نقد و انتقاد همواره در کشور ما به عنوان يک روش افراط و تفريطي مطرح بوده است. هر جناح سياسي، شخصيتي و يا روزنامه و رسانه‌اي نسبت به گرايش‌هاي عقيدتي خود، اظهارنظر مي‌کند و نقد، تعريف و تمجيد خود را دارد.
از نظر اين دسته، طرح موضوعات و ادبيات به کار رفته در اظهارنظر و ديدگاه چه حامل پيام نقد و انتقاد باشد چه تعريف و تمجيد، مناسب جلوه مي‌کند. اين نوع برداشت از فضاي نقد و نقادي شايد از نظر آنها مطلوب و مناسب باشد، اما آيا واقعاً اينگونه است؟
همواره و هميشه بر نقد منصفانه و دوري از سياه‌نمايي در نظام اسلامي تأکيد شده است و پيش قراول آن هم مسئولان ارشد نظام به ويژه رهبر معظم انقلاب بوده‌اند.
همه افراد و گروه‌ها و شخصيت‌هاي کشور که در دل نظام اسلامي هستند و دغدغه و نگراني و دلسوزي براي کشور و مردم دارند، بايد سعي کنند تنها منافع ملي و اسلامي را در نظر داشته باشند. در اين صورت است که با ايجاد چنين فضايي در حوزه نقد و انتقاد، نه افراط حاکم مي‌شود نه تفريط و در‌پي آن فضايي دوستانه و برادرانه حاکم خواهد شد که هيچ گروه و دسته معاند داخلي و خارجي ديگر نخواهد توانست از آن سوء‌استفاده كند و فضا را آلوده سازد.
فضاي کشور در حالت آرامش سياسي مي‌تواند رشد کند. فضاي غبارآلود و پرحاشيه با توجه به شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي، توان و انرژي زيادي را هدر مي‌دهد و باعث مي‌شود از اصل غافل شويم.
نگاهي به برخي رسانه‌هاي داخلي و به ويژه رسانه‌ها و شبکه‌هاي خارجي که درصدد همين اتفاق هستند، نشان مي‌دهد که تا چه اندازه آنها براي اختلاف‌افکني و بر هم زدن آرامش کشور تلاش مي‌کنند. همين موضوع مي‌تواند و بايد به عنوان يک عامل بازدارنده، براي جلوگيري از تنش و چالش‌هاي آينده مورد توجه قرار گيرد. در چنين فضاي ناآرام و پرتنشي است که دشمنان خارجي و عوامل داخلي آنها به راحتي مي‌توانند اهداف خود را پيگيري و پياده کنند. اين به معناي سکوت مطلق و بسته شدن فضاي نقد، انتقاد و يا تعريف و تمجيد نيست، بلکه ترويج فضاي انتقاد منصفانه و مؤدبانه همراه با ارائه راهکار در هر موضوع و مسئله‌اي است. نقد سازنده ابزاري کارگشا براي همگان به ويژه مسئولين و دست‌اندرکاران نظام است.
علاوه بر اين که نقد و نقادي بايد سازنده و منصفانه باشد در طرف مقابل نيز بايد آستانه تحمل نقد بالا باشد. پذيرش نقد از سوي هر فرد و مسئول ، هر شخصيت و نهادي که مورد انتقاد قرار گرفته است، از ويژگي‌هاي نقدپذيري است. کسي که نقد را برنمي‌تابد واکنش تند و غيرمنطقي از خود بروز مي‌دهد که باعث مي‌شود تنش‌ها افزايش يابد و اگر آن فرد ، نهاد و شخصيت، ظرفيت بالا نداشته باشد، واکنش قهري هم از خود نشان دهد که تبعات بسياري هم در پي خواهد داشت.
نقد و انتقاد به معني ارزيابي، بررسي، شناسايي، زير و رو کردن، عيب‌ها را نماياندن و پنهان را آشکار ساختن، تعريف شده است. اما اين تعريف در جامعه اسلامي که در پي اخلاق‌مداري است با آن شدت، جايگاهي ندارد و تنها نقدي مورد پذيرش خواهد بود که علاوه بر سازنده و منصفانه بودن، اخلاق اسلامي و سياسي را هم رعايت کرده باشد.
روز گذشته حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيئت دولت، ۱۵ توصيه به دولت داشتند. توصيه‌هايي که در صورت اجراي تک‌تک آنها، مي‌تواند، به خدمت‌گزاري دولت سرعت بخشد و از راه‌هاي سخت عبور دهد. علاوه بر اين که سخنان رهبر معظم انقلاب الگويي کارساز براي هر منتقد و يا همراه و همگام دولت خواهد بود.
ايشان در اين توصيه‌هاي ۱۵گانه علاوه بر اين که سازنده و منصفانه نسبت به برخي موارد نقد وارد کردند، در ديگر موارد از عملکرد دولت در برخي حوزه‌ها تعريف و تمجيد کردند و ادامه چنين راهي را مورد تأکيد قرار دادند.
روش نقدي که رهبر معظم انقلاب طي سال‌هاي گذشته نسبت به دولت‌ها داشته‌اند و اکنون هم در اين دولت به کار مي‌برند، از اين پس بايد به عنوان الگويي براي موافق و مخالف، منتقد و تمجيد کننده باشد.
از سخنان نقدهايي كه روز گذشته ايشان داشتند قطعاً و يقيناً نه رئيس‌جمهور به دل خواهد گرفت و نه ديگر اعضاي دولت، آنهايي بر نمي‌تابند كه شيوه نقد را نياموخته‌اند و سعي در تخريب و فرافكني و سياه‌نمايي دارند.
