اطلاعات محرمانه ایران در حالی دوباره از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بیرون درز کرد که بسیاری از ناظران سیاسی ضمن تاسف بر اینکه این نهاد بین‌المللی به محلی برای رفت و آمد جاسوسان بین‌المللی تبدیل شده، برلزوم اقدامات امنیتی جدی از سوی مسئولان کشورمان برای صیانت ازاین اسناد تاکید کردند.
هفته گذشته خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس مدعی شد به سندی دست یافته است که طبق آن، ایران می‌تواند از ژانویه ۲۰۲۷ یعنی در سال یازدهم اجرای برجام، سانتریفیوژهای خود را مدرن‌تر و کارآمدتر کند و بدین ترتیب میزان و ظرفیت غنی سازی خود را تا دوبرابر تقویت سازد. آنطور که در سند مورد ادعای این خبرگزاری آمده است، ایران بعد از دوره‌ای بین ۱۱ تا ۱۳ سال می‌تواند ۵۰۶۰ سانتریفیوژی که اکنون ملزم به استفاده از آنها است را با حداکثر ۳۵۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته جایگزین کند.
مطابق سند برجام برای يک دوره ۱۵ ساله، غنی سازی و تحقيق و توسعه مرتبط با این فرآیند در ایران بايد صرفا در نطنز انجام پذيرد؛ همچنین ظرفیت غنی سازی نیز برای يک دوره ۱۰ ساله به ۵۰۶۰ دستگاه سانتريفيوژIR-۱ محدود خواهد بود. خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی است سند مزبور را ازدیپلماتی گرفته است که بیش از ۱۰ سال بر روی پرونده هسته‌ای ایران کار کرده است؛ طبق ادعای آسوشیتدپرس این سند اگر چه منضم به برجام نیست اما بخشی از توافق هسته‌ای محسوب می‌شود. انتشار این سند با واکنش مسئولان و مقامات کشورمان مواجه شد؛ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه هفته گذشته در حاشیه کنگره پرسش مهر که درسالن اجلاس سران برگزار شد در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درمورد خبر یکی از خبرگزاری‌های آمریکایی مبنی بر وجود سند محرمانه درخصوص برنامه هسته‌ای ایران گفت:"همه رسانه‌های دنیا تمام سند را ندیده‌اند تا ازافتخاری که دوستان مذاکره کننده ایجاد کردند، باخبر باشند".
به گزارش میزان، ظریف بدون اینکه واکنشی به افشای این سند محرمانه توسط یک خبرگزاری آمریکایی داشته باشد، تلویحا محتوای گزارش آسوشیتدپرس را تایید کرد و گفت: "ایران بعد از ۱۰ سال به‌سرعت به‌سمت غنی‌سازی صنعتی می‌رود". اما علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، روز چهارشنبه هفته گذشته طی مصاحبه‌ای، از انتشار این سند محرمانه انتقاد کرد و آن را در راستای اختلافات و تناقض‌گویی‌های طرف مقابل دانست؛ صالحی با تاکید بر اینکه ما تمایلی برای انتشار این سند نداشتیم، گفت: "ما برنامه ۱۵ ساله تحول صنعت هسته‌ای کشور را تدوین کرده و به تصویب شورای عالی امنیت ملی رساندیم وآن را درچارچوب پروتکل الحاقی به آژانس انرژی اتمی ارائه کردیم و از آنها خواستیم که این برنامه محرمانه بماند؛ همچنین در این رابطه برای جلب مشارکت کشورهای ۱+۵ توافقی نیز با آنها داشتیم".
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: "از آژانس خواسته‌ایم که این برنامه محرمانه بماند و دلیلی ندارد که همگان بخواهند ازآن مطلع شوند، البته توافق کردیم که این برنامه به شکل محرمانه به اطلاع کمیسیون مشترک مرتبط با برجام هم رسانده شود که باید محرمانه محفوظ بماند".
صالحی این را هم گفت که "قصد نداریم خودمان این برنامه را اعلام کنیم اگر خودشان اعلام کردند اولا خلف وعده است و دیگر اینکه با انتشار آن مردم ما مطلع می‌شوند ما چه پیش‌بینی‌های درست و مناسبی برای توسعه صنعت هسته‌ای کشورمان کرده‌ایم".
آژانس کار بدی کرده است
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز دیروز درگفت وگو با ایرنا درباره افشای بخشی از برنامه بلند مدت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران که در آسوشیتدپرس منتشر شده است، افزود: بخش‌هایی منتشر شده که محرمانه بوده و قرار بوده محرمانه بماند. تلقی ما این است که از آژانس درز کرده است. البته آژانس کارنامه بدی در قبال بر باد دادن اطلاعات محرمانه بویژه در قبال ایران دارد سال گذشته نیز در بحبوحه مذاکرات میان ایران و ۱+۵ در وین، وقتی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از حضور سرزده در کوبورگ، عازم تهران شد تا راهکاری برای حل مسائل باقی‌مانده میان ایران و آژانس بیابد و قرار بود توجه به حساسیت موضوع انتظار می‌رفت «محرمانه» باقی بماند.اما یک روز قبل از دستیابی ایران و ۱+۵ به توافق جامع، برخی توافقات صورت گرفته میان ایران و آژانس، ، به بیرون درز کرد. ابتدا خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از منابع آگاه از توافق طرفین برای حل مسئله ابعاد احتمالی خبر داد و مدعی شد، تهران با ارائه یک بار دسترسی به سایت پارچین موافقت کرده است.
