آنهایی که بارها و بارها درباره آزادی کامل فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی صحبت می‌کنند و همه مردمی که بدون معطلی هر نرم‌افزار جدید و شبکه مجازی را روی گوشی‌ها و تبلت خود نصب می‌کنند آیا به این فکر کرده‌اند که اگر روزی هک شده و کل کارهایی که در شبکه‌های مجازی انجام دادند افشا شود چه حالی پیدا می‌کنند؟!
امروز این اتفاق رخ داده و یکی از اپراتورها هک شده اما اگر شما هک می‌شدید چه می‌کردید؟!
ربات افشا کننده اطلاعات دارندگان تلفن همراه ایرانسل مسدود شد
خبری آمد مبینی بر اینکه ربات افشا کننده اطلاعات دارندگان تلفن همراه ایرانسل با تلاش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و پلیس فتا حوالی ظهر جمعه مسدود شده است اما همین ربات اطلاعاتی را از دو سال قبل کاربران ارائه داده بود.
یک مقام آگاه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت و گو با ایرنا با اعلام این خبر گفته که اطلاعات فاش شده کاربران یکی از اپراتورهای تلفن همراه کشور در تلگرام مربوط به دو سال پیش است و تازه نیست ولی این موضوع با همکاری پلیس فتا و وزارت ارتباطات در دست پیگیری است.
وی یادآور شد: دو سال پیش اطلاعات کاربران این اپراتور تلفن همراه به سرقت رفت که اقدام برای شناسایی نقطه نفوذ و برخورد با آن صورت گرفت.
این منبع خبری که خواست نامش در خبر ذکر نشود خاطرنشان کرد: اکنون این اطلاعات توسط فردی و با طراحی یک ربات در تلگرام مجدد منتشر شده و زمینه را برای سوء استفاده از این اطلاعات فراهم آورده است.
وی اضافه کرد: فایل اطلاعاتی که فرد سوء استفاده کننده افشا کرده، شامل اطلاعات تازه‌ای نیست اما با این حال، با همکاری پلیس فتا، اقدام لازم برای شناسایی فرد متخلف انجام خواهد شد.
اما همین خبر کافی بود تا تلنگری به رفتار عده‌ای که بی‌احتیاط وارد هر کانلی می‌شوند یا هر برنامه‌ای را نصب می‌کنند خورد و با خود بیندیشند اگر هک شوم و اطلاعاتم در دسترس عموم قرار گیرد از مجموعه اقداماتم شرمنده شوم یا نه! اما به جز این فکر باید به آنهایی که از این به بعد می‌خواهند مواظب حضور در شبکه‌های اجتماعی باشند توصیه‌هایی کرد.
دنیای بیکران مجازی!
ضد ارزش‌ها و ضد‌فرهنگ‌های اخلاقی فضای مجازی یا محیط سایبری آنچنان وسعت و گسترش یافته که استمرار آن می‌تواند جامعه را با چالش و معضلی جدی مواجه سازد، موضوعی که بیش از هرزمان دیگری ضرورت پاکسازی و سالم‌سازی آن احساس می‌شود.
فضای مجازی با آن همه مزایای متنوعی که از آن برخوردار است در نوع خود به چالشی اجتماعی نیز مبدل شده، عرصه‌ای که شایعه، دروغ،
هتک حرمت، کلاهبرداری و...به وفور در آن مشاهده می‌شود و اندک سهل‌انگاری می‌تواند آن را به مصیبتی عُظمی برای کاربران فعال در این حوزه تبدیل کند.
به جز اینکه یکی از چالش‌های این عرصه، به گردانندگان شبکه‌های خبری نامعتبر معطوف می‌شود که با سو استفاده از نرم افزارهایی همچون تلگرام، اینستاگرام و...برای جذب عضو و آگهی هر چه بیشتر از انتشار هیچ دروغی در آن دریغ نمی‌کنند. حالا هک شدن هم به چالش بزرگی برای کاربران وحتی اپراتورها مبدل شده است.هرچند که معضل انتشار اخبار کذب و دروغین در دنیای سایبر یا مجازی به دغدغه فضای عالی مجازی نیز تبدیل شده، تا جایی که دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز بر ضابطه‌مند شدن
اطلاع رسانی از طریق شبکه‌های اجتماعی تاکید می‌کند اما عمومی شدن اطلاعات شخصی و اقدامات کاربران در فضای مجازی می تواند فاجعه بارتر باشد و روابط شغلی و خانوادگی را تحت تاثیر قرار دهد.
ابوالحسن فیروزآبادی دبیر مجموعه مورد اشاره در گفت وگویی با رسانه‌ها عنوان داشت: فعالان عرصه خبر در فضای مجازی باید خود را آماده دریافت مجوزهای لازم نمایند.
وی با اشاره به ضرورت رعایت و لحاظ کردن الزامات دینی،اخلاقی و قانونی برای فعالیت شبکه‌های مجازی و اجتماعی اظهار داشت: عمده شبکه‌های مذکور در خارج از کشور قرار دارند و همین امر خود مزید بر علت شده تا آنچنان که باید چارچوب ها، قواعد و ضوابط اخلاقی و قانونی در آن لحاظ نشود. و حمله به اطلاعات شخصی افراد ممکن وگاهی با برنامه‌ریزی داخلی انجام شود.
