رکود موجود بر اقتصاد به قدری فراگیر شده که نمی‌توان یک بازار را متفاوت از سایر بازارها دانست اما برخلاف این مسئله هستند افرادی که معتقدند با وجود رکود حاکم بر تولید و بازارهای موجود یک نهادی مانند بازار سرمایه به واسطه تحولات بیرونی باید رشد دوباره خود را از سر بگیرد.
براساس آمار و ارقام موجود در معاملات روز گذشته بازار سرمایه ۷۱۶ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش ۱۳۶ میلیارد تومان در ۲۱ هزار نوبت به ثبت رسید و شاخص بورس با افت ۲۲۹ واحدی در ارتفاع ۶۴ هزار و ۶۵۱ واحد متوقف شد.
در پی این اتفاق شاخص‌های اصلی بازار سرمایه مانند روزهای گذشته منفی بودند به طوری که شاخص قیمت(وزنی - ارزشی) ۹۰ واحد، کل(هموزن) ۲۴ واحد، قیمت(هموزن) ۲۰ واحد، آزاد شناور ۲۰۹ واحد و شاخص بازار اول ۱۰۳ واحد و بازار دوم ۸۱۵ واحد افت کردند.
این اتفاق در حالی رخ داده که در ابتدای سال ارزش بازار سرمایه ۴۳۸ هزار میلیارد تومان و شاخص کل بورس در ر قم ۸۹ هزار و ۵۰۰ واحد قرار داشته است. کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه در واکاوی این مسئله نقطه نظرات متعددی را عنوان مي‌کنند که در یک برآیند کلی این افت بی رویه را ناشی از تاثیرات عوامل داخلی و خارجی را در برمی‌گیرد اما برخی کارشناسان اقتصادی این اتفاق را غیر قابل قبول دانسته و مدعی هستند ریشه مشکلات را باید در جای دیگری جست وجو کرد.
درهمین رابطه طی روزهای گذشته مهرداد پذرپاش نماینده مردم تهران در مجلس نسبت به انتشار مطلبی از کاهش ۲۴هزار واحدی بورس بعد از توافق هسته‌اي خبرداد و نوشت: شاخص کل بورس در مدت ۶ ماه یعنی بعد از توافق ژنو با کاهش ۲۴هزار واحدی روبرو بوده که بیانگر از بین رفتن ۱۵۷ هزار میلیارد تومان از دارایی‌های مردم و شرکت‌ها است بنابراین باید افراد مسئول پاسخ دهند.
این نماینده درحالی به ریزش شاخص‌های بورس اشاره کرد که گویی صنعت و تولید کشور در طول سالهای اخیر با رونق روبه رو بوده اند و اگر چنین وضعیتی برای این قسمت از بازار رخ داده کاملا غیر طبیعی بوده ومتولیان باید پاسخگو باشند غافل از اینکه تمام این مشکلات ریشه در سایر ابعاد اقتصاد دارد. کارشناسان اقتصادی با در نظر داشتن این مسئله که صنایع و کارخانجات تولیدی کشور از سالها قبل با مشکل کمبود روبرو بوده اند و همواره در رکود به سر برده اند و اجرایی شدن قانون هدفمندی نیز بر بار مشکلات این گروه افزود.
این گروه می‌افزایند: در کنار مشکلات یاد شده با تشدید تحریم‌ها بار دیگر کمر تولید درمقابل فشارهای موجود خم تر شد به طوری که این روزها نفس تولید به شماره افتاده و وقتی چنین شرایطی بر اقتصاد حاکم مي‌شود دیگر چه انتظاری مي‌توان از بورس به عنوان آیینه تمام نمای اقتصاد داشت و به سخن دیگر حال و هوای این روزهای بورس ناشی از خشی است که سالها پیش رکود صنعت و تولید بر دل تلار شیشه‌ای نقش بسته است.
احياي بورس بدون توليد ممکن نیست
برخی کارشناسان اقتصادی مشکل اساسی امروز بورس را ناشی از عدم رونق در بخش صنعت می‌دانند و مي‌گویند در تمام دنيا ارزش سهام بر پايه‌هاي توليد وصل است و بورس نمي‌تواند بدون توليد احيا شود و اگر در اين وضعيت رشدي در بورس مشاهده شود حباب‌گونه و تصنعي است.
حسين راغفر کارشناس اقتصادي در گفت‌وگو با سیاست روز در این زمینه گفت: به طور کلي بورس نوعي بازي است به اين معنا که عده‌اي مي‌برند و عده‌اي مي‌بازند و نمي‌توان يک پيش‌بيني را به سمتي برد که همه برنده شوند و امکان رخ دادن اين اتفاق هم نيست.
وي افزود: در تمام دنيا ارزش سهام بر پايه‌هاي توليد وصل است و نوآوري و شکوفايي و خلاقيت‌ها هم بر اساس صنعت است.
اين کارشناس اقتصادي با در نظر گرفتن اين موارد، روند کنوني بورس را طبيعي دانست و گفت: مشکل اساسي آن است که توليدي وجود ندارد تا براساس آن رونق بورس شکل بگيرد بنابراين بورس نمي‌تواند بدون توليد احيا شود و اگر در اين وضعيت رشدي در بورس مشاهده شود حباب‌گونه و تصنعي است.