مدتی بعد، «تام کاتن» سناتور تندرو جمهوریخواه و «مایک پومپئو» عضو مجلس نمایندگان آمریکا از وجود «دو سند محرمانه میان ایران و آژانس» خبر دادند و این موضوع را بر سر زبان‌ها انداختند. این دو عضو کنگره گفتند در دیداری که با مقامات آژانس داشته‌اند، از وجود چنین اسنادی خبردار شده‌اند و حالا می‌گویند کنگره باید به متن اسناد مورد توافق میان ایران و آژانس دسترسی داشته باشد تا بداند ایران قرار است چطور «نگرانی‌های» آژانس را برطرف کند!
بعد ازآن بود که امضای سند محرمانه میان ایران و آژانس سر خط خبری رسانه‌های آمریکایی قرار گرفت. نشریه «نشنال ریویو» در گزارشی درمورد محتوای این اسناد نوشته است « یکی از این توافقات جانبی مربوط به بازرسی از پایگاه نظامی پارچین است» و «توافق جنبی دیگر مربوط به این مسئله است که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چطور موضوعات باقی‌مانده مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران را حل و فصل کنند».
این در حالی بود که طبق توافق ایران و آژانس قرار بود این اسناد محرمانه باقی بمانند و سایر اعضای این نهاد بین‌المللی از محتوای آن مطلع نشوند. سابقه بدتر آژانس در این خصوص افشای اطلاعات دانشمندان هسته ای کشورمان بود که منجر به ترور و به شهادت رسیدن شهید احمدی روشن و شهریاری‌ها شد. البته پس از اظهارات صالحی و انتقاد وی از انتشار یک قرارداد محرمانه میان ایران و طرف غربی توسط یک خبرگزاری آمریکایی، برخی سایت‌های خبری از از وجود اسناد توافقات محرمانه دیگری در ذیل برجام سخن گفتند و دستگاه‌های دولتی ذی‌ربط را متهم به مخفی کاری در این زمینه کردند.
ارائه یادداشتی اعتراضی به آژانس
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به درز اسناد محرمانه برنامه بلند مدت هسته ای ایران یادداشت اعتراضی به آژانس ارائه می کند، همچنین کمالوندی اعلام کرد که سند ایران و آژانس بنابود محرمانه بماند اما اطلاعات از آژانس درز کرده است.
نهاد ریاست جمهوری در جوابیه‌ای ادعای مخفی کاری در سیاست خارجی را مردود دانست و تصریح کرد: "ادعای اینکه مخفی‌کاری از جمله اصلی‌ترین مبانی سیاست خارجی دولت یازدهم است، صحت ندارد و اینکه برای اثبات این ادعا به مقامات و منابع بیگانه استناد گردیده و تلاش شده با گزینش جملاتی از اظهارات مقامات مسئول کشورمان، سناریوی مخفی کاری و وجود اسناد پنهانی برای افکارعمومی باور پذیر شود، خارج از چارچوب اخلاق اسلامی و حرفه‌ای و نیز مغایر مصالح و منافع ملی است".
دو روز پیش هم عضوهیئت رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: برای جلوگیری از اقدام آژانس و طرف های غربی در انتشار اسناد محرمانه ایران، باید اقدامات امنیتی جدی صورت بگیرد.
ایران بار دیگر از لانه آژانس نیش خورد
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با بیان اینکه اغلب نهادهای بین‌المللی تحت نفوذ و مدیریت آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند، گفت: با توجه به این دلایل، قطعا نمی‌توان به این نهادها از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هیچ زمینه‌ای اعتماد کرد.
ولی الله نانواکناری در گفت وگو با خانه ملت، در واکنش به انتشار بخشی از محورهای اسناد محرمانه میان ایران و آژانس در حوزه تعاملات هسته‌ای، گفت: این مسئله نشان دهنده روحیه نهادهای بین‌المللی در بدعهدی نسبت به تعهداتشان است، زیرا در گذشته نیز ما شاهد بودیم که آژانس، اطلاعات محرمانه جمهوری اسلامی را پخش کرده که در نهایت موجب به شهادت رسیدن دانشمندان هسته‌ای کشورمان شد.