آنچنان که دبیر شورای عالی مجازی عنوان کرده، مقرر است تمامی شبکه‌های پیام رسان فعال در کشور، در یک دوره یکساله، داده‌های خود را در داخل کشور ذخیره کنند.
تا پیش از این پسوند وند، در نام خانوادگی رخی از اقوام و طوایف ایرانی دیده و مشاهده می‌شد، اما گسترش دنیای مجازی و سایبری، حال واژگان جدیدی را در فرهنگ لغت فارسی خلق کرده که یکی از این واژگان به عنوان " شبکه وند ها " معطوف می‌شود.
شبکه وندها،کاربران امروزی هستند که به مشتریان پرو پا قرص شبکه های اجتماعی و مجازی شهره هستند و بخش قابل توجهی از اوقات روزمره و زندگی خود را در چنین فضاهایی سیر و طی می کنند.
حسین بصیریان، دکترای علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی از چهره‌هایی است که به دفعات از این واژه سخن به میان آورده و به واقع انتشار این واژه در جراید و رسانه‌ها از قول این استاد برجسته دانشگاه مذکور به کرات دیده و شنیده شده است. بر اساس نظر وی که در برخی رسانه‌ها منعکس شده، همانطور که شهروندان برای یک زندگی ایمن نیاز به جامعه‌ای قانون محور دارند، شبکه وندها نیز برای بقا و حیات قانونمند خود، نیازمند ضوابط خاص و تعریف شده‌ای هستند.
چارچوب‌های قانونی برای شبکه وندها، همان فضای مجازی ضابطه‌مند است که دایره فعالیت در آن به نحو اصولی تعریف و مُعَیَن می‌شود.
با یک رصد کلی و اجمالی در شبکه‌های اجتماعی به روشنی در می‌یابیم که تعدد، تکثر و تنوع کاربران در این فضا آنچنان با گوناگونی روبرو است که نوجوانان، جوانان، میانسالان و حتی در مواردی سالمندان تحصیلکرده نیز در آن حضور دارند.به اعتقاد کارشناسان، مباحث مطروحه در این شبکه‌ها بنابر موضوع و محتوایی که از آن برخوردار هستند، لزوما متناسب با شرایط سنی کاربران نیست و می‌طلبد ساز و کاری تعیین و تعریف شود که بر مبنای آن بتوان فیلترهای لازم برای مخاطبان فراهم شود، آنچنان که در بسیاری از کشورهای غربی این چارچوب تعیین و لحاظ می‌شود تا نظارت اصولی و دقیق‌تری به محتوای ارائه شده به مخاطبان حاصل شود.
به واقع ضابطه‌مند شدن فضای مجازی تاثیر ملموسی در واقعیت‌های بیرونی جامعه دارد و هر گونه هرج و مرج در این فضا می‌تواند مسبب ظهور و بروز چالش‌های جدی اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی و سیاسی در عالم واقعیت شود.
با وجود اتفاق نظری که از سوی کارشناسان در خصوص ضابطه‌مند شدن شبکه‌های اجتماعی وجود دارد اما نباید از نظر دور داشت که به زعم صاحب نظران، این امر بسیار پیچیده و دشوار است، دشواری که باید ریشه آن را در تکثر مطالب و تعددکاربران جست وجو کرد،به واقع حجم انبوه از یکسو و دایره گسترده کاربران از سویی دیگر مسیر قاعده‌مند و ضابطه‌مند شدن فضای سایبری و مجازی را بسیار دشوار ساخته است.
به واقع اِشکالی به شبکه‌های وابسته به خبرگزاری‌های شناسنامه‌دار وارد نیست، زیرا تولید، محتوا وانتشار آن از سوی خبرگزاری‌ها کاملا مشخص و در چارچوب‌های خاص تعریف شده، محقق می‌شود، اشکال اساسی به مطالبی باز می‌گردد که از سوی افراد ناشناس منتشر می‌شود و به فرض شناسایی آنها در کانالها و یا گروه‌های خبری نیز براحتی می‌توانند با تشکیل گروه و کانالی دیگر فعالیت دوباره خود را در پوششی ناشناس از سر گیرند. ما به جز محدودیتهای کلان، افراد باید برای خود و فرزندانشان محدودیتهایی قایل شده و این فرهنگ توسعه یابد که به صرف ممنوع نبودن شبکه‌ای یا فیلتر نبودن آن نمی‌توان از امنیت آن اطمینان حاصل کرد ضمن آنها خطر هک اطلاعات و افشای عمومی آنها همیشه وجود دارد و برای این موضوع هم اندیشید که در صورت هک شدن و افشاگری عمومی چه اتفاقی ممکن است برای فردی که از سر ناآگاهی سری به برخی کانالها زده است، رخ دهد. درست است که باید طبقه بندی دسترسی به فضای سالم اینترنتی صورت گیرد اما این دنیا به قدری رو به توسعه است که نمی توان همزمان از پلیس فتا انتظار رصد و فیلترینگ سایتهای نا امن و غیرمجاز را داشت. در این زمینه لازم است هر فردی خودش فیلترهایی را برای خودش درنظر گیرد.
مائده شیرپور