آشتی حقوقی‌ها با حقیقی‌ها در بازار سرمایه
از سوی دیگر مدیرعامل کارگزاری سهام پژوهان شایان با بی دلیل خواندن تداوم روند نزولی بازار سرمايه؛آشتی حقوقی‌ها با حقیقی‌ها را عامل مهمی دربازگشت رونق به بازار سرمایه برشمرده و به سیاست‌روز مي‌گوید: دلیل خاصی برای نوسان بازار سرمایه در ماه‌های اخیر وجود ندارد هرچند که این روند از ماه‌های قبل آغاز شده و هنوز به سرانجام نرسیده است و اگر شرکت‌های سرمایه‌گذاری همکاری لازم در این زمینه را نداشته باشند و به نوعی با بازارسرمایه آشتی نکنند رونقی در این بازار ایجاد نخواهد شد.
این کارگزار بازار سرمایه با اشاره به اینکه افراد حقیقی دنباله رو حقوقی‌ها هستند تصریح کرد: اگر هر دو گروه حقیقی‌ها و حقوقی‌ها در بازار حضور یابند بازار پررونق و قیمت‌ها متعادل خواهد شد.
قربانی فرید تصریح کرد: تا زمانی که مردم به آینده امید نداشته باشند نسبت به سرمایه‌گذاری و خرید در این بازار اقدام نخواهند کرد. مدیرعامل کارگزاری سهام پژوهان شایان افزود: برای خروج از این بازار باید دولت برنامه‌ای را ارائه دهد مبنی براینکه به چه صورت بنا دارد از بازار حمایت کند.
وی تصریح کرد: اینکه دولت بخواهد از شرکت‌های تولیدی حمایت کند و یا به شکل دیگری حمایت خود را برای بازار داشته باشد تاثیرات متفاوتی بر بازار سرمایه دارد.
به گفته قربانی فرید در صورتی که دولت یک برنامه ۲ یا ۳ ساله را برای حمایت از بازار ارائه کند بی شک بازار با رشد حجم معاملات و افزایش تدریجی قیمت‌ها روبرو خواهد شد.
عقل منطقي بازار
در مقابل این اظهار نظرها مدیرعامل شرکت سرمايه‌گذاری گوهران امید مدعی است هم اکنون تهديد سيستماتيکي وجود ندارد و تنها دولت بايد با تمرکز و استراتژي ويژه براي بهبود اقتصاد داخل حرکت کند و روند حرکتي به گونه‌اي باشد که شرايط خود بازار به سمت بهبود سوق يابد.
سیاوش وکیلی مدیرعامل شرکت سرمايه‌گذاری گوهران امید با اشاره به روند کنونی بازار سرمایه به تشریح تهدید‌های داخلی بازار به سیاست روز گفت:بدون در نظر گرفتن کسری بودجه دولت همه اين اتفاقات تمرکز ويژه‌اي بر اقتصاد داخلي دارند اما با وجود اين شرايط نبايد تهديدهاي داخلي براي بازار سرمايه را دست کم گرفت.
وي با بيان اينکه ميزان نرخ سود بانکي در شرايط کنوني تهديدي براي بورس است گفت: از سوي ديگر اتفاقاتي که در مورد سهام شرکت‌هاي معدني رخ داده و اخبار متعددي که در مورد آنها صادر مي‌شود هر يک بر وضعيت سودآوري و درآمد‌زدايي اين شرکت‌ها اثر گذاشته است.
وي با بيان اينکه همراستا با کمرنگ شدن تهديدهاي خارجي بايد به سمت کمرنگ شدن تهديدهاي داخلي گام برداشته شود گفت: در حال حاضر حوزه محصولاتي پتروشيمي که به عنوان يک مزيت نسبي مطرح است و بيش از ۷۰ درصد بازار سرمايه را در دست دارند به واسطه اخبار ضد و نقيضي که در مورد نرخ خوراک آنها منتشر مي‌شود همواره دستخوش تغيير و نوسان هستند و در کنار آن با روند نزولي قيمت نفت نمي‌توان آينده سرمايه‌گذاري بر روي اين سهام را پيش‌بيني کرد.
به گفته وکیلی در حال حاضر زمان نفت ۱۰۰دلاري و ۱۲۰ دلاري به اتمام رسيده و حال که نفت در مرز ۵۰ دلار و کمتر از آن قرار دارد بايد برنامه‌ريزي‌‌ها و قوانين به شکلي باشد که علاوه بر افزايش درآمد دولت منجر به سودآوري بنگاه‌هاي اقتصادي شود. وي افزود: در شرايطي که ديگر تهديد سيستماتيکي وجود ندارد بايد عمق مشکلات اقتصادي را دريافت و نسبت به حل آن اقدام کرد.
وکيلي تصريح کرد: دولت بايد با تمرکز و استراتژي ويژه براي بهبود اقتصاد داخل حرکت کند و روند حرکتي به گونه‌اي باشد که شرايط خود بازار به سمت بهبود سوق يابد.
وي افزود: برآيند کلي اين است که بازار ديگر از اخبار واکنش نمي‌گيرد چرا که ذات بازار به گونه‌اي است که اخبار مثبت و منفي خود را در دل قيمت سهام نشان مي‌دهند و به نظر مي‌رسد در فاصله فروردين ۹۴ تا تيرماه بازار به عقل منطقي رسيده است.
وي نرخ خوراک گاز ۲۰ سنتي براي پتروشيمي‌ها را يک تهديد داخلي برشمرد و گفت: از آنجايي که تهديدهاي بيروني کمرنگ شده شرايط بازار به مسائل اقتصادي در حال نشان دادن علائم است بنابراين تمرکز متوليان بايد بر روي ايجاد رونق و در اقتصاد باشد. وي افزود: اگر به اين سمت حرکت کنيم شاهد رشد اقتصادي خواهيم بود چرا که در کنار اين اقدامات تمايل سرمايه‌گذاران خارجي براي حضور در اين بازار و تسهيل امور توليد و... مي‌تواند اثرات مثبتي داشته باشد.