نماینده مردم بابلسر در مجلس شورای اسلامی، با اعلام اینکه در شرایط کنونی اغلب نهادهای بین‌المللی تحت نفوذ و مدیریت آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند، ادامه داد: با توجه به این دلایل، قطعا نمی توان به این نهادها از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هیچ زمینه‌ای اعتماد کرد. وی ادامه داد: درز کردن اطلاعات محرمانه جمهوری اسلامی در آژانس، نمایانگر این است که این نهادها قابل اطمینان نیستند و جمهوری اسلامی باید از اعتماد به آژانس اجتناب کند. این نماینده مردم در مجلس دهم، افزود: به طور حتم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مقامات آن مسئول به شهادت رسیدن دانشمندان هسته‌ای کشورمان هستند و قطعا باید پاسخگوی بدعهدی خود در سال‌های متمادی باشند. نانواکناری ادامه داد: جمهوری اسلامی در ادوار گذشته همواره با توطئه‌های آمریکا و انگلیس در مسائل مختلف رو به رو بوده و امروز نیز نهادهای همپیمان این کشورها، با وجود تعهد دادن برای جلوگیری از انتشار اطلاعات محرمانه کشورمان، اقدام به انتقال این اطلاعات به آمریکا می‌کنند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تصریح کرد: دستگاه دیپلماسی باید نسبت به رویکردها و اقدامات غربی‌ها هوشیارانه عمل کرده و باید باور کنیم که کشورها و نهادهای غربی هیچ عزمی در انجام تعهداتشان ندارند.
لزوم اقدام سازمان انرژی اتمی برای صیانت از اسناد
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: سازمان انرژی اتمی ایران باید اقدامات صیانتی لازم را برای حفظ اسناد محرمانه با آژانس صورت دهد، تا بیش از ناحیه جاسوسان بین‌المللی دچار آسیب نشویم. حشمت الله فلاحت پیشه ، در واکنش به انتشار بخشی از محورهای اسناد محرمانه میان ایران و آژانس در حوزه تعاملات هسته‌ای، گفت: این مسئله امر و موضوع غیرقابل پیش‌بینی نبود و از ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی، جمهوری اسلامی همواره در موضوع هسته‌ای خود، این گونه چالش‌ها را با آژانس انرژی اتمی داده است.
نماینده مردم اسلام آباد غرب و دالاهو در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه در شرایط کنونی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به محل و رفت و آمد جاسوسان بین‌المللی تبدیل شده است، افزود: این جاسوسان تماما برای آمریکا و رژیم صهیونیستی کار می‌کنند و به طور معمول بخشی از وظایف این افراد، کسب و انتشار اسناد محرمانه است.
وی گفت: بخشی دیگر از اهداف این نهادها و افراد، جلوگیری از توافق نامه‌های بعدی ایران برای پیش‌برد برنامه‌های هسته‌ای است، به طوری که در دهه ۱۹۹۰ نیز برای پیش‌برد برنامه هسته‌ای خود بر اساس مفاد و قوانین آژانس، با مانع تراشی و مخالفت آمریکا مواجه می‌شد. بعد از آن مشخص می‌شد که اسناد محرمانه ایران در آژانس، از طریق جاسوسان سیا در اختیار مقامات آمریکایی گرفته است. فلاحت پیشه تصریح کرد: سازمان انرژی اتمی ایران باید اقدامات صیانتی لازم را برای حفظ اسناد محرمانه با آژانس صورت دهد، تا بیش از این منافع جمهوری اسلامی، از ناحیه جاسوسان بین‌المللی دچار آسیب نشود.
نگرانی جدی در قبال رفتار آژانس
اما به جزء مسئولان و دست اندرکاران برجام، برخی کارشناسان نیز به این سند محرمانه واکنش نشان دادند و نگرانی‌هایی را در باب قراردادهای محرمانه‌ای که متعاقب برجام منعقد شده است ابراز داشتند؛ "مهدی محمدی" تحلیگر مسائل استراتژیک در کانال تلگرامی خود نوشت: "موضوع توافقات محرمانه با غرب کم کم در حال تولید نگرانی‌هایی جدی در سطح امنیت ملی است. برنامه بلند مدت غنی سازی تفاهم شده با ۱+۵ که خبرگزاری امریکایی آسوشیتدپرس گوشه‌هایی از آن را درز داده یک سند واقعی است که حتی به کمیسیون برجام رسما اعلام شد "در دست تدوین است" اما هرگز کسی نفهمید واقعا در آن چه نوشته شده است".
در قبال بی‌ارادگی آژانس بین‌المللی اتمی همین بس که بارها مقام معظم رهبری موضعی قاطع اتخاذ کردند چنانچه معظم له خرداد ماه سال گذشته درمراسم دانش آموختگی دانشجویان افسری و تربیت پاسداری دانشگاه امام حسین (ع) با اشاره به زیاده خواهی‌های جدید در مذاکرات هسته‌ای از جمله درخواست برای بازرسی از مراکز نظامی و گفت وگو با دانشمندان ایرانی، تأکید کردند: این اجازه مطلقا داده نخواهد شد و دشمنان بدانند که ملت و مسئولان ایران در مقابل زیاده خواهی‌ها و زورگویی‌ها به هیچ وجه کوتاه نخواهند آمد. این قاطعیت و پاسخ انقلابی حاکی از آن است که نظام جمهوی اسلامی ایران ذره‌ای به آژانس بین‌المللی به عنوان یک نهاد مستقل در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای اعتماد ندارد البته خود این نهاد نقشی موثر در ایجاد بی‌اعتمادی ایفا کرده است.
