیل هزینه برای دریافت ویزای انفرادی و موارد مشابه دیگر به‌نحوی بوده که موجب محروم ماندن بخش زیادی از عاشقان حسینی(علیه‌السلام) از حضور در این حماسه بزرگ می‌گردد.
لذا مستدعی است نظر مبارک را درخصوص وظیفه دولت در تسهیل اعزام زائرین حسینی و تقویت این شعائر مهم اعلام فرمایید.
پاسخ آیت‌الله علوی گرگانی به این استفتا به‌شرح زیر است:
بسمه‌تعالی
نظر به اینکه راهپیمایی اربعین نماد قدرت اسلام و شیعه می‌باشد و با توجه به توصیه‌های فراوان مقام معظم رهبری و دیگر مراجع تقلید، بر دولت لازم است که تمامی سعی و تلاش خود را جهت آسانی و برگزاری هرچه بهتر این همایش بزرگ مصروف دارد و از ایجاد هزینه‌های زیاد به‌بهانه‌های مختلف برای زائرین اجتناب نماید که بعضی از اخبار از عملکرد بعضی ارگان‌های دولتی نگران‌کننده است.
نویسنده: محسن رجبی
