ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه امروز به قاهره سفر می‌کند. این سفر در حالی صورت می‌گیرد که از سال ۲۰۱۳ یعنی از دوران به قدرت رسیدن السیسی در مصر روابط دو کشور بویژه در حوزه نظامی روبه گسترش بوده است. البته برخی بحران‌ها نظیر سقوط هواپیمای مسافری روسیه بر فراز سینای مصر که نتیجه حمله تروریستی بود بر این روابط در مقاطعی تاثیرگذار بوده اما در نهایت دو کشور بر توسعه روابط تاکید داشته‌اند. حال این سوال مطرح می‌شود که اهداف پوتین از سفر به مصر چیست و طرفین به دنبال چه منافعی هستند؟ بر اساس آنچه از سوی محافل رسانه‌ای و سیاسی مطرح شده در وهله نخست پوتین در این سفر رفع تحریم پروازهای روسیه از فرودگاه‌های مصر را اعلام و توافقنامه مربوط به نیروگاه هسته‌ای الضبعه را امضا کند.
در کنار این مسائل و البته فروش تسلیحات روسیه به مصر، شرایط منطقه نیز بر این سفر تاثیر بسیار دارد. از یک سو روسیه در کنار جبهه مقاومت توانسته مبارزه نهایی با داعش داشته و پرونده سوریه به مولفه‌ای برای قدرت منطقه‌ای و جهانی روسیه مبدل شده است و از سوی دیگر اکنون مسئله فلسطین و اقدام ترامپ در اعلام پایتختی قدس برای رژیم صهیونیستی منطقه را با بحران مواجه کرده است. این سناریو مطرح است که پوتین در سفر به مصر تلاش داشته باشد تا رویکرد بیشتر مصر به فاصله گرفتن از آمریکا و رویکرد بیشتر به سوریه و اهداف منطقه‌ای روسیه را رقم زند بویژه اینکه اکنون مصر با بحرانی به نام تروریسم و تهدیدات امنیتی بویژه در سینا مواجه است و الگویی که می‌تواند حلال این مشکلات باشد الگوی مقاومت با محوریت درسهای جنگ سوریه است. در همین حال روسیه امید دارد از ظرفیت‌های مصر برای فعالیت بیشتر در پرونده فلسطین که می‌تواند تاثیر بسیاری بر نقش منطقه‌ای روسیه داشته باشد برخوردار شود. به هر تقدیر ظرفیت‌های مصر در حوزه عربی و آفریقایی مولفه‌ای است که نه تنها روسیه بلکه هیچ کشوری نمی‌تواند از آن چشم پوشی کند و پوتین سعی دارد از این مولفه حداکثر استفاده را داشته باشد.
در نقطه مقابل مصر نیز که با چالشهای اقتصادی، امنیتی و منطقه‌ای مواجه است چشم امید به ظرفیت‌های روسیه دارد بویژه سیاستهای آمریکا به عنوان متحد قدیمی مصر بویژه اقدامات آن در موضوع فلسطین و البته همگرایی گسترده آمریکا با عربستان مغایر با منافع و امنیت قاهره است. هر چند که مصر به دنبال دوری کامل از آمریکا نیست اما تلاش دارد از مولفه‌های جایگزین نظیر روسیه و چین برای حل بحران‌های خود بهره گرفته و این پیام را به غرب و سعودی برساند که در صورت عدم توجه به ظرفیت‌ها و مطالبات قاهره، باید منتظر تغییر رفتار مصر و گرایش آن به رقبایشان باشند. السیسی که خود را برای انتخابات آتی مصر آماده می‌سازد می‌داند که روسیه می‌تواند مولفه‌ای مهم در تحقق رویاهایش باشد لذا تلاش می‌کند تا در بازی پاندولی میان غرب و شرق از این ظرفیت برخوردار شود بویژه اینکه سیاستهای آمریکا در دوران ترامپ نشان داده که متحدی قابل اعتماد نبوده و عملا نمی‌توان روی وعده‌های آن حساب باز کرد.
نویسنده: فرامرز اصغری
