مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق امروز برای دیداری رسمی وارد تهران می‌شود. این سفر در حالی صورت می‌گیرد که طی روزهای اخیر، محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به عراق سفر داشته است تا ضمن فراهم کردن مقدمات این سفر، زمینه ساز گسترش هر چه بیشتر روابط دو کشور در شرایط حساس منطقه باشد. نکته قابل توجه در سفر الکاظمی به تهران، طرح مباحث رسانه ای مبنی بر تلاش الکاظمی برای میانجی گری میان تهران با ریاض و تهران و آمریکاست چنانکه برخی عنوان کرده اند که الکاظمی به دنبال ایجاد تعامل در روابط بغداد با تهران، ریاض و واشنگتن است. این مباحث درسانه ای در حالی مطرح می‌شود که در باب آنها چند نکته قابل توجه مطرح است. نخست آنکه آمریکایی‌ها که سال ۲۰۰۳ عراق را اشغال کردند همواره اعلام کرده اند که قصد خروج از عراق را ندارند و اگر می‌خواستند خارج شوند هرگز وارد این کشور نمی‌شدند. ریاض نیز همواره تاکید دارد که ساختار حاکم و نیز دموکراسی جاری شده در عراق را نمی‌پذیرد چرا که از یک سو عراق در این شرایط به کشوری مستقل مبدل شده حال آنکه عربستان به دنبال کشوری مطیع است و از طرف دیگر برگزاری انتخابات و داشتن پارلمان در عراق الگویی مخرب برای ساختار پادشاهی و دیکتاتوری حاکم بر عربستان است.
نکته مهم آن است که آمریکا و عربستان بحران اقتصادی، سیاسی و امنیتی در عراق را راهکار اهدافشان در این کشور می‌دانند و برای این مهم به هر اقدامی چنگ می‌زنند. بر این اساس ادعای دخالت در عراق برای مقابله با نفوذ ایران صرفا بهانه ای برای توجیه رفتارهای بحران سازشان است. جمهوری اسلامی ایران همواره پیشرفت و ثبات همسایگان را پیشرفت و ثبات خود دانسته و در این راستا نیز حمایت‌های همه جانبه از عراق داشته است چنانکه مقامات عراق بارها تاکید کرده اند در برابر داعش، این ایران بود که تنها حامی عراق بوده است. می‌توان گفت که تقلای سعودی و آمریکا برای تخریب روابط تهران ـ بغداد برای محروم سازی عراق از ظرفیت ایران است که نتیجه آن تشدید بحران اقتصادی، سیاسی و امنیتی عراق و تشدید باج خواهی عربستان و آمریکا از این کشور است. با توجه به نوع رفتار سعودی و واشنگتن به صراحت می‌توان دریافت که ادعای رسانه ای تلاش عراق برای میانجی گری میان ایران با عربستان و آمریکا برای رسیدن عراق به ثبات نوعی آدرس غلط دادن و استمرار سیاست ایران هراسی است که سعی دارد تا ایران را محور بحران منطقه نشان دهد در حالی که حقیقت امر آن است که راهکار عراق برای خروج از بحران، اجرای طرح پارلمان برای اخراج آمریکا و نیز مقابله یکپارچه عراقی‌ها با دخالت‌های بحران ساز سعودی است که از مطالبات مردم عراق از دولتمردانشان نیز هست.
دوم آنکه در کنار استقبال جمهوری اسلامی از هرگونه حرکتی که برای کاهش تنش در منطقه صورت گیرد و به ویژه نیات خیرخواهانه دولتمردان عراق اما در باب میانجی گری میان ایران با سعودی و واشنگتن، مواضع جمهوری اسلامی مواضعی از پیش اعلام شده و ثابت است و شروط ایران چنان آشکار است که نیازی به میانجی ندارد. سعودی باید از رفتارهای بحران ساز و تروریسم پروری در منطقه و نیز تجاوز به یمن دست برداشته و صادقانه برای تعامل دوجانبه و منطقه ای با ایران پیش قدم شود. آمریکا نیز به جای سیاست تهدید و تحریم و طرح براندازی باید راه عقلانیت در پیش گرفته و ضمن اذعان به شکست در برابر اقتدار ملت ایران و نظام اسلامی، رسما به خاطر چهار دهه جنایت علیه ایران عذرخواهی و به جبران اشتباهات گذشته به صورت عملی اقدام نماید در غیر این صورت هیچ میانجی گری نمی‌تواند برطرف کننده چالشهای میان ایران و عربستان و یا دشمنی ایران با آمریکا باشد. میانجی گری در حالی که طرف‌های سعودی و آمریکا همان سیاست‌های غیراصولی و غیرمسئولانه گذشته را ادامه می‌دهند معنایی ندارد و جمهوری اسلامی پذیرنده آن نخواهد بود چنانکه میانجی گری ژاپن پذیرفته نشد و نامه ترامپ باز نکرده پس فرستاده شد.
در جمع بندی نهایی می‌توان گفت که مساله میانجی گری عراق میان ایران و آمریکا در شرایطی که آنها به دشمنی با ایران ادامه می‌دهند صرفا یک جو تبلیغاتی و رسانه ای برای به حاشیه راندن اهمیت روابط همه جانبه ایران و عراق و نیز القاء تضعیف ایران است. سفر الکاظمی را باید صرفا سفری برای تحکیم مناسبات دو کشور ایران و عراق دانست که زمینه ساز تحولات مهمی در مناسبات طرفین و مقابله واحد آنها در برابر دشمنی‌ها و بحران سازی‌های عربستان و آمریکا خواهد بود.
نویسنده: قاسم غفوری
